Her anne adayı sorunsuz ve rahat bir gebelik geçirmek ister. Ancak bazen hastalıklı bir diş ciddi rahatsızlıklara sebebiyet verebilir. Bunu önlemek için,özellikle planlı gebeliklerde gebelik öncesi mutlaka dişhekimi kontrolünden geçmek gerekiyor. Ağız içi muayenesi yapılıp, gerekli röntgenler alındıktan sonra gebelik sırasında oluşabilecek rahatsızlıklar önceden tespit edilmeli. Hastalıklı dişlerin tedavisi ile rahat, diş ağrısı çekmeden konforlu bir gebelik geçirmeniz mümkün olacaktır. Biz yinede oluşabilecek problemler ve korunma yollarından biraz bahsedelim.

Gebelik dönemini 3 aylık periyodlara ayırırsak bizim için en güvenli period ikinci üç aylık dönemdir. Bu dönemde gerekli diş tedavileri yapılabilir. Birinci üç ayda bebeğin oluşumunun en hassas ve hızlı devresi olduğu için mecbur kalmadıkça müdahele edilmez. Son üç ayda ise erken doğum riski yüzünden müdahele edilmesi sakıncalı olabilir.

GEBELİK SIRASINDA AĞIZDA OLUŞABİLECEK PROBLEMLER:

Diş ağrısı, diş absesi :
Öncelikli olarak ağrının sebebi araştırılır. Ağrı canlı bir dişten kaynaklanıyorsa anestezi altında kanal tedavisine başlanmalı. Yukardada belirtildiği gibi en uygun dönem ikinci üç aylık perioddur. İlk ve son üç aylık dönemlerdeki müdaheler sadece ağrıyı geçirmeye yönelik olmalıdır. Diş ağızda kalabilecekse kesinlikle çekim düşünülmemeli.

Ağrı veya şiş, enfekte ve ölü bir dişten kaynaklanıyorsa, Kök kanalı temizlenmeli ve ağrı geçirilmelidir. kanal tedavisinin tamamlanması için uygun dönemler seçilmelidir. Antibiyotik alımı ancak hekim denetiminde olmalıdır. Gelişi güzel alınan antibiyotikler bebek için zararlı olabilir.

Dişeti hastalıkları:
Hamile kadınlar östrogen ve progesteron seviyelerindeki ani artış sebebiyle dişeti iltihaplarına eğilimlidir. Eğer dişlerdeki besin artıkları tamamı ile temizlenmezse kolayca gingivitis (basit dişeti iltihabı) oluşabilir. Dişetleri şişkin kırmızı ve kanamalıdır. Bunun hiç oluşmamasını sağlamak , doğru ve etkin bir şekilde diş fırçalamak ve diş ipi kullanımıyla mümkündür.
Hamilelik döneminde dişeti tümörleri de oluşabilir. Bunlar zararsızdır ve hamilelik bittikten kısa bir süre sonra yok olurlar.

Sabah bulantıları olan ve sık sık kusan hamilelerde, ağız içindeki asit ortam dişlerde aşınmaya, hassasiyete ve çürüğe sebep olabilir. Bundan da etkin ve doğru fırçalama ile kurtulmak mümkündür. Fakat kusmanın hemen arkasından ağızdaki ortamın asitliği maksimuma ulaştığından bu sırada dişleri fırçalamak mine yüzeyinde aşınmalara neden olur.Yapılması uygun olan, kusmadan sonra ağzı bol su ile çalkalayıp 20-30 dk bekledikten sonra dişleri fırçalamaktır.
Hamilenin sürekli diş fırçalamaktan midesi bulanıyorsa, su ile bol bol çalkalayarak ağzından asidi uzaklaştırmasının bile büyük faydası vardır.

