Ya da kendinizi, dişlerinizi birbirine kenetlenmiş şekilde mi buluyorsunuz? Peki, tüm bunların ne anlama geldiğin biliyor musunuz? Bu problemlere sebep olan alışkanlık, halk arasında diş gıcırdatma ve dış sıkma olarak bilinen diğer adıyla bruksizmden başkası değildir. Diş Hekimi ve Protez Uzmanı Çağdaş Kışlaoğlu, giderek artış gösteren bruksizm ile ilgili bilinmesi gerekenleri anlatıyor.

Bruksizm nedir?

Bruksizm; uyku süresince, güçlü çene hareketleri ile oluşan alışkanlıklardır. Genellikle kişilerin uyku safhasındayken görülen bu durum, diş sıkma rahatsızlığını oluşturmaktadır. Bireyler bu hareketi istem dışı olarak yapar. Beyin bölgesine iletilen stresin yoğunluğu arttıkça çiğneme kaslarının sıkımı da aynı oranda güçleşir ve kişi fark etmeden dişlerini gıcırdatmaya, sıkmaya başlar. Çene kasları diğer kaslara göre daha güçlü olsalar da bireylerin alt ve üst çenesinin, çiğneme, yutkunma gibi durumlar dışında birbirine temas etmemesi gerekir. Bunun nedeni ise dişlerin birbirlerine bir şeyi çiğneme dışında sert bir şekilde sürtünmesinin dişlerde aşınmaya yol açmasıdır.

Bruksizmin belirtileri nelerdir?

Diş sıkma hastalığı şikâyeti ile başvuran hastalarda;

• Çene kaslarını zorlamanın sonucunda boğaz, çene ve yüz kaslarında ağrı,
• Dişlerin kırılması ya da oyulması,
• Dişlerde hassasiyet,
• Çene eklemlerinde rahatsızlıklar,
• Çiğneme esnasında ağrı.

Bruksizm neden ortaya çıkar?

Diş sıkmanın temel nedeni stres faktörüne maruz kalmaktır. Uykusunda bilinçsiz bir şekilde bu eylemi gerçekleştiren bireyler, günlük yaşamın olumsuz şartlarından büyük ölçüde etkilenirler. Hatta mevsim değişimleri de kişileri bu anlamda önemli ölçüde etkiler, değişen iklim koşullarının insan psikolojisi üzerindeki etkisi yadsınamaz. Değişen koşullar insanların yaşamını da şekillendirirken bu durumun en somut örneği olarak, kişilerde diş sıkmaları ile karşılaşmaktayız. Ayrıca ağız kapanış bozuklukları da bruksizmin yaşanmasındaki faktörlerdendir.

Tedavi edilmediğinde gündüz de görülebilir

Birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkan bruksizm, en çok stres ve kapanış bozuklukları sonucunda meydana geliyor. Önemsenmeyen ve zamanında müdahale edilmeyen bruksizm, ilerleyerek daha ciddi boyutlara ulaşabiliyor. Genel olarak sadece geceleri ortaya çıkan bruksizm, ileri safhalarda gündüz de görülebiliyor. Bu durum ise tehlike çanlarının çaldığı anlamına geliyor. Eğer kişi, gün içinde kendini dişlerini sıkarken buluyor ve çenesinde sürekli bir ağrı hissediyorsa mutlaka diş hekimin başvurmalıdır.

Bruksizm nasıl tedavi edilir?

Bruksizm tedavi sürecinde dişlerin birbirine olan temasını engelleyebilmek için plaklar kullanılır. Bu plaklar, sadece diş sıkma şikâyeti olan hastalar için kullanılır. Bir diğer tedavi yöntemi olarak da gece koruyucuları denilen apareyleri kullanıyoruz. Sert akrilik plastik malzemelerden yapılan apareyler sayesinde hastanın alt ve üst dişlerinin çarpışması önlenir. Ancak her plak, her hasta için uygunluk göstermeyebilir. Dolayısıyla tedavi sürecinde bu duruma mutlaka dikkat edilmelidir. Diş tedavilerinde erken teşhisin önemi yadsınamaz. Böylelikle daha sancılı ve tehlikeli bir sürecin önüne geçilebilir. Bu yüzden mutlaka uzman bir diş hekimi ile görüşülerek tedavi planlaması yapılmalıdır.