Uzman Psikolog Ayben Ertem’den kadın ve erkeğin stresle baş etme şekilleriyle ilgili görüşlerini aldık. “Kadınlar ve erkekler strese zihinsel ve fiziksel olarak farklı tepkiler verirler.” diyen Ertem, “Stresle baş etmek için çeşitli yollar denerler ve stresi nasıl algıladıklarını da farklı yollarla açıklarlar.” şeklinde sözlerine devam etti.

KADINLAR FİZİKSEL SEMPTOMLAR GÖSTERİYORLAR

Yapılan çalışmalarda kadınlar stresle ilintili daha çok fiziksel semptomlar rapor etseler de hayatlarının içinde diğer insanlarla bağlantıda kalmaya devam ediyorlar ve bu da onların stresle baş etmelerinde önemli stratejilerden biri oluyor.

Kadınlar ve erkekler ortalamada benzer stres seviyeleri rapor etseler de kadınlar stres seviyelerinin hep en yüksekte hep yükselişte olduğunu rapor etme eğilimindeler. Bir başka farklılıkta kadınlar, erkeklere oranla daha fazla fiziksel ve duygusal semptomlar rapor ediyorlar.

Ertem’e göre kadınları erkeklerle kıyas etmenin yanı sıra evli kadınların stres seviyelerini bekâr kadınlarla kıyaslamak da gerek çünkü stresi farklı deneyimliyorlar. “Çalışmada evli kadınlar, bekâr kadınlara göre yaklaşık yüzde 33 daha yüksek stres seviyeleri olduğunu rapor etmişler. Aynı çalışmada evli kadınlar son 5 yıl içerisinde stres seviyelerinin artarak devam ettiğini de eklemişler. Öte yandan bekâr kadınlar stresleri olsa bile başa çıkabildiklerini söylemişler. Evli kadınların en çok rapor ettiği durumlar ise artarak devam eden ağlama isteği, kızgın ve huzursuz hissetme ve baş ağrıları ve yorgunluk.”

KADINLAR KONUŞUR ERKEKLER KAÇAR

UCLA’ daki profesörlere göre, erkekler, stresli durumlarda “savaş ya da kaç” tepkisini kullanırlarken kadınlar, “yönelme ve dostluk kurma” tepkisini kullanıyorlar. Bu yönelme de stresi azaltmak ve kendini korumak için kendisinin ve çocuğunun bakımıyla ilgilenme ve şefkat, ilgi gerektiren aktivitelerdir. Dostluk kurma tepkisi ise, sosyal ağ yaratma, arkadaşlık kurma ve devam ettirme gibi aktiviteler ve stresli süreçte onlara oldukça yardımcı oluyor. Erkeklerde savaş ya da kaç tepkisinin olmasının sebebi de erkeklerde oksitosin hormonunun daha az salgılanmasıdır. Stres durumunda erkek ya dışa vurmayıp kaçacak ya da savaşacak. Ayben Ertem’e göre, zaten günlük yaşama baktığınız zaman kadınlar stresli durumlarda birileriyle konuşmayı destek almayı ya da ne yapması gerektiğini sorma ihtiyacı hissederken erkekler stresli durumlarda kaçmayı, konuşmamayı tercih ederler ya da golf gibi streslerini atacakları ve odaklanmalarını gerektiren bir spor yaparlar.

Stresin kaynağı, fiziksel ve duygusal semptomları ne olursa olsun kadınlar ve erkekler stresle farklı yollarla baş ettiklerini söylüyorlar. Amerikan Psikoloji Birliği’nin araştırmalarına göre; kadınlar arkadaşlarıyla ya da aileleriyle zaman harcamayı tercih ederken erkekler spor faaliyetlerinde bulunmayı ya da kitap okumayı tercih ediyorlar. Kadınlar strese girdiklerinde yemek yediklerini rapor ederken, erkekler daha fazla spor yaptıklarını, hastalanmak istemediklerini ve en azından onları meşgul ettiğini dile getiriyorlar.

Oxford Üniversitesi’nden Profesör Freeman’a göre; kadınlar erkeklere göre birden fazla role girmek zorunda olduğu için bunun yarattığı stresle daha fazla mental problemlerle uğraşabiliyorlar, ayrıca psikolojik rahatsızlıklar kadınlarda erkeklere oranla %20 ila %40 daha yaygın. Erkekler ise kronik streste öfke problemleri yaşıyor, alkol ya da uyuşturucu kullanımına gidebiliyor. Birçok rolü aynı anda üstlenmesi gereken kadınlar, depresyondan fobilere, uyku bozukluklarına, takıntılara ve yeme bozukluklarına kadar birçok problem ortaya çıkabiliyor. Freeman’a göre sosyal rollerin talepleri çok yükseldiğinde ve karşılanamamaya başladığında kadınlar çok yüksek stres yaşıyorlar ve yetersiz ve başarısız hissetmeye başlıyorlar. Bu düşünceler de beraberinde anksiyete ve depresyonu getirebiliyor.

ERTEM:“BİOFEEABACK, STRESLE BAŞ ETMEDE ETKİLİ BİR YÖNTEMDİR”

Uzman Psikolog Ayben Ertem’in stresle baş etmede önerileri var. Spor yapmak, yürümek, masaj yaptırmak, ılık banyo yapmak, bir arkadaşla buluşmak, dans etmek, müzik dinlemek, nefes egzersizleri yapmak, kitap okumak stresle baş etmede etkili olabilecek yöntemlerdir. Ancak baş etmek mümkün olmadığında yardım almaktan kaçınmamak gerekir. O zaman da psikoterapi, biofeedback gibi yöntemlerden faydalanabilirsiniz. Biofeedback stresle baş etmede oldukça etkili bir yöntemdir. Biofeedback’in depresif duygu durumunu ve kronik stresten kaynaklanan anksiyeteyi, akut strese maruz kalan kişilerde genel duygusal sağlığı düzelttiği yapılan çalışmalarda belirtilmiştir. Birçok ders kitabında ve yayınlarda stres ile baş etme yöntemleri içerinde Biofeedback’in etkiliğine dair araştırmalar bulunduğundan bahsedilmiştir.