Çocuklara göre yılbaşı yetişkinlerden farklı olarak bambaşka anlamlar taşıyor. Özellikle “Noel Baba, çam ağacı süsleme, hediye verme, Hindi yeme” gibi etkinlikler çocukların tüm bunların neden yapıldığını sorgulamalarına ve çeşitli soru sormalarına neden oluyor. Anadolu Sağlık Merkezi’nden Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Figen Karaceylan Çakmakçı, “Yeni yıl, çocuklara yeni başlangıçların geleneksel kutlaması olarak anlatılmalı, bu etkinliklerin neden yapıldığına dair somut örneklerle yeni bir yılın yeni güzellikler getireceği aktarılmalı“ dedi.

Evlerin, alışveriş merkezlerinin ve okulların süslenmesi, ışıklandırılması, her yerin rengârenk ve cıvıl cıvıl olması onları mutlu ettiği gibi bunların neden yapıldığı konusunda da merak uyandırıyor. Çocuklar için yeni yılın birincil anlamının günlük rutinden kurtulmak olsa da yaş grubuna göre bu algıların değişebildiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi’nden Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Figen Karaceylan Çakmakçı, “Okul çağı çocukları için, arkadaşlar arasında hediye çekilişlerinin yapıldığı, aileden hediye taleplerinin olduğu gün olarak algılanırken, okul öncesi -henüz zaman kavramı gelişmemiş- çocuklarda yılbaşı kavramı eğlence günü, etkinlik günü, hediyeleşme günü, sabaha kadar abur-cubur yiyip oturabileceği bir geceymiş gibi algılanıyor” dedi. Figen Karaceylan Çakmakçı, yeni yıl kavramı ile ilgili çocuklardan gelebilecek can alıcı sorular ve o soruları verilmesi gereken cevapları açıkladı.

“Yeni yıl nedir? Yılbaşı nedir? Niye kutlanır? Niye bu kadar hazırlık yapılır?”

Yeni yıl, yeni başlangıçların geleneksel kutlaması olarak çocuklara anlatılmalı. “Bu gece yeni bir yılın başlangıcı.” Yeni başlangıçlar hepimizi heyecanlandırır. Sen, okula ilk başladığın gün çok heyecanlanmıştın, çünkü okulun ilk günüydü. Senin için yeni bir başlangıç olmuştu ve senin için iyi olmasını istemiştik. Yeni başlangıçlarda her şeyin güzel olmasını, isteklerimizin, hayallerimizin, yapmak isteyip yapamadıklarımızın gerçekleşmesini ümit ederiz. Sen okula ilk başladığın gün nasıl heyecanlanıp, iyi şeyler olmasını dilediysen; yeni bir yıl da iyi dileklerimizin olmasını temenni ettiğimiz zamandır. Ailemizle, sevdiklerimizle bir arada olabildiğimiz, hedeflerimizi tekrar gözden geçirip beraber olabildiğimiz bir başlangıç noktasıdır yılbaşı” gibi çok ayrıntıya girilmeden açıklama yapılmalı. Özellikle soyut düşünce becerisi gelişmemiş okul öncesi çocuklar için hayatlarından verilecek somut örnekler konunun daha anlaşılır olmasını sağlayabilir.

“Neden 31 Aralık’ta bu kutlamaları yapıyoruz?”

“Dünyadaki ülkeler bir araya gelip ortak bir zaman kavramı oluşturup, bir çizelge oluşturmuşlar. Bu ortak çizelgeye de takvim adını vermişler. Tarihler bilinsin ki; ne zaman ne yapılacağı planlanabilsin, kim ne zaman doğmuş, hangi tarihte ne olmuş hatırlanabilsin. Örneğin takvim olmasaydı biz senin doğum tarihini hatırlayamazdık.” gibi basit bir açıklama, takvim üzerinden açıklama yapılması konun anlaşılır olmasını sağlayabilir.

“Çam ağacı neden süslenir?” “Noel Baba kimdir?”

Çam ağacı neden süslendiği, Noel Baba’nın kim olduğu gibi sorular; masalsı unsurlarla ailenin kendi inancına göre çocuğa aktarılabilir. Bazı kültürlerde bunun bir gelenek olduğu, aynı bizim şeker bayramlarında çocukların şeker toplaması gibi, ağacın süslenip altına “Noel Baba’nın” çocuklara hediyeler koyarak yeni yılın gelmesinin kutlandığı anlatılabilir. Özellikle masalsı bir dünyada yaşayan okulöncesi dönem çocukların Noel Baba inancını sarsarak hayal kırıklığı yaratmamak gerekir. Noel Baba’nın çocukları çok seven bir insan olduğu, çocuklara hediye vermekten mutluluk duyduğu, sürprizler yaptığı anlatılabilir. Daha büyük yaş grupları için eski zamanlarda böyle bir insanın yaşadığı ama şimdi o inancın devam ettirildiği söylenebilir.

Yılbaşı gecesi aile birlik ve beraberliğine yönelik anı biriktirme için bir fırsat olabilir

Yılbaşı etkinliklerinin kapsamı ve biçimi biraz değişmiş olabilir. Mısır patlatılıp, kestane pişen, tombala oynayarak saat 12’nin heyecanla beklendiği yılbaşı geceleri biz büyükler için anı biriktirdiğimiz ve unutamadığımız geceler olduysa; neden şimdi bu gelenek devam etmesin ve çocuklarımız da anı biriktirme şansına sahip olmasın.