Gözlerde enfeksiyon, glokom, kırma kusuru, katarakt, sarı nokta hastalığı… Pek çok kişinin ortak sorunu olan göz hastalıkları yaşam kalitemizi alt üst etmekle kalmıyor, tedavide geç kalındığında kalıcı görme kaybına bile yol açabiliyorlar. Aslında alacağımız basit önlemlerle gözlerimizde oluşabilecek ciddi sorunları büyük oranda önleyebilmemiz mümkün. Üstelik bilgisayar başında 20 dakikada bir 20 saniye mola vermek, güneş gözlüklerini yaz kış kullanmak, bazı besinleri sofradan eksik etmemek ve düzenli göz muayenesi olmak gibi son derece basit yöntemlerle. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Evren Baca göz sağlığınız için almanız gereken 10 etkili önlemi anlattı.

1. 1. Makyaj malzemelerinizin tarihlerine dikkat edin
Sıvı veya kremsi malzemelerde bakteriler kolayca üreyebiliyor. Bu yüzden göz sağlığınız için 3 aydır kullandığınız sıvı makyaj malzemelerinizi kullanmayın. Göz enfeksiyonuna yakalandıysanız tüm malzemeleri atın. Ayrıca kirpik kenarının iç kısmına eyeliner ile göz kalemi sürmeyin. Çünkü kirpik hattının iç kısmında gözyaşı salgı kanalları mevcut. Bunlar da tıkanıklıklara ve enfeksiyona neden olabiliyor. Her gece makyajınızı göze uygun temizleyicilerle temizleyin. Makyaj malzemelerinizi başkalarıyla ortak kullanmamaya da özen gösterin.

1. 2. Bu besinleri sofradan eksik etmeyin
Kalp ve kan dolaşımına fayda saylayan besinler göz sağlında da yararlı oluyorlar. Göz sağlığınız için roka, pazı, ıspanak, portakal, tam çavdar ve tam buğday gibi koyu yeşil yapraklı bitkiler, turunçgiller ve tam tahıllıları düzenli olarak tüketin. Çinkodan zengin fasulye, bezelye, kırmızı et ve kümes hayvanları ışık hasarına karşı gözü koruyor. A vitamini içeren havuç, ıspanak, tatlı patates, marul, pırasa ve maydanoz gibi bitkisel gıdalar ile ton balığı, somon balığı, keçi sütü, inek sütü, yumurta ile ciğer gibi hayvansal gıdalar görme keskinliğini koruyor. Bu besinleri de düzenli olarak yemeniz göz sağlığınız için önemli. Sarı noktada yoğun olarak bulunan fotoreseptörlerin fonksiyonu için de beta karoten, lutein, zeaksantin içeren havuç, şalgam, yumurta sarısı ve brokoli gibi besinler de sofranızda düzenli olarak bulunması gereken besinleri oluşturuyor.

1. 3. Bilgisayar başında 20 dakikada bir 20 saniyelik molalar verin
Bilgisayar ekranına bakmak gözünüzü bozmaz ama yorgunluk ve kuruluk yapar. Çünkü ekrana bakarken gözümüzü normalde kırptığımızın (10-12 kez/dakika) yarısı kadar kırparız. Göz sağlığınız için 20 dakikada bir 20 saniye süreyle uzağa bakın. Ayrıca ekranınız 50 cm mesafede ve ekranın üst sınırı da göz hizanızın altında olsun. Yansıyan ışık kaynaklarını engellemeyi de ihmal etmeyin.

1. 4. Kontakt lenslerinize iyi bakın
Kontakt lens kullanıyorsanız temizliğine çok dikkat edin. Aksi halde göz enfeksiyonu riski artıyor. Lens takma ve çıkarma öncesinde ellerinizi sabunlu suyla yıkayın. Lens kabındaki solüsyonu her gün düzenli değiştirin. Kabınızı 2-3 ayda bir yenileyin. Lensinizi önerilen süreden daha uzun süre kullanmayın. Lenslerinizle uyumayın, havuza girmeyin ve duş almayın.

