Teknolojideki baş döndürücü gelişme günlük yaşamda pek çok işimizi kolaylaştırırken, bilinçli kullanılmadığında ise gözlerimizi sinsice ve ciddi boyutta tehdit ediyor. Öyle ki halk arasında ‘uzağı net görememe’ olarak adlandırılan miyopi, teknolojinin ilerlemesiyle çağın hızla yaygınlaşan bir tehdidi haline geldi. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Emel Çolakoğlu, Avrupa’da miyop sayısının 20 yılda iki kat arttığını, ülkemizde de miyopi görülme oranının yüzde 65’lere çıktığını belirtirken “Çağımızda akıllı telefon-tablet aktiviteleri ile miyopinin ortaya çıkma yaşı 3,5 yaşına kadar geriledi. Okul dönemindeki çocuklarda okul dışında tablet ve telefon kullanımı çok yaygınlaştı. Yetişkinlerde de hem iş hem sosyal medyadan dolayı uzun süre telefon ve bilgisayar ekranına bakmak ciddi anlamda riski artırdı. Miyopiye karşı acil önlem almak şart” diyor. Peki ama nasıl? Dr. Emel Çolakoğlu çağın giderek yaygınlaşan tehdidi miyopiye karşı gözlerimizi korumak için alabileceğimiz basit ama etkili 8 önlemi anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.

• Elinizdeki objeye en az 40 cm uzaktan bakın
Cep telefonu elimizden düşmez oldu. Öncelikle çocukların göz sağlığı açısından 7 yaşından önce cep telefonu ve tabletle tanıştırılmaması gerekiyor. Cep telefonuna, laptop, bilgisayar ve tablete en az 40 cm mesafeden bakmak çok önemli. Aynı şekilde kitap okurken de gözlerimize çok yaklaştırmamalı, 40 cm mesafeye dikkat edilmesi gerekiyor. Bu nedenle elinizdeki objeyi burun ucundan itibaren 2 karış mesafeden az kendinize yaklaştırmamaya özen gösterin.

• 20-20-20 kuralını uygulayın
Yalancı miyopi kasların stres, yorgunluk ve aşırı yüklenme sonrası gevşeyememesi durumunda oluşuyor. Bu durum özellikle uzun süreli yakın çalışma ve yoğun odaklanma sonucu ortaya çıkıyor. Bu nedenle 20-20-20 kuralını günlük hayatta uygulamak çok önemli. Yani 20 dakikada bir 20 saniye 20 metre uzağa odaklanın! Çalışmanızı gerektiğinde gün içinde farklı saatlere bölün.

• Sosyal medyaya kilitlenmeyin
Siz siz olun sosyal medyada aralıksız ve uzun zaman geçirmeyin. Akıllı cihazların yaygınlaşması ile günlük hayatta her boşlukta yakına bakıyoruz ki bu durum miyopinin erken ortaya çıkması, varsa da hızlı ilerlemesine yol açıyor. Beraberinde yanma, batma ve kızarıklık gibi göz kuruluğu belirtileri de yaşanıyor.

• Karanlıkta uyuyun, telefon ekranına karanlıkta bakmayın!
Uyurken odanızın tam anlamıyla karanlık olmasına dikkat edin, gece lambasından kaçının! Ruhsal sağlığımız açısından olduğu kadar göz sağlığımız açısından da karanlıkta uyumak şart. Telefon ekranına bakarak yatmak, uygun mesafeyi (40 cm) ayarlamada problem yaratıyor. Karanlık ortamda cep telefonuna bakmak da uyum gücünün çok zorlanmasına ve kasların yorulmasına neden oluyor.

• Çocuğunuza tablet için süre kısıtlaması getirin
Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Emel Çolakoğlu “Okul döneminde olan çocuğunuz varsa, hafta içi ders dışı aktivitelerin dışında tablet ve telefon kullanımını kısıtlayın. Hafta sonu 1 saatlik kullanımı 15 dakikalık periyodlara bölün” diyor.

