Stres, hareketsiz yaşam, bazı ilaç türleri ya da beslenme biçimi gibi farklı nedenler kabızlığa yol açıyor. Anadolu Sağlık Merkezi Gastroenteroloji Uzmanları Prof. Dr. Melih Özel ve Doç. Dr. Murat Gürsoy, bağırsak fonksiyon bozuklukları arasında en yaygın görülenler arasında yer alan kabızlığın, tanımı ile ilgili belirsizlikler ve hastalığın teşhisi, tedavisi ve önlenmesi ile ilgili zorluklar ve uygulama ile yaklaşım farklılıkları nedeniyle çok önemli bir klinik durum olduğunu belirtiyorlar. Kabızlığın önemli bir “hastalık” olduğunu vurgulayan Dr.Özel ve Dr.Gürsoy, “Kabızlık Polikliniği’nde, hastanemizin olanak ve kapasitelerini etkin bir şekilde kullanarak, hastalarımızın güncel bilgiler ışığında doğru bir şekilde yönlendirilmesine ve tedavilerine olanak sağlıyoruz” diyorlar.

Kabızlık, dışkılama zorluğu olarak tanımlanabilir. Bu tanım içerisinde dört ana kavram bir arada ya da ayrı ayrı yer alır: Dışkının çok sert olması, çok az olması, zorlanarak çıkarılması ve sıklığının azalması. Genel olarak, haftalık dışkılama sayısının üçten az olma durumunda kabızlıktan söz edilebileceğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Melih Özel “Kabızlık genel olarak sindirim sistemi hastalıklarının bir sonucu olarak oluşabileceği gibi, diyet alışkanlıklarındaki anormallikler ve bazı ilaçların yan etkisi olarak da gelişebilmektedir. Polikliniğimizde yaşınız, belirti ve bulgularınız, ve bireysel özellikleriniz değerlendirilerek yapılması gereken testler konusunda bir karar verilir. Bu amaçla kullanılabilecek muayene ve test yöntemleri her hastaya gerekmeyebilir. İleri yaş, cinsiyet (kadınlarda daha sık görüyoruz), yetersiz sıvı tüketimi, lif bakımından fakir diyet ile beslenme, fiziksel aktivite azlığı ve belirli bazı ilaçların kullanımı (sedatifler, narkotikler, hipertansiyon ilaçları vb.) kronik kabızlıkta başlıca risk faktörleridir” açıklamasında bulunuyor.

Anormal değişiklikler varsa mutlaka doktora başvurun

Anadolu Sağlık Merkezi’nde Gastroentereoloji Kliniği koordinatörlüğünde hizmete giren Kabızlık Polikliniği’nde kabızlıktan yakınan hastaların multidisipliner bir şekilde değerlendirildiklerini söyleyen Prof. Dr. Melih Özel “Hastalarımız Radyoloji, Biyokimya, Mikrobiyoloji bölümleri başta olak üzere ilgili diğer kliniklerin de desteği ve işbirliğiye değerlendiriliyorlar. Hastalarımızın özel durumları da dikkate alınarak, daha detaylı inceleme ve tedaviler gerekli olduğunda Diyet ve Beslenme, Psikiyatri, İç Hastalıkları, Endokrinoloji, Nefroloji, Genel Cerrahi, Kadın Hastalıkları ve Doğum ve Üroloji bölümlerimizin de devreye girmesi ile oluşan geniş bir ekiple hastalarımıza hizmet veriyoruz” şeklinde konuştu.

