Egzersiz programının yoğunluğu ve süresi, lipoproteinlerdeki değişikliği etkileyen etkenlerden biridir. Düzenli egzersiz yapmayan kişilerde maksimum kalp hızının % 60’ı ile sürdürülen altı aylık bir egzersiz programından sonra, yağ ve lipoprotein konsantrasyonlarında bir değişiklik olmamakta maksimum kalp hızının % 80-90’ı ile yapılan egzersiz programı sonunda ise yüksek yoğunluklu Lipoprotein-Kolesterolda artma ve trigliseridlerde bir azalma olmaktadır.

Egzersizin yoğunluğuna, maksimum kalp hızına göre karar verilir. Maksimum kalp hızı ve egzersiz kalp hızının belirlenmesi, egzersiz başlangıç düzeyinin saptanmasında gereklidir. Maksimum kalp hızı, 220-yaş formülüyle hesaplanır.

Egzersiz kalp hızı ya da hedeflenen kalp hızı maksimum kalp hızının % 60-90’ı hedeflenir. Asemptomatik erişkin için % 70-85, kardiyak sorunu olan hastalar için % 50-60’ı ile başlanabilir. Egzersiz süresi, kısmen yoğunluğuna bağlıdır. Egzersiz ne kadar yoğunsa, sürenin o kadar kısa olması gerekir yoğunluk azaldıkça süre uzar. 30 dakikadan uzun olan egzersizlerde kas iskelet komplikasyonları artar. Egzersizin sıklığı kişinin yaşına ve sağlık durumuna göre değişir. En uygunu haftada 3-4 kezdir. Egzersiz, 2-3 haftada bir yeniden değerlendirilip yoğunluğu arttırılmazsa, etkisiz olur.

EGZERSİZ PROGRAMI 3 DÖNEMDEN OLUŞMALIDIR

• Isınma Dönemi: Kişinin kendini psikolojik ve fizyolojik olarak aktiviteye hazırlamasını sağlar, eklem ve kaslarda sakatlanma olasılığını azaltır. Amaç performansı arttırmak, sakatlanma olasılığını azaltmak, iskemik komplikasyonların ve aritmilerin görülmesini önlemek ya da azaltmaktır. Bu doğrultuda ısınma periyodu basamaklı olmalı, kas ve vücutta yorgunluk yaratmadan ve enerji depolarını azaltmadan yükselecek düzeyde olmalıdır.

• Egzersiz Dönemi: Egzersiz programının kondisyon kısmıdır. Aerobik egzersizler büyük kas gruplarının uzun dönemler halinde, oksijen taşıma sistemini zora sokmayan, submaksimal, ritmik, yineleyici, dinamik egzersizlerdir. Kişinin dayanabilme sınırları içinde olmalıdır.

• Soğutma Dönemi: Egzersizden sonra bu dönem gereklidir. Bu devrenin amacı kanın kalp ve beyne dönüşünü arttırarak baygınlığı, kanın kol ve bacaklarda göllenmesini, aritmi ve diğer kardiyovasküller komplikasyonları önlemektir.