Sigara içen her 5 kişiden 1’inde görülebilen KOAH, ancak erken teşhisle tedavi. edilmekte ve hızlı gidişatı durdurulabilmektedir. Memorial Hizmet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Yelda Turgut Çelen, 20 Kasım Dünya KOAH Günü" öncesinde "KOAH hastalığı ve korunma yolları" hakkında bilgi verdi.

DÜNYA SIRALAMASINDA 4. ÖLÜM SEBEBİ

"Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı"nın baş harflerinden oluşan "KOAH" tam olarak geri dönüşümü olmayan ilerleyici havayolu kısıtlanması ile karakterize bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü'ne verilerine göre, KOAH, kalp-damar hastalıkları, zatürre ve AIDS'ten sonra dünyada en yaygın görülen 4. ölüm nedenidir ve her yıl 2.7 milyon kişinin ölümüne neden olmaktadır.

ÖKSÜRÜK VE BALGAMA DİKKAT!

KOAH, genellikle öksürük ve balgam yakınmaları ile başlayıp hareketle gelen nefes darlığı ile sürmektedir. Kısa süren öksürük şikayetleri ilk planda enfeksiyonu düşündürürken, 3 haftadan daha uzun süre devam eden öksürük, alt solunum yolları ile ilgili KOAH veya astım gibi kronik hastalıkları akla getirmektedir. Sigara kullanımının devamı ile giderek artan nefes darlığı, kişinin yaşam kalitesini bozan, iş gücü kaybına neden olan ve kendi bakımını bile gerçekleştiremeyecek hale getirebilen bir yakınmadır.

KOAH sıklığına (%20) karşın hastalık yeterince bilinmemekte, tanı almamakta ve tedavi edilmemektedir. KOAH hastalarının sadece %8’i tanı alıp tedavi kullanmaktadırlar. Yani ülkemizde bulunan yaklaşık 3.5 milyon KOAH olgusunun sadece 300-500000i kendisinde KOAH olduğunu bilmektedir.

SİGARAYI MUTLAKA BIRAKIN

KOAH’ın en önemli nedeni sigara kullanımıdır. Bu hastalığın yüzde 80’nin nedeni sigaradır. Değişik sigara çeşitlerinin (ince, düşük nikotinli) veya tütün kullanma şeklinin (nargile) bu riski azaltmadığı bilinmektedir. Sigara dışında bazı mesleki faktörler (madencilik, fırın ya da tahıl işçiliği, çiftçilik), genetik faktörler ve hava kirliliği de KOAH'a neden olmaktadır. Pasif olarak sigara dumanına maruz kalanlarda da hiç maruz kalmamış olanlara göre KOAH gelişme riski %50 artmıştır.

ERKEN TEŞHİS İÇİN VAKİT KAYBETMEDEN DOKTORA BAŞVURUN

KOAH, nefes darlığı, kronik öksürük ve balgam çıkarma yakınması ile ortaya çıkar, zamanla dudaklarda-ellerde morarma, boyun damarlarında genişleme, iştahsızlık, kilo kaybı, kaslarda erime, sık sık uyuklamalar ve kalp yetmezliğine neden olmaktadır. KOAH tanısı solunum fonksiyon testi ile konulmaktadır. Sigara kullanan kişiler geç kalmadan doktora başvurup bu testi yaptırmalıdır. Hastalığın tedavisi ve aşamaları kişiden kişiye göre değişmektedir. Kontrollerden sonra doktor hasta için en uygun tedaviyi seçmektedir.

Tanıda gecikilmesinin en önemli sebebi, sigara içenlerin öksürüğü ve balgamı 'normal' kabul etmeleridir. KOAH'lı kişiler, öksürük ve balgamı sigara nedeniyle olduğunu düşünüp yakınmaları iyice artana kadar doktora başvurmayı düşünmemektedirler. KOAH belirtileri görülen bir hastanın sigarayı bırakması ile hastalığın ilerlemesi yavaşlatılmaktadır. Diğer yandan sigara bırakılmaz ise hastalık çok hızlı ilerlemektedir.

KOAH TEDAVİSİNDE BAŞARILI OLABİLMEK İÇİN UYULMASI GEREKEN KURALLAR;

• Hastalık konusunda bilinçli olmak,
• Erken tanı,
• Sigaranın bırakılması,
• Tozlu ve dumanlı ortamlarda bulunmaktan kaçınmak,
• Düzenli ilaç tedavisi.