Eğer o iş için doğru kişi olduğunuzu göstermek istiyorsanız, “sizin gerçekten bir şeyler bildiğiniz ve o işi yapabileceğiniz konusunda karşı tarafı rahatlatmalı ve inandırmalısınız”.

İş arayanların mülakatta karşılaşacakları ile ilgili olarak önceden hazırlık yapmaları önemlidir. Becerikli mülakatçılar işle alakalı çeşitli sorular soracaklardır. Geçmiş performansınıza bakıp gelecek performansınız hakkında tahminde bulunmaya çalışacaklardır.Bazen, uygun olmayan hatta yasal olmayan sorular da sorabilirler. Sorulara ne kadar akıllıca cevap verdiğiniz parlak bir gelecek ya da red mektubu alma arasındaki farkı yaratacaktır.

Genel bir mülakatçı zamanın % 65-75′ini sizin o iş için gerekli olan koşulları taşıyıp taşımadığınızı keşfetmeye ayırır. Firmanın hedeflerine ulaşmasında sizin ne şekilde katkıda bulunmayı planladığınızı ve sizin sahip olduğunuz yetenek ve becerilerin o işi yapmaya ne kadar uygun olup olmadığını ortaya çıkarmaya çalışır.

Mülakatta alınan adayın da mülakatı yapan kişiyi değerlendirmek istemesi doğaldır. Beden diline dikkat edin. Söylenmeyenlerin yanı sıra söylenenleri de dikkatlice dinleyin. Bu iş yeri çalışmak istediğiniz yer mi veya pozisyon hakkında tam emin olmadığınız bir şeyler mi var? Bunun yanında, unutulmaması gereken bir nokta da, ilk mülakat sadece bir ilk adımdır. Gelecek adım ikinci mülakata davet olacaktır. Bir iş teklifinin ikinci bir mülakat olmadan yapıldığı çok nadirdir, hatta bazen üç ve dört mülakat dahi yapılmaktadır.

İŞ VERENLER MÜLAKATA KATILAN ADAYLARA ŞUNLARI TAVSİYE EDİYORLAR

• Kendiniz olun

• Dürüst olun

• İş, üst denetçi, firma ve firmadaki geleceğiniz hakkında ilgili olun

• Sonuçlar üzerine odaklanın

• Çözümler üzerine odaklanın

• Gerçekten ne yaptığınızı anlatın

• Başka yerde yaptıklarınızın mevcut iş ve firma ile bağlantısını kurun

• Olaylara geniş açıdan bakın, sadece o anı düşünmeyin

• İstekli, girişken olun, kendinize güven duyun, fakat kendini beğenmiş bir tarzda davranmayın

• Diğer iş arayan adaylardan farklı olduğunuzu olumlu bir şekilde ifade edin

Mülakatların aslında en olumsuz tarafı, iş verenin sizin hakkınızda ne ortaya çıkaracağı değil, sizin onlar hakkında ne ortaya çıkaramadıklarınızdır. Unutmamak gerekir ki, bu süreç çift taraflıdır.İş verenler sizi değerlendirirken, siz de sunulan fırsatları, zorlukları ve sizin için önem taşıyan işi değerlendirmeli ve yeteneklerinizin o firma için uygunluğunu ölçmelisiniz. Mülakatta başarılı olmanın sadece iki yolu vardır:

Hazırlıklı ol, ve kendin ol…

Mülakata hazırlık açısından sorulabilecek muhtemel soruların önceden bilinmesinde fayda vardır. Tabii ki cevaplar kişiye özeldir. Dolayısıyla, vereceğiniz cevapların sizi tam yansıtmasına özen gösterin.

Yaygın olarak karşılaşılabilecek sorulardan bazıları şunlardır;

Kendinizden bahseder misiniz?Mülakatlarda en sık karşılaşılan sorulardandır. Kafanızda önceden hazırladığınız kısa bir ifade olmalıdır. Eğer yönlendirme olmazsa, işle alakalı kısımlarla ifadelerinizi sınırlandırın. Mülakata alındığınız pozisyonla ilgili olarak önceki işlerinizi ve yaptıklarınızı anlatın. Geçmişten günümüze doğru bir sıra takip edin.

Eski işinizden niçin ayrıldınız?

Her türlü duruma rağmen olumlu tavrınızı koruyun. Temel bir problemi asla yönetim ile ilişkilendirmeyin ve asla amirinizin, takım arkadaşlarınızın veya firmanın içsel sorunlarından bahsetmeyin. İş veren güvenebileceği bir adayla çalışmak ister. Örneğin değişik kariyer fırsatlarından, farklı bir şeyler yapma ihtiyacınızdan veya ileri dönük sebeplerden bahsedebilirsiniz.