1. 5. Güneş gözlüğünü yaz kış kullanın
Ultraviyole ışınları cildinize zarar verdiği gibi gözünüze de zarar veriyor. Katarakt, kornea yanıkları, hatta göz kapağı kanserine yol açabiliyor. Bunların yanı sıra sarı nokta hastalığına neden olabiliyor. Dışarı çıktığınızda hava kapalı bile olsa yaz-kış demeden güneş gözlüğü kullanın. Kontakt lens kullanıyorsanız UV-A ve UV-B blokajı olanları tercih edin. Şapka kullanmanız bile koruma sağlayacaktır. Kar, su, kum ve betonun da güneş ışınlarını yansıttığını unutmayın.

1. 6. İlaç prospektüslerini okuyun
Kullanılan bazı ilaçlar gözleri olumsuz yönde etkileyebiliyor. Görme bulanıklığı, göz tansiyonunda yükselme, ışık hassasiyeti veya göz kuruluğu başka nedenlerle kullandığınız ilaçların yan etkisi olabiliyor. Bu yüzden ilaçların prospektüslerini mutlaka okuyun ve yan etki gelişirse hekiminizi bilgilendirin.

1. 7. Göz sorunlarını görmezden gelmeyin
Gözlerde kızarıklık ve kaşıntı sorununuz varsa soğuk pansuman uygulayın veya suni gözyaşı damlası damlatın. Batma veya kum var hissi varsa yüzünüzü yıkayın, serum fizyolojik ile ıslatın. Bunlara rağmen şikayetleriniz devam ederse veya gözlerde ağrı, çapaklanma, kapaklarda şişlik ile ışık hassasiyeti olursa, mutlaka göz doktorunuza başvurun. Işık çakması, uçuşan siyah noktalar ile görme bulanıklığı ise daha ciddi problemlere işaret ediyor ve zaman kaybetmeden doktora başvurmanızı gerektiriyor.

1. 8. Düzenli göz muayenesi olun
Gözlük kullanmasanız bile düzenli göz muayenesi olmayı alışkanlık haline getirin. Çünkü düzenli muayene hem kalıcı görme kaybına yol açabilecek göz hastalıklarının erken tanısına, hem de pek çok sistemik hastalığın tespit edilebilmesine imkan tanıyor. Örneğin bazı kanser türlerinde, Multipl Skleroz’da, Behçet hastalığında ilk belirti gözde gelişebiliyor. Bu nedenle büyüme çağındakilerin yılda bir, hiçbir göz sorunu olmayan 18-40 yaş arasındakilerin en fazla 2 yılda bir, daha ileri yaştakiler veya diyabet ya da tansiyon hikayesi olan veya ailede göz hastalığı bulunan kişilerin ise yılda bir kontrolden geçmeleri gerekiyor. Ayrıca pek çok hastalık ilişkisiz görünse de göz sağlığını etkiliyor. Örneğin yüksek tansiyon ve diyabet hastalığı göz damarlarınızı etkileyerek göz içi kanamasına, görme alanında daralmaya ve hatta görme kaybına neden olabiliyor. Bu yüzden göz doktorunuza kendi sağlık geçmişiniz ve ailedeki göz hastalıkları hakkında bilgi vermeyi de unutmayın.

1. 9. Koruyucu gözlüğü unutmayın
Göz yaralanmalarının yarıya yakını iş değil, ev kazalarından kaynaklanıyor. Bu nedenle evde tamirat yaparken, temizlik maddelerini kullanırken, özellikle topla oynanan sporlar sırasında mutlaka koruyucu gözlük takın. Aklınızda bulunsun, polikarbonat plastikten yapılan gözlükler diğer materyallere göre 10 kat daha güçlü oluyorlar.

1. 10. Sigara İçmeyin
Eğer sigara içiyorsanız, bir an önce bırakın! Çünkü sigara yaşa bağlı sarı nokta dejenerasyonu için en önemli risk faktörü. Aynı zamanda katarakt oluşumunu hızlandırıyor ve gözlerinizi kurutuyor. Damar sertliği yaptığı için göz damarlarında tıkanıklığa yol açıyor, bunun sonucunda da görme kaybı gelişebiliyor. Sigara içmeyi kestiğiniz zaman göz hastalığı riskiniz içmeyenlerdeki orana geriliyor.