Yirmiyaş dişleri:

Yirmi yaş dişleri çoğu yönü ile diğer dişlerden farklılıklar gösterir. Klasik diş reaksiyonları bazen bu dişlere uymayabilir. Zaten sürme dönemlerinin değişikliği bile bunu ispatlar tarzdadır. Hatta çoğu zaman yarı gömük veya tamamen gömük olabilirler. Dişlerin oluşumunu ve gelişimini sağlayan kese bazen erimeyip,sürme kistlerine sebebiyet verebilir. Çoğu zaman ağızda tam anlamıyla belirlendiğinde çoktan çürümüştür bile. Sürme zamanında akut ağrılı dönemler bazen çok ağır geçebilir ve buna iltihap,çene kilitlenmesi eşlik edebilir. Hamilelikte geçirilen değişiklikler de bu olayları tetikleyebilir. Gömük yirmi yaşlar yer darlığından ya da pozisyon bozukluğundan,bitişik dişi çürütebilir. Çoğu zaman röntgensiz anlamak mümkün değildir. Anlaşıldığında da iş işten geçmiş olabilir. Her ağız ayrı bir vakadır ve oluşabilecek çok farklı kombinasyonlar vardır.Yapılması gereken tek şey mümkünse hamilelikten üç ay önce tüm ağız kontrollerinin yaptırılmasıdır. Çünkü hamilelik ve onu takip eden lohusalık,emzirme dönemlerinde tedavide birtakım kısıtlamalar gerekmektedir.Ayrıca ağrı şoku erken doğum riskini arttırabilir. Kısaca yirmi yaş dişlerinin ne zaman ne şekilde problem yaratacağını bilemezsiniz ve olayı kontrolünüzün altına almanız özellikle bu hassas dönemde şarttır.

Sık Sorulan Sorular:

HAMİLELİK SÜRECİNDE BEBEK ANNENİN DİŞLERİNDEKİ KALSİYUMU ALIR MI?

Halk arasında bebek hamilenin dişlerindeki kalsiyumu alır diye bir inanış vardır. Oysa anne gıdalarla yeterince kalsiyum alıyorsa hiçbir problem olmaz. Yetersiz alıyorsa o zaman öncelikle bebeğin ihtiyacı karşılanacaktır. Gereken kalsiyum dişlerden değil hamile kadının kemiklerinden sağlanır. Eğer dişleriniz hamilelik esnasında hızla çürüyorsa sakın bebeğinizi suçlamayın,bu kalsiyumunun çekilmesinden değil yetersiz ağız bakımından kaynaklanır. Sadece dişlerinizi biraz daha özenle fırçalayın ve diş hekiminize kontrole gidin.

HAMİLELİK DÖNEMİNDE DİŞ ABSESİ, ÇÜRÜK VS. ÇIKMASI HALİNDE NELER YAPILMALIDIR?

Bunlara yönelik tedavi hamileliğin 3-6 ayı arasında rahatlıkla yapılabilir. 1-3 ay arasında bir problem çıkarsa ve birkaç ay beklemek mümkün değilse müdahale edilir. Yoksa geçici tedavilerle 2. periyoda kadar beklenir. 6-9 ay arasında da yine çok şiddetli bir ağrı yoksa basit çözümlerle doğum sonrasına kadar hamilenin rahat etmesi sağlanır.

Doğru olan hamileliğin her döneminde hastanın kadın doğum uzmanıyla görüşerek ve tedavinin güçlük derecesine göre kişiye özel karar vermektir. Burada anlatmak istediğimiz normalde tercih ettiğimiz tedavi prosedürüdür. Hamilenin sağlık ve ruhsal durumu iyiyse (düşük , erken doğum riski, aşırı korku , panik atak yoksa ) her dönemde diş çekilebilir, abse tedavi edilebilir, dolgu yapılabilir.Hatta diş röntgeni bile kurşun yelek giydirilerek çekilebilir. Çünkü ağrının yaratacağı stres bebek için daha zararlı olabilir. Ama hamilenin yaşayacağı acabalar hekimi ve kendini suçlar tarzda düşünceler de bebeğin gelişimini ve annenin psikolojisini derinden etkileyebilir.

BEBEK BEKLERKEN ÇÜRÜKTEN NASIL KORUNABİLİRİM?

