Yaklaşık 2 yıldır devam eden Covid-19 pandemisinde dünyada yaklaşık 4,5 milyon insan hayatını kaybetti. Aşıların yaygın olarak kullanılmasına bağlı olarak hastaneye, yoğun bakımlara yatış oranları ve hastalığa bağlı ölümler azalmakla birlikte farklı varyantların ortaya çıkması pandemi sürecini oldukça etkilemektedir. Delta varyantının dünyada baskın varyant olmasının ardından bilindiği üzere Güney Afrika kaynaklı ‘’Omicron’’ varyantı özellikle Avrupa ülkelerinde ve ülkemizle hızla artmaktadır. Omicron varyantında bulaşma hızının diğer varyantlara göre daha fazla olduğu dair tutarlı kanıtlar mevcuttur. Hastalığın hafif seyrettiğine ve aşıların etkin olduğuna dair elimizde yeterli veri bulunmamaktadır. Bu nedenlerle yılbaşına yaklaştığımız bu günlerde Covid-19 aşılarımızın hatırlatma dozlarını yaptırmamız ve toplu yılbaşı etkinliklerinden kaçınmamız oldukça önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü başkanının dediği gibi ‘iptal edilen bir etkinlik, iptal edilen bir hayattan daha iyidir’.

Bulaşabilirlik : Omicron'un Delta dahil diğer varyantlara kıyasla daha bulaşıcı olup olmadığı (örneğin, kişiden kişiye daha kolay yayılıp yayılmadığı) net değil. Güney Afrika'nın bu varyanttan etkilenen bölgelerinde testi pozitif çıkan insan sayısı arttı, ancak bunun Omicron'dan mı yoksa diğer faktörlerden mi kaynaklandığını anlamak için epidemiyolojik çalışmalar sürüyor.
Hastalığın şiddeti: Omicron ile enfeksiyonun, Delta dahil diğer varyantlarla enfeksiyonlara kıyasla daha şiddetli hastalığa neden olup olmadığı araştırılıyor. Ön veriler, Güney Afrika'da hastaneye yatış oranlarının arttığını gösteriyor Ancak bu durum Omicron ile spesifik bir enfeksiyonun bir sonucu olmaktan ziyade, genel olarak enfekte olan insan sayısının artmasından kaynaklanıyor olabilir. Şu anda Omicron ile ilişkili semptomların diğer varyantlardan farklı olduğunu gösteren hiçbir bilgi yoktur. Dünya çapında hakim olan Delta varyantı da dahil olmak üzere COVID-19'un tüm varyantları özellikle aşısız bireylerde ciddi hastalık veya ölüme neden olabilir.

Aşıların etkinliği: DSÖ, bu varyantın aşılar dahil mevcut karşı önlemlerimiz üzerindeki potansiyel etkisini araştırmaktadır. Aşılar, dolaşımdaki baskın varyant Delta'ya karşı da dahil olmak üzere, ciddi hastalık ve ölümlerin azaltılmasında kritik rol oynamaya devam etmektedir. Mevcut aşılar ciddi hastalık ve ölüme karşı etkili olmaya devam etmektedir. Mevcut testlerin etkinliği: Yaygın olarak kullanılan PCR testleri, diğer varyantlarda da gördüğümüz gibi, Omicron enfeksiyonu da dahil olmak üzere enfeksiyonu tespit etmeye devam ediyor. Hızlı antijen tespit testleri de dahil olmak üzere diğer test türleri üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığını belirlemek için çalışmalar devam etmektedir.

Öneriler

COVID-19 virüsünün yayılmasını azaltmak için insanların atabilecekleri en etkili adım fiziksel mesafeyi korumaktır; iyi oturan bir maske takın, havalandırma için pencereleri açın, yetersiz havalandırılmış veya kalabalık alanlardan kaçının, ellerinizi temiz tutun ve aşı olun aşı olun. Bulunduğumuz durum şunu göstermektedir ki aşılanma ve yukarıda belirtilen üniversal önlemler sadece Covid-19’a değil mevcut ve potansiyel varyantların ve diğer virüslerin bulaşmasında en etkili yöntemlerdir. Günümüzde hastaneye yatan, yoğun bakımda izlenen ve kaybedilen hastaların baskın çoğunluğunu aşısız veya aşı şemalarını tamamlamış vakalar oluşturmaktadır. Toplumun baskın çoğunluğunun aşılanmaması veya aşıların etkin olmadığı bir varyantın meydana çıkması durumunda uzun bir süre pandeminin etkisinin devam edeceği tahmin edilmektedir.