Yaz mevsimi denildiğinde aklımıza ilk gelen şey genellikle ‘tatil’ oluyor. Güneşlenmek, yüzmek ve doğada etkinlik yapmak ise tatilin vazgeçilmezlerinden. Ancak dikkat! Yaz mevsiminde tetiklenen bazı alerjiler tüm yıl beklediğimiz tatile gölge düşürebiliyor! Acıbadem Fulya Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Esin Özlem Atmış nedeni ne olursa olsun tüm alerjilerin bağışıklık sisteminin bir yanıtı olduğuna dikkat çekerek, “Güçlü bir bağışıklık sistemiyle, alerjik hastalıkların gelişmesine ya da mevcut alerjenlere karşı vücudun aşırı tepki vermesinin önüne büyük oranda geçilebiliyor. Bağışıklık sisteminin güçlü olmasında ise taze, temiz, işlenmemiş besinlerle sağlıklı ve dengeli öğünler oluşturmak, uyku düzenine dikkat etmek ve düzenli egzersiz yapmak kilit rol oynuyor. Ancak alerjik yakınmalar sürekli ise veya basit önlemlerle kontrol altına alınamıyorsa, mutlaka bir uzman hekime başvurulmalı” diyor. Peki yaz mevsiminde, özellikle de tatilde en sık hangi alerjiler bizi tehdit ediyor? Daha da önemlisi bu alerjenlerden korunmak için almamız gereken önlemler neler?

GÜNEŞ ALERJİSİ

Güneş alerjisi, güneş ışınlarının ciltte oluşturduğu kızarıklık, kabarıklık ve/veya döküntülerdir. Vücutta oluşan yakınmalar, güneşe maruz kalınma süresine ve kişiye göre değişkenlik gösterebiliyor. Bazen bu reaksiyonlar güneşe çıkmadan önce sürülen parfüm, losyon veya kremlere bağlı gelişen egzamalar şeklinde de görülebiliyor.

Nasıl korunmalı?

Güneş ışınlarının yeryüzüne en dik geldiği 10:00- 16:00 saatleri arasında güneş altında kalmamaya özen gösterin.

Dışarıda mutlaka güneş gözlüğü ve şapka kullanın.

Vücudunuzun güneş gören bölgelerine parfüm, losyon kullanmaktan kaçının.

Koyu renkli ve kol ile bacaklarınızı kapatan uzun giysileri tercih edin.

Güneş koruyucuyu sokağa çıkmadan 30 dakika önce cildinize yedirin ve işlemi her 2-3 saatte bir tekrarlayın.

POLEN ALERJİSİ

Yazın gelmesiyle büyüyen bitkiler, açan çiçekler ve iyice uzayan çimler ciddi bir polen kaynağı oluşturuyorlar. Yaz alerjilerinden en çok sorumlu olan şey de, bu dönemde daha yoğun görülen çayır, çimen ve tahıl polenleri oluyor.

Nasıl korunmalı?

Polenlerin en çok etrafta uçuştuğu sabah ve öğle saatlerinde pencere ile kapıları açmayın, mümkünse dışarıya çıkmayın.

Dışarıdan eve ya da otele geldiğinizde kıyafetlerinizi yıkayın, çamaşırlarınızı mümkünse içeride kurutun.

Eve veya otele gelir gelmez duş almayı ihmal etmeyin.

BÖCEK/ ARI ALERJİSİ

Yaz sıcağında açık havada, doğada daha fazla zaman geçirdiğimiz için böcek ısırıklarına bağlı alerjiler gelişebiliyor. Yaban arıları, karıncalar ve tahta kuruları, alerjik reaksiyonlara neden olabilecek böcekler arasında yer alıyorlar. Böcek ısırıkları basit kızarıklıklardan, karında kramp tarzı ağrı ve kusmaya, daha ileri vakalarda solunum zorluğu, nefes darlığı gibi hayatı tehdit eden ciddi durumlara yol açabiliyor. “Böyle bir durumda acil servise başvurmak gerekiyor” uyarısında bulunan Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Esin Özlem Atmış sözlerine şöyle devam ediyor: “Örneğin arı sokmalarına karşı alerjisi olan bireyin bir tek ısırıktan sonra vücudunda ve yüzünde belirgin şişme, tansiyon düşmesi, bayılma ve bilincin kapanması gibi ciddi sorunlar gelişebiliyor. Eğer arı sokmasına karşı bildiğiniz bir alerjiniz varsa ya da bahsedilen alarm bulgularından birini fark ederseniz, acilen en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekiyor.

