Türkiye’de her 7 çiftten biri kısırlık sorunundan etkileniyor. Hamile kalmaya çalışanlar için her ay yapılan gebelik testinin negatif sonuçlanması ciddi bir hayal kırıklığını da beraberinde getiriyor. Böyle durumlarda tüp bebek tedavisinin son seçenek olduğu düşünülebiliyor. Ancak, tedaviye başlamadan önce, çok yaygın ve sıklıkla gözlemlenen olası kısırlık nedenlerini gözden geçirmek gerekiyor. Eurofertil Tüp Bebek Merkezi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Hakan Özörnek kısırlığa ilişkin 5 nedeni ve yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor:

1- BELKİ DE YUMURTLAMIYORSUNUZDUR

Polikistik over sendromu, adet sikluslarında düzensizliğe ve erkeklik hormonlarının artmasına neden olur. Yaklaşık yüzde 10 ile 15 oranında kadında görülür. Kadınlarda yumurtlamayı engelleyen en yaygın nedenlerden biridir. Buna ek olarak, fazla kilolu, obez ya da zayıf olmanın yanı sıra tiroid bezlerindeki dengesizlik de yumurtlamayı etkileyebilir.

Yapılması gereken: Sağlıklı ve ideal kiloda olmak doğurganlığı artırır. Bazı tarama ve testlerle polikistik over sendromu gibi tıbbi sorunların olup olmadığının kontrol edilmesinde fayda var. Yumurtlayamadığınızı biliyorsanız, hekiminizle konuşup, sizin için en ideal olabilecek üreme tedavisine yönlendirmesini isteyebilirsiniz.

2- EŞİNİZDE PROBLEM OLABİLİR

Üreme problemlerinin en az yarısı erkek kısırlığından kaynaklanıyor. Özellikle değişen çevresel faktörler, yaşam ve beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler erkek kısırlığının giderek artmasına neden oluyor. Eğer eşiniz aşırı kilolu ve sigara içiyorsa hamile kalmanızı büyük oranda engelliyor demektir.

Yapılması gereken: İlk yapılması gereken kilo vermek ve sigarayı bırakmak olmalı. Ardından, eşinizin bir hekime görünüp, sperm sayımı yaptırması gerekir.

3- YETERİNCE SAĞLIKLI YUMURTANIZ YOKTUR

Bir kadın, belli bir sayıda yumurta ile doğar. Ancak, yıllar geçtikçe sağlıklı yumurta sayısı azalır. 30 yaşında sağlıklı bir kadının hamile kalma oranı yüzde 20’lerdedir. Erken yaşta görülen erken yaş menopozda ise ilk belirti adet düzensizliğidir.

Yapılması gereken: Yumurtalarınızın sağlıklı kalması için ilk yapmanız gereken kilo vermek ve eğer sigara içiyorsanız hemen bırakmak. Eğer, gebe kalmaya çalışıyorsanız ve sağlıklı yumurta sayınız yeterli değilse hekiminizle görüşüp sizin için en uygun tedaviyi seçebilirsiniz. Bu noktada bir an önce tedaviye başlamak gerekir.

4- ENDOMETRİOZİS

Endometriozis hastalığı, halk arasında çikolata kisti diye de bilinir. Kadının her ay düzenli adet olmasını sağlayan rahim içi zar dokusunun (endometrium) rahim içi dışında, tüplerde, yumurtalıklarda ve/veya karın içi zarında yerleşmesiyle karakterize bir hastalıktır. Her adet döneminde bu rahim dışı bölgelerde kanamalar olabilir. Bunun sonucunda tüplerde, karın zarında yapışıklıklar, yumurtalıklarda kist oluşabilir. Üreme çağındaki kadınlarda sıklıkla görülür. Sancılı ve ağır kanamalı adet dönemlerine neden olur. Kadınlarda görülen kısırlık nedenlerinin %15 – 20’si endometriozis nedeninden kaynaklanır.

Yapılması gereken: Gebe kalmanın önünde ciddi bir tehdit olarak görülen endometriozise zaman kaybetmeden müdahale yapılması gerekir. İlerlemiş vakalarda IVF gerekebilir.

5- TÜPLERİNİZ TIKALI OLABİLİR

Fallop tüplerinin kapalı ya da hasarlı olması kısırlık nedenlerinin % 5-10’unu oluşturur. Tüplerin tıkanıklığına, daha önce geçirilmiş bir ameliyat, endometriozis (yani çikolata kistleri) ya da cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar neden olabilir.

Yapılması gereken: Öncelikle tüplerin açık olmadığından emin olmak gerekir. Tüplerde tıkanıklık olması durumunda sperm hücresinin yumurta hücresine ulaşıp onu dölleme şansı olmadığından, tüp bebek tedavisi gerekir.