Kabızlığın çözümü olan bir sorun olduğunu ve çoğu zaman işlevsel bir durum olduğunu vurgulayan Anadolu Sağlık Merkezi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Murat Gürsoy “Haftada 3 defadan daha az sayıda, az miktarda, çok sert ve zorlanarak dışkılıyorsanız kabızlığınız ile ilgili yardım almayı düşünmelisiniz. Eğer dışkılama alışkanlığınızda yeni başlayan ya da size göre normal olmayan değişiklikler oluştuysa, üç günden uzun süre boyunca dışkılamadıysanız, rahatsızlığınız arada bir olmaktayken birden üç haftadan uzun sürdüyse, şiddetli ağrınız varsa, kanama, halsizlik, yorgunluk, kilo kaybı ya da ateş gibi belirtiler varsa mutlaka doktora başvurmalısınız” önerisinde bulundu.

Tuvalet ihtiyacınızı ertelemeyin

Diyet önlemleri (sebze ve meyve bakımından zengin beslenme, lif bakımından zengin beslenme) ve çok miktarda sıvı tüketilmesinin, kabızlığı önlemek için yararlı olabileceğini aktaran Anadolu Sağlık Merkezi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Melih Özel “Tuvalet ihtiyacının ertelenmemesi ve günün belli saatlerinde belirli bir sürenin tuvalet ihtiyacı için ayrılması önemlidir. Kabızlığın tedavisi ile ilgili seçenekler, kabızlığın sebebine göre belirleneir. Genel olarak ilk önerilecek önlem, tüketilen lif ve su miktarının artırılmasıdır. Lif bakımından zengin beslenme ve bol sıvı alınması, günün belirli zamanlarında tuvalete gidilmesi, yeterli fiziksel aktivite yapılması kabızlığın önlenmesi açısından önem taşır. Bu önlemlerin yeterli olmaması durumunda ya da tetkiklerin sonunda elde edilecek verilere ve bilgilere göre, çeşitli diyet ve ilaçlar ile egzersizlerden oluşan tedavi yaklaşımları üzerinde durulmaktadır” açıklamasında bulundu.

Kabızlığın diğer nedenleri:

• Yaşam biçimi (egzersiz eksikliği gibi) ve diyet alışkanlığı bozuklukları
• Kolon ya da rektumda darlık ya da tıkanıklık
• Kolon ya da rektum çevresindeki sinirlere ait anormallikler
• Dışkılamada rol oynayan adalelere ait işlev bozuklukları
• Hormonal hastalıklar ve değişiklikler (şeker hastalığı, tiroid hastalıkları vb.)

Doktorunuza gelmeden önce bunlara dikkat edin!

Doktorunuzla görüşmeye gelmeden önce, görüşme sırasında gündeme gelebilecek bazı soruların cevaplarını hazırlayarak gelmeniz, hem durumunuzun daha iyi anlaşılması hem de planlanacak testler ve tedavi yaklaşımı açısından doktorunuza yol gösterici olacaktır.

Görüşme sırasında doktorunuzun üzerinde durabileceği konular şunlar olabilir:

• Kabızlık şikayetleriniz ne zaman başladı?
• Belirtiler ve şikayetleriniz ara sıra mı, yoksa sürekli mi oluyor?
• Şikayetlerinizin şiddeti nedir? Bu şikayetlerinizi artıran ya da azaltan unsurlar var mı?
• Şikayetleriniz arasında karın ağrısı ve bulantı/kusma var mı?
• Yakın zamanda çaba göstermemenize rağmen kilo kaybettiniz mi?
• Günlük tükettiğiniz su ve sıvı miktarı nedir?
• Bu şikayetlerinizin olduğu süre içerisinde bir kere bile olsa, dışkılamanız sırasında ya da sonrasında dışkıda, klozette, tuvalette ya da tuvalet kağıdında kan gördünüz mü?
• Dışkılamanız sırasında ıkınıyor musunuz?
• Ailenizde sindirim sistemi ile ilgili ciddi bir hastalık (kolon kanseri gibi) var mı?
• Tanısı konulmuş ve tedavi gördüğünüz herhangi bir tıbbi hastalığınız var mı?
• Yakın zamanda yeni başlamış herhangi bir tedaviniz, almaya başladığınız ya da değiştirdiğiniz yeni bir ilacınız var mı?