Nasıl korunmalı?

Arıların ilgisini çekebilecek pembe, sarı, kırmızı gibi çiçekleri andıran renkte ve çiçekli kıyafetler giymeyin.

Ne giydiğinizin yanı sıra nasıl koktuğunuz da önemli. Çiçek kokan parfümler kullanmayın.

Vücudunuzu koruyan uzun kollu ve paçalı kıyafetleri tercih edin.

Açık havada tatlandırılmış içecekler tüketmeyin.

Böcek ısırmalarına karşı ise eczanelerde bulabileceğiniz koruyucu sprey veya losyon kullanabilirsiniz.

KLOR ALERJİSİ

Sıcak havalarda serinlemek için genellikle denizi tercih etsek de, havuz keyfinden de vazgeçemiyoruz. Ancak havuzlarda dezenfeksiyon amacıyla kullanılan klor da alerjiye neden olabiliyor. Alerji gelişen durumlarda ciltte ve/veya gözlerde kızarıklıklar ile kaşıntı oluşuyor. Ayrıca burun tıkanıklığı, burunda kaşıntı, hapşırık ve gözlerde sulanma gelişebiliyor.

Nasıl korunmalı?

Bilinen bir klor alerjiniz varsa havuza girmemeniz en iyisi.

Klora karşı alerjiniz yoksa da her havuzdan sonra iyi bir duş alarak vücudunuzdan tüm kloru temizleyin.

Özellikle temizliğinden emin olmadığınız havuzları tercih etmeyin.

MEYVE ALERJİSİ

Hemen hemen tüm gıdalar alerjen olabiliyor, ancak en sık görülen alerjen besinler inek sütü, yumurta, kuru yemişler, tahıl ve bakliyatlar, kabuklu deniz ürünleri ile soya oluyor. Yaz mevsiminde lezzetleriyle ön plana çıkan çilek, karpuz ve şeftali alerjen özelliği biraz daha belirgin olan meyveler. Alerjik reaksiyon oluşturan besinin tüketilmesinin ardından; burun akıntısı, burun tıkanıklığı, cilt döküntüleri, karın ağrısı, ishal ve şişkinlik gibi hafif bulguların yanı sıra ani gelişen, yaşamı tehdit eden ve anafilaksi durumuna kadar ilerleyebilen tablolar oluşabiliyor.

Nasıl korunmalı?

Besin alerjiniz varsa siz ve yakınlarınız bu konuyla ilgili olabildiğince bilgi sahibi olmalı ve alerjen gıdalardan uzak durmalısınız. Örneğin marketlerden aldığınız hazır gıdanın içeriklerini dikkatlice okumayı alışkanlık haline getirin.

Restoranlarda alerjik durumunuzla ilgili bilgiyi restoran yetkilileriyle mutlaka paylaşın.

EV TOZU AKARLARI

Tatilde dikkat etmemiz gereken bir başka alerjik etken ise ‘ev tozu akarları’ olmalı. Yaz mevsiminde daha fazla kapı ve pencere açmamız nedeniyle odanın içerisine daha fazla toz akarları giriyor. Ayrıca klimalar da uygun filtreme sistemine sahip değillerse veya sık aralıklarla temizlenmiyorlarsa ev tozu akarlarının yuvası olabiliyorlar.

Nasıl korunmalı?

Mümkünse kapı ve pencereleri kapalı tutup, hava temizleme filtresi olan bir klimayla serinleyin.

Gece yatağa girdiğiniz kıyafetler gün içinde kullandığınız kıyafetlerden farklı olmalı ki alerjenler yatağa taşınmasın.

Yastık ve çarşaflarınızı sık aralıklarla düzenli olarak değiştirin.

Belirli aralıklarla klima filtresini temizletmeyi ve düzenli bakımlarını yaptırmayı ihmal etmeyin.
Oteldeyseniz yetkililerin bu bakımları yaptırıp yaptırmadıklarını sorarak teyit edebilirsiniz.

Ev tozuna (akar) karşı alerjiniz varsa, özellikle tatilde konaklayacağınız otel, pansiyon ya da ev gibi ortamlarda halı olmamasına dikkat edin. Çünkü halı önemli akar kaynaklarındandır, bu da alerjiyi tetikleyebiliyor.