İşle ilgili olarak ne gibi deneyiminiz var?

Başvurduğunuz pozisyonla ilgili özel olarak yaptıklarınızı anlatın. Eğer özel deneyimleriniz yoksa mümkün olduğunca net bir açıklama yapın.

Bu firma hakkında neler biliyorsunuz?

Bu soru mülakattan önce firma hakkında araştırma yapmak ve araştırmacı kişiliğinizi göstermek için iyi bir nedendir. Mevcut konumlarını, Pazar içindeki değerlerini ve gelecek hedeflerini anlamaya çalışın. Bu bilgiler sizin için her zaman artı bir puan olacaktır.

Başka hangi firmalara başvurdunuz?

Dürüst olun, fakat bu kısımda fazla zaman harcamayın. Bu iş ve bu firma için yapabilecekleriniz üzerine odaklanın. Diğer başka şeyler dikkat dağıtır.

Niçin bu firmada çalışmak istiyorsunuz?

Bu düşündürücü bir sorudur ve mutlaka firma hakkında önceden yapmış olduğunuz araştırmaya dayandırın. Burada samimiyet çok fazla önemlidir ve kolaylıkla hissedilebilir. Uzun dönemdeki kendiniz için koymuş olduğunuz kariyer hedeflerinizle bağlantı kurun.

Aklınızdaki ücret nedir?

Hoşa gitmeyen küçük bir oyundur ve ilk başta cevaplarsanız muhtemelen kaybedersiniz. Dolayısıyla, cevap vermeyin. Bunun yerine, şöyle bir şey denilebilir, “Acaba bu pozisyon için siz bir ücret aralığı söyleyebilir misiniz?” Mülakatı yapan söyleyebilir. Eğer söylemezse; bunun işin ayrıntılarına, sunulacak kariyer ve gelişim fırsatlarına bağlı olduğunu söyleyebilir ve geniş bir aralık verebilirsiniz.

Takım çalışmasına ne kadar yatkınsınız?

Günümüzün değişen firma stratejilerine siz de ayak uydurmak zorundasınız. Artık bireysellikten çok paylaşımcılığın ön planda olduğunu unutmayın.

Bu iş için neden uygun olduğunuzu düşünüyorsunuz?

Yaptığınız yatırımlar ve sahip olduğunuz yetkinliklerin firmanın ihtiyaçlarını nasıl karşılayabileceğini anlatın. Başka adaylarla karşılaştırma yapmayın.

Bu işten beklentiniz nelerdir?

Eğer istediğiniz işin o iş olduğunu söylerseniz, karşı tarafın güvenini kazanırsınız. Eğer bu işi belli bir süre yapıp farklı alanlara atlamak istediğinizi söylerseniz olumsuz bir etki yaratırsınız. “Uyumlu bir iş ortamı, kendimi geliştirebilmem için fırsatlar, bilgimi ve tecrübemi yansıtabileceğim bir görev” işverenin duymak isteyeceği bir yanıttır.

İş yaparken en iyi performansı göstermenizde sizi ne motive eder?

Bu sizin kişilik özelliğiniz ile ilgilidir. Fakat iyi örnekler verin; zorlayıcılık, başarı ve takdir edilmek.

Bana sormak istediğiniz sorularınız var mı?

Her zaman önceden hazırlanmış sorularınız olsun. Firmada değer katacağınız alanlara, çalışma koşullarına, sizden beklenen sorumluluklara yönelik sorular olumludur.

Mülakat boyunca soruları aşırıya kaçmadan cevaplandırın ve çok az veya fazla konuşmaktan kaçının. Firma hakkında mutlaka önceden araştırma yapın. Karşı tarafa her zaman güven vermeye çalışın. Soruları net ve akıcı bir şekilde cevaplandırın, cevap vermeden önce dikkatlice düşünün. Çalışma ve öğrenme sözünü asla gözardı etmeyin. Ve mülakat sonrasında, yazacağınız kısa bir teşekkür mektubunun diğer adaylar karşısında size sağlayacağı avantajı da unutmayın.

Referanslar

Hacker C.A. (1999). Job Hunting in the 21st Century, CRC Press LLC.

Hawk, B.S. (1998). What Employers Really Wants, VGM Career Horizons.

Hull, W & Wait C. (1996) Professional Development: The Dynamics of Success, Wadsworth Publishing Company.