Ağız hijyenine özellikle dikkat edilmeli,diştaşları ve dişeti cepleri uzman bir dişhekimi tarafından ortadan kaldırılmalıdır. Bu hem dişetlerini toparlayacak hem de bakteri tutunmasını engelleyerek çürük zeminini ortadan kaldıracaktır. Hamilelikte beslenme de çürüğün gidişatını belirleyecektir. Şekerli,asitli,yapışkan ve karamelize gıdalar uzun süre ya da sık sık tüketilmemeli mümkünse terk edilmelidir. Onun yerine lifli,mekanik temizlik yapacak sert meyve ve sebzelere öncelik verilmelidir. Kalsiyum ihmal edilmemeli,doktorun önerdiği vitamin takviyeleri alınmalıdır

Hormonal değişiklikler nedeniyle daha hassas hale gelmiş diş ve diş etlerinin bu dönemde büyük bir özene ihtiyacı vardır. Dişler üzerinde oluşmuş olan plağın tam olarak uzaklaştırılması gereklidir. Aynı zamanda tükürük akışı yavaşladığından ,dişleri ve dişetlerini yıkama özelliği azalacaktır. Özellikle hamileliğin ilk aylarında ki bulantı ve kusmalar da tükürüğü daha asidik hale getirerek çürüğe eğilimi arttırır. Sık sık dişlerin fırçalanması ve ağızın bol su ile çalkalanması ayrıca her gün diş ipi kullanımı tükürükteki bu negatif etkileri azaltacaktır.

HAMİLE İKEN ANTİBİYOTİK KULLANDIM, BEBEĞİMİN DİŞLERİNE ZARAR VERMİŞ OLABİLİR Mİ?

Hamilelik döneminde bilinçsiz antibiyotik kullanımı diş problemlerinden çok daha önemli hasarlara sebep olabilir. Hamileliğiniz süresince kesinlikle doktorunuza danışmadan ilaç almayınız. Özellikle ilk 3 ay çok hassastır. Dişlerde yapı ve renk bozukluklarına sebep olduğu bilinen ,"Tetrasiklinler" zorunlu kalmadıkça kullanılmamalıdır. Yani kullanılan antibiotiğin kullanım zamanı ve cinsi,dozu zararı belirler.

HAMİLELİĞİM ESNASINDA DİŞ RÖNTGENİ ÇEKTİREBİLİRMİYİM?

Jinekologla yapılan görüşme sonrasında gebelikle ilgili özel bir durum yoksa teşhis ve tedavi amaçlı 1-2 röntgen çekilebilir. Diş hekimliğinde kullanılan röntgenin dozu çok düşüktür ,bunun yanında röntgen ışınının uygulandığı alan bebekten oldukça uzaktadır. Dijital röntgenlerde kullanılan röntgenin dozu klasik dişhekimi röntgenlerine oranla %70-90 daha azdır. Yinede bu işlem esnasında karnın kurşun önlük ile örtülmesi şarttır. Kanal tedavisi sırasında köklerin uzunluğunu ölçmek için çekilen röntgen yerine apex locatorlar kullanılabilir. Bu cihazlar her hangi bir radyasyon olmadan kanalın uzunluğunu hesaplar.

Kanal tedavisi sırasında kanal boyu ölçmek için kullanılan ‘apex locator’

BEBEĞİMİN DİŞLERİNİN SAĞLIĞI İÇİN HAMİLELİĞİMDE NE YAPABİLİRİM?

Dengeli beslenme, sağlıklı olma, ilaçlardan mümkün olduğunca uzak durma dışında direkt yapılabilecek pek bir şey yoktur. Her şey otomatik olarak gelişir. Bebeğin dişlerinin gelişimi için gerekli kalsiyum fosfor ve diğer mineraller annenin kan dolaşımından alınır ve annenin gerçekten kötü beslenmesi dışında hiçbir şey bebeğin diş yapıcı hücrelerinin bu temel minerallerle normal dokuları yapımını etkileyemez.

Florürün diş gelişiminde önemli olduğunu biliyoruz ama doğmamış bir bebeğin dişlerine annenin diyeti ya da florür içeren haplarla daha fazla florür eklemek mümkün değildir. Yani hamile kadınların extra florür almalarının hiçbir faydası yoktur.

Dr. Kambiz Mohseni
Bağdat Cad. Veli Güneysu Apt. No: 491/4
Suadiye/İstanbul
Tel: 0 216 445 90 93