En temelde insanlarla yakın çalışmayı sevenler koç olabilir. Bunun üstüne ICF’den (Uluslararası Koçluk Federasyonu) onaylı eğitimlerden 100 saatin altında olmamak üzere eğitim almış olanlar daha bilinçli olarak koçluk yapmaya başlayabilirler. Tabi ki 100 saat eğitim de yeterli değildir. Bir koçun yaşamı boyunca eğitime yatırım yapması ve kendini bu alanda geliştirmeye devam etmesi gerekir. Yani birkaç günlük sertifika programları sadece "o kişinin koçlukla ilgilendiğini ve bu konuda kısa bir eğitim aldığını" belgeler. Yetkin bir koç olduğu anlamına gelmez. Görülen o ki özellikle bireysel veya kurumsal değişim, gelişim konularında hizmet veren kişi ya da kurumlar içinde yeterli eğitimleri olmadığı, hatta üzücü olan bu konuyla ilgili hiç eğitim almadıkları halde hizmet kalemlerine koçluğu eklemekte sakınca görmeyenler var. Bireyler bu konuda yetkinlikleri olmadığı halde koçluk yaptıklarını iddia edebiliyorlar.

Koçluk bir uzmanlık alanıdır. Yönetim bilimi, eğitim bilimi, psikoloji, NLP gibi pek çok bilim ve ilimden faydalanır ve tüm bu saydıklarımızdan da tamamen farklıdır. Her biri ile ilgili sayfalar yazılabilir. Bir eğitimci, bir pedagog ve bir koç olarak kısaca şunlara değinmek istiyorum:

Koçluk eğitimden farklıdır, çünkü bir eğitim çalışma ya da deneyim yolu ile bilgi ve beceri edinme sürecidir. Eğitimci genellikle uzmandır. Öğrencinin yapamayacağı bir şeyi bilir ya da yapar. Öğrencinin soruları öğretmeninse cevapları vardır. Eğitimde öğrenci doğrudan öğretmenden öğrenir. Koçlukta ise danışan kendisi araştırarak ve eyleme geçerek öğrenir.

Koçluk psikoterapiden farklıdır, çünkü Psikoterapi ruhsal hastalıklarla uğraşır. Psikolojik ya da buna bağlı fiziksel semptomlardan kurtulmak isteyen kişi içindir. Duygusal iyileşme üzerine odaklıdır. Koçluk ruhsal rahatsızlıkları tedavi etmez, etmekle de ilgilenmez. Koçlar kendilerine gelen kişinin bu alanda uzman biri ile çalışması gerektiğini görürlerse kişiyi yönlendirirler. Yöntem olarak baktığınızda en temel farklardan biri de terapi bugünü anlamak için geçmişe bakarken koçluk ulaşılmak istenen hedef ya da durum için bugünü keşfetmekle başlar ve geleceğe bakar.

Koçluk danışmanlıktan farklıdır, çünkü danışmanlık müşterinin işle ilgili problemleri üzerinde düzeltici etkiye sahip olmakla beraber, danışmanlık hizmeti veren kişinin o alanda uzman olduğu ve uzmanlığının sonucu olarak o alanla ilgili önerilerde bulunduğu, bu hizmeti alan kişinin de bunu uyguladığı türde bir metodolojisi vardır. Bireylerle değil işin geneli veya belli bir kısmı ile ilgili uğraşılır. Koçlukta danışan kendi sorunu ile ilgili cevapları kendi bulur, koç onu bu cevapları bulma konusunda farklı araçlarla destekler. Koçun müşterinin faaliyet gösterdiği alanda ya da çalışmayı istediği alanda uzman olması gerekmez.

Koçluk mentorluktan da farklıdır, mentorluk bir alanda uzman bir kişinin tüm bilgi ve birikimini paylaştığı işin içine arkadaşlık ya da abilik türü bir ilişkinin de katıldığı bir destek hizmetidir. Mentorun bu işi yaptığı alanda daha tecrübeli genelde de yaşının daha büyük olması söz konusudur. Koçlukta işle ilgili bilgi değil Koçluk yöntemleri ile ilgili bilgi esastır. Genel olarak çalışılan konu ile ilgili tecrübenin destekleyici olması mümkündür ancak şart değildir. Abilik-ablalık türü bir ilişki yoktur.

Koçluk arkadaşlıktan farklıdır, arkadaş dinler, fikrini söyler, paylaşır ya da paylaşmaz. Koç etkin bir şekilde dinler, doğru soruları sorar, danışanın karanlıkta kalmış yönleri görebilmesi için adeta o bölgeye ışık tutar. Danışan sürecin sonunda kendine ödev verir ve bunları uygulayarak kontrolü ele alacak adımlar atar. Arkadaşlık sevgiye bağlı bir ilişkidir. Koçluk profesyonel bir ilişkidir. Arkadaşlığın nasıl olacağını iki taraf karar verir. Koçluğun nasıl olması gerektiği ile ilgili standartlar vardır.

Koçluk yapmak üzere bu alanda uzmanlaşmak isteyen kişiler doğru eğitim kurumlarına ulaşarak ilk adımı atabilirler (Bu eğitim kuruluşlarına ve koçlukla ilgili standartlara ICF’in uluslararası ya da Türkiye sitelerinden ulaşabilirsiniz). İnsanla birebir ilgilenen danışmanlık, eğitim, psikologluk, psikiyatristlik, avukatlık gibi meslek dallarından olan kişiler de ancak bu eğitimleri almak sureti ile koçluk yapmaya başlamalıdırlar. Bu tüm Dünyada bu şekilde uygulanmaktadır.

Koçluk eğitimlerini tamamlayan koç adaylarının tecrübe kazanması için uygulama yapmaları gerekmektedir. Bu aşamada koçlara düşen kendilerini geliştirmek için gereken zaman ve eğitim konusunda hassas olmalarıdır. Burada bir koçla çalışmak isteyen sizlerin de koçunuzun eğitimi, bilgi ve birikimi konusunda dikkatli ve bilinçli olmanız koçluk konusundaki standartların Türkiye’de de yerleşmesine katkıda bulunacaktır.