VİTAMİN VE MİNERALLER NEDEN ÖNEMLİDİR?

Vitaminler sağlıklı yaşamın vazgeçilmez bir parçası olan organik bileşiklerdir. Vitamin Latince yaşam anlamına gelen "vita" sözcüğünden kaynaklanır. Vitaminler vücut tarafından üretilemeyen, besinlerin enerjiye dönüşümüne ve vücudun normal işlevini sürdürmesine yardımcı olan maddelerdir. Yapılan araştırmalar, minerallerin de vücut işlevleri için vitaminler kadar önemli olduğunu ve ikisinin de vücutta belirli oranlarda bulunması gerektiğini ortaya koymuştur.

VİTAMİN VE MİNERAL DESTEĞI NİÇİN GEREKİR?

Özellikle hızlı ve ayaküstü yemek yeme, öğün atlama, tek tip beslenme gibi günümüzün dengesiz beslenme alışkanlıkları ve sebze, meyve, et, süt ve yumurtanın yeterli alınmadığı beslenme durumlarında vücudumuz gereksinimi olan vitamin ve minerallerin tamamım besinlerden alamayabilir. Özellikle yoğun fiziksel ve zihinsel aktivite, spor, sürekli ilaç kullanımı (doğum kontrol hapı, bazı antibiyotik ya da idrar söktürücülerin kullanımı), sigara ve alkol kullanımı, stres, gebelik, emzirme, menstrüel dönem ve yaşlılıkta bazı vitamin ve minerallere gereksinim artar. Gereksinim olan vitamin ve minerallerin dışarıdan alınması gerekir. Sigaranın özellikle C vitamininde yaptığı hasar önemli boyuttadır. Günde ortalama bir paket sigara içen bir kişinin en az 500 mg. ekstra C vitaminine gereksinimi vardır.

YETERİNCE VİTAMİN VE MİNERAL ALINMAZSA NE OLUR?

Yetersiz alım kendini başlangıçta huzursuzluk, iştahsızlık ve yorgunluk gibi bulgularla belli eden gizli vitamin eksikliğine neden olabilir. Kısa ya da orta dönemde genel durumun bozulmasına yol açar. Uzun dönemde ise kronik hastalık gelişimine neden olabilir.

VİTAMİNLER

A VİTAMİNİ:

Normal büyüme, üreme, kemik ve diş gelişimi, görme için gereklidir. Eksikliğinde körlüğe kadar gidebilen gece körlüğü, infeksiyonlara karşı direncin azalması, deri lezyonları ve büyüme-gelişme ile ilgili problemler gözlenir.

D VİTAMİNİ:

Sağlıklı kemikler için gereklidir. Vücutta kalsiyum ve fosfor dengesinin sağlanmasına yardımcı olur. Eksikliğinde kemiklerde yumuşama ve deformasyon meydana gelir.

B1 VİTAMİNİ:

Karbonhidrat metabolizmasında görev alan B1 vitamini, sinir siteminin işlevini sürdürmesi için önemlidir. Eksikliği sinir ve kalp dolaşım sistemi bozukluklarına yol açabilir.

B2 VİTAMİNİ:

Hücre işlevleri için gereklidir. Enerji oluşumu ve büyümede rol alır. Eksikliğinde ağız, göz ve ciltte bozukluklar gözlenir. Nikotinamid Yağ, karbonhidrat metabolizmasında ve hücre solunumunda ko-enzim olarak görev alır. Eksikliğinde sinir ve sindirim sistemi bozuklukları ve çeşitli deri hastalıkları ile seyreden Beriberi hastalığı görülebilir.

B6 VİTAMİNİ:

Aminoasit, karbonhidrat ve yağ metabolizmasında görev alır. Sinir sistemi için de önemlidir. Eksikliğinde cilt ve sinir hastalıkları görülür.

B12 VİTAMİNİ:

DNA sentezinde görev alır. Protein metabolizmasında, hücrelerin büyümesi ve çoğalmasında önemli rolü vardır. Özellikle kemik iliği ve kırmızı kan hücrelerinin işlevi için gereklidir. Eksikliği kansızlık ve sinirsel dejenerasyona yol açar.

C VİTAMİNİ:

Kollajen, kemik ve diş sağlığı için önemlidir. Metabolik süreçlerin çoğuna katılır ve bağışıklık sistemini destekler. Eksikliğinde vücut direncinin azalması, kemik ve eklem hastalıkları, deri ve dişetlerinde kanamalar ve yara iyileşmesinin gecikmesi gibi bulgular ortaya çıkar. Kalsiyum Karbonhidrat, yağ ve steroid sentezinde yer alır. Normal epitel işlevleri için gereklidir. Eksikliğinde kilo kaybı, deri hastalıkları, halsizlik ve uyku bozuklukları, kas krampları oluşabilir.

MİNERALLER

DEMIR:

Hemoglobinin yapısında yer alan demir, oksijenin dokulara taşınması ve hücre solunumu için çok önemlidir. Eksikliğinde kansızlık ortaya çıkar.

İYOT:

Tiroid hormonunun yapımı için gereklidir. Tiroid hormonu hücre metabolizması ve dolayısıyla fiziksel ve zihinsel gelişme, sinir ve kas dokusu işlevleri, dolaşımda rol oynar. Yeterli miktarda alınmazsa guatr yani tiroid bezinde büyüme meydana gelir.

KALSIYUM:

Kemik ve diş sağlığı için önemlidir. Kanın pıhtılaşmasında rol alır. Eksikliğinde kemik yapı bozuklukları ve sinir dokularında aşırı duyarlılık görülür. Bakır Merkezi sinir sisteminin düzenli işlemesinde ve demir metabolizmasında rol alır. Eksikliğinde kansızlık görülür.

MAGNEZYUM:

Normal kemik yapımı, sinir ve kas işlevleri için gereklidir. Eksikliğinde konvülsiyonlar, depresyon, deliryum, merkezi sinir sistemi uyarılmasında artış ve kasılmalar olabilir.

MANGANEZ:

Kıkırdak dokusu, steroid sentezi, ve glukoz kullanımı için gereklidir. Eksikliğinde anormal kemik ve kıkırdak oluşumu, glukoz toleransında bozulma ve büyümede gecikme oluşabilir.

POTASYUM:

Sodyum ile birlikte vücudun sıvı-elektrolit dengesinin korunmasını sağlar. Eksikliğinde kas zayıflığı, sinirsel duyarlılık, kalp atışında düzensizlik görülür.