Astım ve KOAH Hastalığının Tanısı için
Solunum Fonksiyon Testleri

Bu iki parametre başta astım ve KOAH olmak üzere birçok hastalığın tanısında son derecede önemli ipuçları veriyor.

Kronik hastalıkların tanısında ve takibinde son teknoloji ürünü testler büyük rol oynuyor. Spirometre denilen cihazlarla yapılan solunum fonksiyon testleri ile akciğerlerin alabildiği hava hacmi ve bu havanın akciğere alınması ve verilmesi esnasında yapılan güçlü solunum faaliyeti ile oluşturulan hava akım hızı ölçülebiliyor. Bu iki parametre birçok hastalığın tanısında kullanılıyor. Acıbadem Beylikdüzü Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayfer Utkusavaş solunum fonksiyon testleri ile nasıl tanı konulduğunu şöyle anlatıyor: “Astım ya da KOAH (Astım, Kronik bronşit, amfizem) hastalarında akciğerleri tamamen hava ile doldurduktan sonra yapılan çok güçlü ve hızlı bir nefes verme sırasında ölçülen akım hızlarında normal sağlıklı bireylere göre azalma olduğu saptanır ve bu azalma oranına göre hastalık tanısı konulabildiği gibi hastalığın ağırlık derecesi de belirlenir. Ayrıca bu hastaların tedavisinin takibinde yapılan solunum fonksiyon testleri ile tedavinin başarısı ve yıllar içerisinde hastalığın ilerlemesi somut olarak izlenebilir. Diğer yandan akciğer harabiyeti ile seyreden hastalıkların seyrinde de önemli bir izlem kriteridir.”


Solunum fonksiyon testleri nasıl yapılır ?

Solunum fonksiyon testleri uygulamaya girdiği ilk yıllarda çok büyük maliyeti olan ve oldukça büyük laboratuvarlara gereksinim duyan bu cihazlarla uygulanıyordu. Günümüzde ise elektronik ve bilgisayar teknolojisinin bu alanda kullanılması ile artık cepte dahi taşınılıp hastanın bulunduğu yerde uygulanabilen pratik aletler mevcut. Dr. Utkusavaş, hastane ortamında solunum testlerinin ne şekilde yapıldığını şöyle anlatıyor: “ Test sırasında hasta oturur pozisyondadır. Plastik bir mandalla burun kapatılarak burundan soluk alıp verme engellenir. Hasta cihazın ucunda bulunan ve sadece kendisinin kullanacağı tek kullanımlık karton bir ağızlıktan gayet rahat bir şekilde ağızdan nefes alıp verir. Testi yapan hekim ya da teknisyen, uygulanan testin özelliğine göre hastaya çok derin nefes almasını, çok hızlı ve sonuna kadar nefes vermesini ya da kısa bir süre nefesini tutmasını isteyerek test manevralarını yaptırır. Testin sonucu, bu manevralar tamamlandıktan hemen sonra alınır ve sonuçlar göğüs hastalıkları uzmanı tarafından yorumlanır.”


Hangi durumlarda solunum fonksiyon testleri uygulanır?

Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Solunum Tedavi Uzmanı ve Fizyoterpist Ayşen Gülbaş solunum fonksiyon testleri yapılan hasta gruplarını şöyle sıralıyor:
• Nefes darlığı, hışıltılı solunum, öksürük varlığında
• Muayene bulguları ve akciğer grafisine göre kuşkulanılan tanıyı desteklemek
• Göğse ait doğumsal ya da sonradan gelişen deformitelerin solunuma etkisini araştırmak,
• Tanısı konmuş KOAH, astım, kalp yetersizliği ve solunum kaslarını tutan hastalıkların seyrinin ve tedavinin etkinliğinin izlenmesi,
• Solunum hastalığı nedeniyle maluliyet değerlendirmesi yapmak
• Akciğer hastalığı yönünden risk taşıyan kişi ve grupların taranması (Örneğin sigara içenler, maden ocaklarında çalışanlar, çalıştığı ortamda zararlı gaz soluyan işçiler)
• Genel anestezi ve ameliyata bağlı solunumsal komplikasyon risklerinin önceden belirlenmesi ve riskli hastalarda ameliyat öncesi dönemde gerekli olan tedbirlerin alınmasını sağlamak amacıyla solunum fonksiyon testleri uygulanıyor.