İnsan ister istemez kendini olumsuz bir ruh hali içinde bulabiliyor. Bir de bu duruma soğuk algınlığı gibi hastalıklar eşlik etmeye başlayınca sorun daha da derinleşiyor. Peki, “Sonbahar sendromu” olarak adlandırılabilecek bu tablo ile nasıl baş edebiliriz?

Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi ve Fitoterapi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdem Yeşilada ve Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Yard. Doç. Dr. Berfu Günel Akbaş, sonbahar sendromunu atlatmanın püf noktalarını açıkladı;

Prof. Dr. Yeşilada, sonbaharın etkisiyle insanların enerjilerinin düştüğünü belirterek, gün içerisindeki enerjiyi yükseltmek için en iyi çözümün “tıbbi nane yağı” ve “lavanta yağı” olduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Yeşilada, bu iki yağın karışımının gün içerisinde kısa süreli koklanması ile enerjinin yenilenmesine katkı sağladığını söyledi.

Bir diğer önemli noktanın da yoğun iş temposuna ve soğuk algınlığı gibi iş ve eğitim hayatı performansını olumsuz etkileyebilecek etkenlere karşı korumak için önlemler alınması gerektiğini anlatan Prof. Dr. Yeşilada, “Tercihen Eylül ortalarından başlayarak 2-3 aylık kürler ile vücuda enerji desteği ve bağışıklık sistemi desteği sağlanması gerekir. Tüm yaş gruplarında bağışıklık sisteminin desteklenmesi için “beta-glukan” taşıyan ürünlerin eczanelerden temin edilerek kullanılması önerilir. Vücut enerjisinin desteklenmesi için ise yaşı 35-40’ın üzerinde olanlar için “Kore Ginsengi” kökü özütü (ekstre) taşıyan güvenilir marka besin desteklerinin kullanılması yararlı olacaktır. Daha gençler için ise vitamin ve mineral desteği alınması yeterlidir” dedi.

Prof. Dr. Yeşilada şöyle devam etti; “ Bu temel uygulamaların haricinde bitki çayları ile de sağlığımızı desteklememiz önerilir. Özellikle kalabalık yerlerde bulunanlar (iş yeri, toplu taşıma araçları, eğitim kurumları vd.) için soğuk algınlığı riskinin azaltılması amacıyla güvenilir marka bir adaçayı ve ıhlamur (bir fincana her ikisinden birer poşet) ile hazırlanan çaydan günde 1-3 defa içilmesi yararlı olacaktır.”

HALSİZLİK, İŞTAHSIZLIK, İSTEKSİZLİK SONBAHAR SENDROMUNUN HABERCİSİ OLABİLİR

Sonbahar sendromunu psikolojik olarak ele alan Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Yard. Doç. Dr. Berfu Günel Akbaş ise, mevsimsel sendromların çoğunlukla sonbahar ve kış aylarında görülmesine rağmen, ilkbahar ve yaz aylarında tetiklenen depresyonların olduğunu hatırlatarak, bu durumun biyolojisinde azalan güneş ışığının olumsuz etkisinin mevcut olduğunu söyledi. Akbaş, “Güneş ışığı ile vücudumuzda sentezlenen melatonin isimli hormon, serotonin hormonunun öncülüdür. Serotoninin eksikliğinde ise depresyon ortaya çıkar. Bu sendromun özel bir kişilik tipi yoktur, ancak bazı kaynaklar depresif mizaç olarak bir kişilik tipi belirtirler, bu tiplerin depresyona daha meyilli olduğu söylenir. Bir de bipolar bozukluk dediğimiz manik-depresif hastalığın depresyon dönemleri kış depresyonu olarak tanımlanıyor olabilir. Bu noktada çok dikkatli davranıp manik-depresif hastalığı gözden kaçırmamak gerekli. Çünkü ikisi birbirine karışabilir ve başlanan tedavi bir takım olumsuz etkilere yol açabilir.” dedi.

ANTİDEPRESAN KULLANIRKEN DİKKAT!

Akbaş, sonbahar sendromunun belirtilerinin, gün boyu süren keyifsizlik, isteksizlik, eskiden keyif alınan aktivitelerden zevk alamama, iştahsızlık, uykusuzluk, yorgunluk, konsantrasyon problemleri, suçluluk duyguları, başağrısı, mide-barsak problemleri gibi fizksel yakınmalar olduğunu belirterek, depresyonu kolaylıkla atlatmak için şu önerilerde bulundu; “Pratiğimizde de görüyoruz ki, artık antidepresan ilaçlar çok sık kullanılmakta, komşu-akraba tavsiyesiyle kimi zaman da konunun uzmanı olmayan hekimlerce öneriliyor. Ancak her antidepresan ilaç her hastaya uygun değildir. Kimisi uyku kaçırır, kimi tansiyon yükseltir, kimi kilo aldırır, yani bu ilaçların psikiyatri uzmanlarınca önerilmesi uygundur. Özellikle arkadaş-akraba tavsiyesi ile kullanılmamalıdır. Depresyon belirtileri yoğun ve 1 aydır devam ediyorsa bir ilaç başlamak önerilir, biliyorsunuz bu ilaçlar bağımlılık yapmaz ve uyuşturucu değildir. İlaç tedavilerinin yanında özellikle kış depresyonunda hastalarımıza güneş ışığından mümkün olduğunca faydalanmalarını öneririz, yine ağır karbonhidratlı bir rejimden uzak durmaları tavsiyelerimiz arasındadır. İlaç kullanımını gerektirmeyecek kadar hafif depresyonlarda ise çeşitli psikoterapi teknikleriyle hastalarımıza yardımcı olmaya çalışıyoruz.”