• Çalışma ortamınızı yeniden düzenleyin
Monitörünüzün ekran aydınlatması, bulunduğunuz ortamdaki ışıktan daha hafif düzeyde olmalı. Ayrıca monitörünüzün yüksekliği göz seviyenizin altında olsun ki, yakın aktivite sürecinde 20 dakikada bir 20 saniye ve 20 metre uzak noktalara odaklanmanızı sağlayabilin. Doğal ışıktan yoksun alanda fazla zaman geçirilmesi göz sağlığını bozabiliyor. Çalışma ortamınızın gün ışığı alması faydalı.

• Diyabet hastalığınız varsa dikkat edin!
Diyabet hastalığında kan şekerinin yükselmesi miyopi sıklığını artırıyor. Erişkin döneminde miyopi başlar veya artarsa katarakt oluşumu ve diyabet hastalığı ihtimali ile araştırma yapılmalı.

• Dış mekanda spor yapın
Dr. Emel Çolakoğlu “Özellikle erken dönemde ortaya çıkan miyopide teknolojinin gelişmesi ile tablet ve telefon ekranı gibi yakın mesafeye odaklanmanın en anlamlı etkiye sahip olduğu biliniyor. Bu nedenle miyopinin başlaması ve/veya ilerlemesini engellemede uzak odaklı spor faaliyetleri çok faydalı oluyor. El ve göz koordinasyonu güçleniyor, gün ışığının etkisiyle retinada dopamin miktarı artıyor ve miyopi gelişme riski azalıyor” diyor.

Ne zaman gözlük takılmalı?

Miyopi en sık okul döneminde ortaya çıkıyor. Sonrasında erkek çocuklarda 12-16, kız çocuklarında ise 10-14 yaş arası ergenlik döneminde hızla artıyor, 24-25 yaşa kadar ilerleme olabiliyor. Miyopinin tespitinden sonra ilerlemelerin eşlik edeceği bir takip dönemi başlamış oluyor. Bu nedenle şikayet olmasa da 6 ayda bir kontrol gerekli. Dr. Emel Çolakoğlu “-0.25, -0.50 hatta -0.75 miyopilerde mümkünse günlük aktiviteleri düzenleyerek gözlük verilmeden takip yapılmalı ya da gözlük kullanımı sadece uzak aktivitelerle kısıtlanmalıdır. Yalancı miyopi ile ayırıcı tanısı yapılarak numara belirlenmelidir” diyor.

Lazerle tedavi yaygınlaşıyor

Miyopide gözlük, kontakt lens ve cerrahi yöntem uygulanırken, günümüzde lazerle tedavi de giderek yaygınlaşıyor. Dr. Emel Çolakoğlu, göz hastalıklarının tedavisinde kullanılan pek çok lazer çeşidi olduğunu belirterek “Kırılma kusurlarının tedavisinde kullanılan excimer lazerdir. Excimer lazer, uygulama esnasında organik reaksiyonlarla korneanın belli bölümlerini incelterek etkisini gösterir. Hastanın ve gözdeki kusurun durumuna göre değişik uygulama şekilleri vardır. Uygulamalar bilgisayar denetiminde otomatik olarak yapılır. 25 yaşın bitiminden sonra bir yıl ara ile yapılan muayenede numarada artma olmaması durumunda ameliyata karar verilmelidir” diyor.

Tedavide yeni yöntem: Gece Lensi!

Son yıllarda yeni bir tedavi yöntemi olan Ortokeratoloji de (Gece Lensi) umut veriyor. Yöntemin son 7 yıldır tüm dünyada uygulandığını belirten Dr. Emel Çolakoğlu “Ortokeratoloji; miyop ve miyop astigmatın tedavi edilmesi veya en aza indirilmesi için özel olarak tasarlanmış gaz geçirgen lenslerle, kornea denilen gözün şeffaf ön tabakasının şekillendirilmesi işlemidir. 4-5 numara miyopi ve 1,5 numara astigmata kadar olan numaralar sıfırlanmaktadır. 7 yaşından büyük çocuklar dahil her yaştan kişiye uygulanmaktadır. Gece yatarken takılıp, uyandıktan sonra çıkarılan Ortokeratoloji Lensi (Gece Lensi) ile kişi gün boyunca gözlük veya kontak lens kullanmadan net görebilmektedir” diyor.