Sema Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Opr. Dr. Aşkın Ali Korkmaz damar içi lazer tedavisi hakkında tüm merak edilenleri anlattı.

Varis nedir?

Varis; vücudumuzda kanın geri dönüşünü sağlayan toplardamarın hastalığıdır. Kanın geri dönüşünü yerçekimine karşı etkili biçimde yapabilmek için toplardamarların içinde tek yönlü çalışan (yukarı doğru) kapakçıklar vardır. Bu kapakçıklardaki yetersizlik sonucu kan bacaklarımızda birikir.

Zaman içinde bu biriken kanın oluşturduğu basınç cilt altındaki toplardamarların genişleyip görünür hale gelmesine neden olur.

Özellikle bacağımızın iç yüzünde ayak bileğinden kasığa kadar seyreden ana toplardamarda (büyük safen damarı) oluşan geri kaçış daha küçük yüzeyel damarları etkileyerek bacaklarda diz altı ve üstünde varisler yapar.Varislerin bacaklarımızdaki görüntüyü çirkinleştirmesi dışında bacaklarda ağrı, şişlik ve dolgunluk hissine neden olur. Bazen gece krampları görülebilir.

Eğer tedavi edilmezse zaman içinde egzama, cilt lekeleri hatta iyileşmeyen bacak yaraları gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Varis kimlerde olur?

Dünya üzerinde milyonlarca insan varis şikayeti ile doktora başvuruyor. Çoğunlukla kalıtımsal nedenler ön planda. Kadınların %40’ı erkeklerin %25’inde varis görülüyor.

Diğer nedenler;

• Hamilelik, doğum kontrol hapı alınması.

• Uzun süre ayakta kalmayı ya da oturmayı gerektiren meslekler.

• Hareket azlığı, şişmanlık.

• İleri yaş.

• Bacak enfeksiyon ve travmaları, jartiyer yada sıkı lastikli çorap kullanımı eğilimi olanlarda varise neden olabilir.

EVLT (Damar içi Lazer Tedavisi) nedir?

EVLT varise neden olan toplardamarın, iz bırakmadan ve ameliyatsız lazer ışınları kullanarak içten yakılması yöntemidir. Lokal anestezi ile basit bir müdahale odasında yapılabilmesi ve kısa ve büyük ölçüde ağrısız bir iyileşme dönemi olması gibi avantajları bulunuyor.

Tedavi genellikle 1 saatten az bir sürede yapılıyor ve hasta müdahele odasından yürüyerek çıkıp aynı gün evine dönebiliyor. Günlük normal aktivitelerini hemen yapabilen hastalar eğer çalışıyorlarsa 1–2 gün içinde işlerine başlayabiliyor.

EVLT nasıl yapılır?

İşlem öncesi

Tedaviden birkaç saat veya hemen önce yapılan muayene ve tetkikler bulunuyor. Bacağın ultrasonik doppler ile değerlendirilmesi ve fizik muayene bulguları ile problemin nedeni ve ciddiyeti anlaşılıyor. Bu bilgiler ışığında hastaya hastalığı ve girişimin ne şekilde yapılacağı ayrıntısı ile anlatılıyor ve hastanın soruları cevaplanıyor. Girişimin olası riskleri konusunda hasta aydınlatılıyor ve onayı isteniyor.

İşlem sırasında

• Müdahale odasında yatırılan hasta steril örtülerle örtülür.

• İşlemin yapılacağı bacakta kateterin giriş noktasına lokal anestezi yapılır.

• Ultrason rehberliğinde işlem yapılacak damar bulunur.

• Lazer kateteri kasığa kadar yine ultrason rehberliğinde ilerletilir.

• Damarın seyri boyunca yine özel karışım bir lokal anestezi (tümesan anestezi) yapılır.

• Lazer kateteri yavaş bir şekilde kasıktan giriş yapılan yere kadar çekilerek damar içten lazer ışınları ile tahrip edilir.

İşlem sonrası

• EVLT işleminin hemen sonrasında elastik bandaj veya basınçlı varis çorapları ile işlem yapılan bacağa kompresyon uygulanır.

• Bandaj ya da çorabın ne kadar kalması gerektiği (en az 24 saat) ve hangi durumlar olmadıkça gevşetilmemesi konusunda hastaya ayrıntılı bilgi verilir.

• Hasta aynı gün evine gönderilir eve giderken yürüyebilir ve eve döndükten sonrada kısa yürüyüşler yapması önerilir.

• 2gün sonra kontrole çağrılan hasta, artık günlük işlerine dönebilir sadece sıcak banyo ve ağır egzersizler yapmaması önerilir.

• EVLT işlemi sonrası rahatsızlık hissi minimumdur hastayı çok rahatsız etmeyen, işlem bölgesindeki hassasiyet ve kızarıklıklar 7–14 gün içinde iyileşmektedir.

• Hasta 1 hafta sonra kontrole çağrılır. Daha sonraki kontrollerinin nasıl ve ne zaman olması gerektiği konusunda bilgilendirme yapılır.

EVLT Hakkında sık sorulan sorular

EVLT cihazı ne şekilde çalışıyor?

Lazer enerjisi fiber kateter içinden geçerek hastalıklı toplardamarı içten yakıyor ve damarın büzülüp kapanmasına neden oluyor böylece damar içinden artık kan geçemiyor.

Bu damarın kapatılması sorun oluşturur mu?

Hayır. Bacaklarımızda toplardamarlar bir ağ gibidir, diğer damarlar kanın yukarı dönüşünü rahatlıkla sağlayabilir.

İşlemin olası riskleri nelerdir?

Her türlü tıbbi işlemin birtakım komplikasyonları olabilmektedir, ancak EVLT eğer usulüne uygun yapılırsa ciddi problemlere neden olmamaktadır. Sadece bazı hastalarda bacaklarda hassasiyet, kızarıklık nadiren geçici uyuşmalar olabilmektedir.

EVLT’ye alternatif tedaviler nelerdir?

Hastalıklı damarın tedavisinde geleneksel yöntem cerrahi olarak damarın çıkarılması ve bağlanmasıdır (Stripping ve ligasyon). Bu yöntemde kasıkta ve diz ya da bilek seviyesinde en az iki kesi yapılması gerekir. Bu işlem genellikle genel anestezi altında yapılmaktadır. Bütün bunlar hastanede kalış ve iyileşme süresini uzatır, ameliyat izleri daha büyüktür.

EVLT sonrası varisler tekrar oluşabilir mi?

EVLT ile tedavi edilen bu damardaki hastalık varislerin en önemli nedenidir bu yüzden yeniden varis oluşumu çok nadir olmakla birlikte garantisi yoktur.

EVLT’nin başarı oranı nedir?

Yeni bir yöntem olması ile birlikte, elimizde 5 yıllık takip sonuçları vardır ve araştırmalar başarı oranının yüzde 98’in üzerinde olduğunu belirtmektedirler.