Tüm mevsimsel geçişlerde olduğu gibi kış aylarından ilkbahara geçtiğimiz bugünlerde pek çok hastalığın görülme sıklığında artış yaşanıyor. Havaların ısınmaya başlaması, ancak buna karşın ani ısı düşüşleri ve yükselişleri, yağmur, rüzgar, polenler derken vücut direnci ister istemez azalıyor. Acıbadem International Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Özkan Uysal, ilkbahara geçişte solunum yolu hastalıklarından alerjik rinit ve alerjik astıma, mide bağırsak hastalıklarından depresyon sıklığında artışa dek bir çok şikayetin yaygın olarak görüldüğüne dikkat çekerek “Önemli olan hastalık kapıyı çalmadan önlem almaktır” diyor. Dr. Özkan Uysal, baharda en sık görülen 6 hastalığı anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.

• � Üst solunum yolu hastalıkları

İlkbaharda ani ısınma ve soğumaların olması, yağmur rüzgar ve bu gibi durumlara tedbirli davranmayıp kendimizi koruyacak basit ama etkili önlemleri ihmal etmek üst solunum yolu hastalıklarında artışa neden oluyor. Bu hastalıklar karşımıza bademcik iltihaplanması, farenjit, larenjit, sinüzit ve orta kulak enfeksiyonları olarak çıkıyor. Kişide çoğunlukla ateş, boğaz ağrısı, öksürük, hapşırık, ses kısılması, kulak ağrısı ve geniz akıntısı gibi şikayetlere yol açan üst solunum yolu hastalıklarına karşı önceden önlem alarak korunmak mümkün. Bu tedbirler arasında ısı değişimlerini dikkate alarak giysi seçmek, düzenli ve dengeli beslenmek, yeterince sebze ve meyve tüketmek, günde yaklaşık 2 litre su içmek, uykusuz kalmamak ve sigaradan kaçınmak başı çekiyor.

• � Alerjik rinit

‘Saman nezlesi’ olarak da adlandırılan alerjik rinit, burun mukozasının alerjik nedenlerle iltihaplanması anlamına geliyor. Ev tozu ve küf mantarları derken yıl boyunca da görülebilen alerjik rinit ilkbaharda havada uçuşan polenler nedeniyle artış gösteriyor. Hapşırık, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, burun kaşıntısı, öksürük, geniz akıntısı, koku almada güçlük, gözlerde kaşıntı, sulanma ve kızarıklık alerjik rinitin belirtileri arasında yer alıyor. Alerjik riniti olanların yüzde 30’unda alerjik astım da görülebiliyor. Bu nedenle ‘bahar alerjisi’ deyip geçmemek düzenli tedaviye başlamak şart. Alerjenlerden korunmak ve polenlerin yoğun olduğu yerlerden uzak durmak, gerektiğinde maske kullanmak da önemli.

• � Alerjik astım

İlkbaharda alerjik astımı olanları zor bir süreç bekliyor. Hava yollarının daralmasıyla kendini gösteren, ataklarla seyreden bir hastalık olan alerjik astımda da alerjik nedenlerle oluşan bir iltihap söz konusu. Burada etkilenen yer hava yolları (bronşlar) oluyor. Bu iltihap nedeniyle hava yollarının mukozası şişerek ödem oluşuyor. Kişi dış ortamdaki etkilere daha hassas hale geliyor. Öksürük, nefes darlığı, hırıltılı nefes alerjik astımın belirtileri arasında yer alırken, ateş ve koyu renk balgamlı öksürüğün eklenmesi enfeksiyon eklendiğini düşündürüyor. Tedavinin aksatılmaması ve alerjenlerden korunmak çok önemli.

• � Mide hastalıkları

İlkbahar aylarında nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte reflü, gastrit, peptik ülser gibi hastalıklarda da artış yaşanıyor. Daha önceden hafif şikayetleri olanlarda alevlenmeler olabilirken, hiç şikayeti olmayanlarda da yakınmalar başlayabiliyor. Karnın üst kısmında ağrı ve yanma, şişkinlik, geğirme, ağza ekşi su gelmesi, bulantı, kusma ve gece uykudan uyandırabilecek kadar şiddetli ağrı belirtiler arasında yer alıyor. Bu hastalıktan korunmak için kızartma, yağlı ve baharatlı yiyecek, kahve ve gazlı içecek, alkol ve sigaradan kaçınmak gerekirken, az ama sık yemek ve kilo kontrolüne dikkat etmek önem taşıyor.

• � Bahar yorgunluğu

Metabolizmadaki değişiklikler bazı kişilerde bahar yorgunluğuna yol açabiliyor. Bu durum kişinin iş ve aile yaşamı ile genel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebiliyor. Bahar yorgunluğunun belirtileri arasında halsizlik ve yorgunluktan eklem ve baş ağrılarına hatta sürekli uyuma isteğine dek birçok faktör bulunurken, bu belirtilerin bahar yorgunluğuna bağlanması için önce gerekirse tetkikler yaptırılarak olası fiziksel rahatsızlıkların saptanması gerekiyor. Bahar yorgunluğundan korunmak için; düzenli spor yapmak, düzenli beslenmek, vitamin ve mineral eksikliklerini gidermek, alkol ve sigaradan uzak durmak, bol su tüketmek ve uyku ritmine dikkat etmek önemli.

• � Ürtiker

Dr. Özkan Uysal “Halk arasında 'kurdeşen' olarak da bilinen ciltte kızarıklık kabarma kaşıntı ile seyreden bir hastalıktır. Pek çok neden ürtikere yol açmakla birlikte polen maruziyetinin arttığı ilkbahar aylarında hastalığın görülme sıklığı yaygınlaşmaktadır. Korunmada diğer alerjik hastalıklarda olduğu gibi alerjenlerden kaçınmak gerekmektedir” diyor.