Fatih Medical Park Hastanesi’nden Kalp ve Damar Cerrahisi Yard. Doç. Dr. Uğur CANGEL MedyaMola’ya varis hakkında bilinmeyenleri anlattı.

M.Ö. 2500’den beri bilinen varis hastalığı nedir?

Yard. Doç. Dr. Uğur CANGEL: Varis bacakta yüzeysel toplardamarların genişlemesi, uzaması ve büklümlü hale gelmesi olarak tanımlanır. Toplardamar dediğimiz kanı kalbe geri taşıyan damarlar kan akışının kalbe doğru tek yönlü olmasını sağlayan kapakçıklar içerirler. Bu kapakçıklar, göğüs ve karın içinde, öksürme, hapşırma, ıkınma, yürüme, koşma gibi sebeplerle basıncın arttığı durumlarda bu artışın uzuvlardaki toplardamarlara yansımasını engeller böylece kan akımı daima kalbe doğru olur. Toplardamarlarda oluşan tıkanıklıklar ve aşırı basınç bu kapakçıkların düzgün kapanmasını engelleyerek geriye doğru kaçaklara sebep olur. Sonuçta bacaklardaki yüzeysel toplardamarlar genişler, uzar ve büklümlü bir görüntü ile varisler oluşur.

“VARİS PSİKOLOJİK OLARAK İNSANI ETKİLER”

Varisin çeşitleri var mıdır?

Yard. Doç. Dr. Uğur CANGEL: 1mm’den küçük kırmızı ipliksi varisler, 1-4mm arasında cilt altında ağ biçiminde yapılar oluşturan morumsu retiküler varisler ve 4mm’den büyük iri yeşilimtrak ana varisler olmak üzere anatomik olarak üç tip varis vardır. Varis görüntü, ağrı, kramp ve psikolojik açılardan insanı etkileyen bir rahatsızlıktır. 

MedyaMola: Hastaların en belirgin şikâyetleri nelerdir? Yard. Doç. Dr. Uğur CANGEL: Bacaklarda şişlik, ağrı, karıncalanma, uyuşma, çabuk yorulma gibi giderek artan şikâyetlerdir. Varis hastalığı kişinin yaşamını olumsuz biçimde etkilemeye başladığı zaman tedavi olanaklarını araştırmak gerekir.

Kadınlarda daha sık görülmesinin deneni nedir?

Yard. Doç. Dr. Uğur CANGEL: Kadınlarda daha sık rastlanmasının nedeni hormonal etkenlerin yanında, gebelikler ve uzun süre kullanılan doğum kontrol ilaçlarıdır.

“HAREKETLİ YAŞAM TARZINI BENİMSEYİN”

Varis sorunu için neler yapmalı?

Yard. Doç. Dr. Uğur CANGEL: Uzun süre ayakta durmayı ya da oturmayı gerektiren işlerde çalışan kişilerin, özellikle kadınların, fırsat buldukları her an ayaklarını yukarı kaldırarak dolaşımlarını rahatlatmaları önerilir. Bunu yapamadıkları zamanlarda ise ayaklarını ileri-geri hareket ettirerek baldır kaslarını çalıştırmaları gerekir. Özellikle yürüyüş ve yüzme gibi sporlar varislerin gelişimini önlemede önemli bir role sahiptir. Her fırsatta bacaklarınızı kalp seviyesinin üzerinde olacak şekilde uzatıp dinlenmeye gayret edin. Mümkün olduğunca hareketli bir yaşam tarzını benimseyin.

SICAK ORTAMLAR ZARARLI

Nelere dikkat etmek gerekir?

Yard. Doç. Dr. Uğur CANGEL: Varisten korunmak için uzun süre hareketsiz oturmaktan ve ayakta kalmaktan kaçınmak, düzenli olarak egzersiz yapmak, kilo almamaya dikkat etmek ve sigara, alkol tüketimini azaltmak gerekir. Çok sıcak suyla banyo yapmak da varislerin ilerlemesini hızlandırır. Bu nedenle kaplıca, sauna gibi sıcak ortamlardan uzak durmak büyük önem taşır.

VARİSLERE LAZER TEDAVİSİ

Varis Hastalığında Lazer nedir?

Yard. Doç. Dr. Uğur CANGEL: Lazer ışınları, artık tam anlamıyla farkında olmasak da hayatımızın her alanında bizimle. Lazer teknolojisini DVD okuyucularda, dövme sildirmede gördüğümüz gibi Tıp alanında da özellikle varis hastalığında ameliyatların yerini aldığını görüyoruz. Bacak varislerin tedavisinde kullanılan damar içi lazer yöntemi, ağrısız olması yanında hastanın günlük programını engellemiyor ve hasta yürüyerek hastaneden ayrılıyor.

Varis tedavisinde yüzeysel ve derin lazer tedavileri, teknik kolaylığı, hastaya sunduğu konforu nedeniyle son yıllarda kullanımı yaygınlaşmıştır.

AÇIK AMELİYATTA İSTİRAHAT ŞART

Endolazer tedavi yöntemi nedir?

Yard. Doç. Dr. Uğur CANGEL: Endolazer denilen iç lazer, halk arasında yedek damar denilen uzun safen venin lokal anestezi altında lazer kateteri içinden geçirilen lazer fiberi ile yakılarak iptal edilmesidir. Ağrısız, kansız, herhangi bir iz bırakacak bir kesi yapılmadığı gibi, hasta aynı gün taburcu olabilmekte, işlemin yapıldığı akşam normal hayatına dönebilmektedir. Açık ameliyatta ise yedek damar çıkarılmaktadır. Bir hafta-on gün hasta yatak istirahatı yapmak zorundadır.

Yüzeysel lazerde ise hafif bir uyku ilacı ile hasta uyutulmakta, kılcal damar lezyonları hemanjiom, telanjiektazi, retiküler ven veya doğumda var olan şarap lekeleri (port-wine stain) gibi bacakta kozmetik olarak önemli sorunlara yol açan toplardamarlar yakılmaktadır. Bu lezyonlar deri yüzeyine yakın bir ağ oluşturacak şekilde yerleşerek derinin pembe, kırmızı veya mor renkli görünmesine sebep olmaktadırlar. Yüzeysel lazer sonrası tamamen kaybolmakta bir daha aynı yerde tekrarlamamaktadır.