Sara nöbetleri sizi ürkütmesin

Epilepsi hastası olmak gerçekten zor. Gerek sürekli ilaç kullanmanın getirdiği sorunlar, gerekse nöbet geldiğinde içinde bulunulan sorunlar yaşanılan problemlerin sadece birkaçı. Sanılanın aksine doğru tanı ve tedaviyle epilepsi ile savaşmak çok zor değil.

Julius Sezar, Dostoyevski, Van Gogh… Bu, üç ismin ünlerinin ve başarılarının yanı sıra bir ortak özellikleri daha var: Epilepsi hastası olmak. Sadece bu üç ünlü isim değil dünyada 40 milyon, ülkemizde ise 700 bin kişi epilepsi hastası. Nörolojik hastalıklar arasında en sık görülen rahatsızlıklardan biri olan epilepsi hastalarına genellikle olumsuz gözle bakılıyor. Hem de daha bu hastalığın ne olduğunu bile bilmeden. Acıbadem Onkoloji ve Nörolojik Bilimler Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Yasef Özsarfati epilepsiyi şöyle tanımlıyor: "Epilepsi merkez sinir sistemi hücrelerinin ani boşalmaları sonucu gelişen bir tablodur. Epilepsi konusunda şöyle bir gelenek söz konusudur: ‘Herkesin hayatta bir kez epilepsi nöbeti geçirme hakkı vardır.’ Bu açıdan bir sara nöbeti geçirdi diye bir kişi epilepsi hastası sayılamaz. Eğer bu nöbetler zaman zaman tekrarlama eğiliminde olursa o durumda epilepsi hastalığından söz edilebilir."

Epilepsinin nedenleri

Epilepsi her yaşta görülmesine karşın özellikle çocukluk çağında daha sık rastlanıyor. Prof. Dr. Özsarfati doğuştan gelen faktörlerin bunda rol oynadığını belirtiyor. Ancak epilepsinin tek nedeni doğuştan gelen etmenler değil. Sonradan oluşan faktörler de epilepsiye sebep oluyor. Prof. Dr. Özsarfati bu faktörleri şu başlıklar altında topluyor:

- Beyin travmaları
- Beyin zarlarının iltihabi durumu
- Doğum esnasında bebeğin oksijensiz kalması
- Beyin apseleri ve beyin tümörleri

Bu faktörler göz önüne alındığında özellikle 20’li yaşlardan sonra ortaya çıkan sara hastalığının tedavisinde bu gibi altta yatan etmenleri çok iyi araştırmak gerekiyor.

Epilepsi Türleri

Epilepsinin bir çok türü var. Ancak genel olarak şuur kaybı ile gelişen ve gelişmeyen olarak ikiye ayırmak mümkün Prof. Dr. Özsarfati bunu şöyle açıklıyor: "Yalnız hareket fonksiyonlarına ait beyin hücrelerinin ani uyarılmasıyla epilepsi olursa şuur kaybı görülmez. Ancak beynin çok genel bir bölümü olaya eşlik ediyorsa veya şuurla ilgili merkezler olaya eşlik ediyorsa şuur kaybı olur. Şuur kaybının olduğu durumlar daha dramatik olduğu için insanlar ona dikkat ediyorlar. Ancak şuur kaybının görülmediği epilepsiler daha fazladır."

Ateşli Havale ile Karıştırmayın

Prof. Dr. Özsarfati epilepsi konusunda bir noktanın daha altını çizerek şöyle diyor: "Epilepsi nöbetleri ile ateşli havale birbirine karıştırılabiliyor. Öncelikle şunu bilmek gerekir ki ateşli havale 6 ay ve 5 yaş arasında görülür. 6 aydan önce veya 5 yaştan sonra rastlanmaz. Ateşli havalelerde epilepsi nöbeti gibi titreme ve kasılma görülür. Epilepsi gibi ciddi olmayan bu durumu çok iyi ayırt etmek gerekir. Çocuklukta havale geçiren çok nadir kişide ileriki yaşlarda epilepsiye rastlanır."

Tekrarlayan nöbetlere dikkat!

Epilepsi hastasının bir nöbet geçirirken daha kendine gelmeden ikinci, üçüncü, dördüncü nöbetleri geçirmesine Status Epilepticus adı veriliyor. Bu durum epilepsi vakaları arasında hayati tehlike yaratıyor. Öyle ki epilepsi hastası yoğun bakımda tedavi görmek zorunda kalıyor. Acıbadem Sağlık Grubu Genel Yoğun Bakım Ünitelerinin Koordinatörü Anesteziyoloji ve Reanimasyon uzmanı Prof. Dr. Nahit Çakar epilepsi hastaların yoğun bakıma gelişiyle ilgili şunları söylüyor: " Koma tablosunda bulunmaları bu olguların yoğun bakım ünitelerinde takip ve tedavisinin gerektirecektir. Ayrıca bu hastalarda sürekli devam eden kasılmalar solunum sisteminin normal işlevlerini yerine getirmesine engel olacaktır. Bu sebeple bu dönemdeki hayati sorunların gelişmesine engel olmak amacıyla bu olgular yoğun bakım ünitelerinde takip edilirler. Ek olarak tedaviye dirençli epilepsi krizleri için bazı ilaçlar ancak yoğun bakım ünitelerinde uygulanabilir. Bu ilaçlı tedaviye dirençli epilepsi krizleri durdurularak hastanın düzenli kullanacağı ilaçlar ayarlanır."

Epilepside Tedavi

Halk arasında epilepsi hastalığının kesin bir tedavisinin olmadığı, ömür boyu süreceği düşünülüyor. Oysa ilaç tedavisi sonucunda epilepsi hastalarının büyük bir çoğunluğu iyileşiyor. Prof. Dr. Özsarfati ilaç tedavisi sırasında dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle açıklıyor: "Sadece sara nöbetinin bastırılması yeterli değildir. Özellikle 20’li yaşlardan sonra görülen epilepside sebebin de tedavisine gitmek gerekir. Örneğin beyin tümörü nedeniyle epilepsi meydana gelmişse bunun tedavisi de eş zamanlı olarak yürütülmelidir. 3 – 4 yıllık ilaç tedavisi sonucunda hastanın nöbetleri kesildiğinde tedaviye son verilir."