“10 yıl sonra itici olacağı düşünülen 50 yıl sonra müthiş olabilir.” Bu modayı çok güzel tarif eden söz İngiliz moda araştırmacısı Levier’e ait. Var olduğundan beri insanlık tarihi boyunca toplumların vazgeçilmezi olan bu kavram ilk kez 1900’lü yıllarda ortaya çıkmış. Biz kadınlar ne onunla ne de onsuz yapamadığımıza göre kavramın yıllar içerisinde hangi markalar ve tasarımcılar sayesinde ne kadar yol kat emiş merak edenlere duyurulur. Sizler için kısa çaplı bir araştırma yaptım ve bulduğum bilgileri sizlerle paylaşayım dedim. Keyifli okumalar…
1900’lü yılların başlarında modern yüzyılın terzilerinden olarak anılan Charles Worth'un yanında çalışan Paul Poiret yarattığı elbiseler terzilik açısından yeni buluş olarak değerlendiriliyor. Doğu'dan esintilerini elbiselerine yansıtan Poiret, kemeri yukarı taşıyarak göğüslerin yumuşaklığını açığa vurmuş. Gece elbiseleri Poiret ile özgür kadını ortaya koyarken 1902 yılında Thomas Burbery ilk kez markasını gabardin üzerine yazdırmış. 1905’de ise gazetelerde moda ekleri yayınlanmaya başlamış.
1906 yılında Guccio Gucci aksesuar üzerine çalışan şirketini İtalya'nın Floransa kentinde kurmuş. Kalın kaban kumaşından ilk ünlü çantasını ise 1925'te yapmış. 1913 yılında Gabriel Coco Chanel şapka dizayn ederek moda dünyasına girdi. Chanel 1914'te Arthur "Boy" Capel'in desteğiyle biri Paris diğeri Deauville'de olmak üzere iki butik açtı. 20'lerin başlarına doğru moda evi açarak işine devam etti. Erkek kıyafetlerinde kullanılan bir çok aksesuar ve modeli kadın kıyafetlerine uygulayarak, kravatlı, ekose ceketli, şapkalı özgür kadın imajını yarattı.
1915 yılında Jeanne Lanvin, çiçekli giysilerle büyük ün kazandı. 1916 da devam eden I. Dünya Savaşı'nın insanlar üzerindeki etkisi modaya da yansıdı ve modeller askeri tarza yakınlaşmaya başladı. 1927 Salvatore Ferragamo Amerika dönüşünde İtalya'da üretime başladı. Her zaman kusursuz ayakkabılar üretmeyi kendine ilke edindi. 1929 Charleston akımı tüm dünyayı sardı. 1932 İtalyan Nina Ricci, Paris'te butik açtı. Ve kısa sürede ürettiği muhteşem kozmetikleriyle ün kazandı. 1933 Rene Lacoste, dünyaca meşhur timsahlı tişörtü yarattı.
1937 Marie Claire ilk adımlarını attı. 12 Şubat 1947 de Christian Dior Paris Avenue Montaigne'de ilk kez koleksiyonunu sundu. O günlerden hafızalarda arta kalan, dışarının soğuğu ve podyumdaki mankenlerdi. Korseyle sıkılmış beller, ortaya çıkarılan dekolte, aşağıya doğru genişleyerek inen etekler. .. 70’li yılların başlarında modada romantik tarz hakimdi. Halk giysilerinden esinlenip yün kumaşlar, meksikan pançolar, hint şalları, çingene giysileri popülerleşmişti.
Sonrası daha da hızlı geçti. Armani’ler Versace’ler… Bir gerçek daha var ki, bugün isimlerini büyük harflerle yazdıran u moda duayenlerinin tümü geçtiğimiz yüzyıl yaşadılar…
GÜLAY KOÇ
YAZARA E-POSTA GÖNDER