Bronşial astım, öksürük, balgam çıkarmada zorluk, nefes darlığı ve nöbetleri ve hışırtılı solunum ile karakterize bir solunum yolu hastalığıdır. Bronşial astma ve alerjik rinit genellikle beraber görülmektedir. Özellikle alerjik rinit ilkbaharla birlikte daha çok karşımıza çıkmaktadır.

Memorial Hastanesi Allerji ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof.Dr.Recep Aydilek, baharla birlikte gelen 'Allerji ve Astım' hakkında bilgi verdi:

Bronşial astma, öksürük, balgam çıkarmada zorluk, nefes darlığı nöbetleri ve hışırtılı solunum ile karakterize bir solunum yolu hastalığıdır. 2-50 yaş arasında her dönemde ortaya çıkabilir. Erkek çokcuklarda puberteden önce; kızlarda ise pubertaden sonra daha çok görülür. Solunum yolu enfeksiyonlarını izleyen ve uzun süre devam eden öksürüklerden sonra nefes darlığı gelişebilir.

Nedenleri:

Alerjik sebepler ya da alerjik olmayan sebepler olabilir. Ev tozu, polenler, küf mantarları, hayvan tüyleri, boyalı maddeler, virüsler, parazitler, irritan maddeler vs. belli başlı alerjik nedenlerdir. Genetik, sosyo-ekonomik durum, iklim şartları, hava kirliliği, psikolojik nedenler, egzersiz, aspirin gibi bazı ilaçlar alerjik olmayan nedenleri oluşturmaktadır.

Ayırıcı Tanı ve Tedavi:

Bronşial astmadan şüphe edildiği zaman ayırıcı tanı çok önemlidir. Psikolojik nedenlere bağlı nefes darlığı, anemi, kalp hastalıkları, mide-bağırsak rahatsızlıklarına bağlı nefes darlığı,göğüs kafesi bozukluklar, üst solunum yolları enfeksiyonları ya da akut bronşite bağlı nefes darlığı gibi nedenlerle karıştırılmamalıdır.

Son zamanlarda da kabul edildiği gibi inflamatuar bir hastalık olan bronşial astmada tedaviyi üçe ayırmak gerekir. Birincisi; eliminasyondur.

Bunlar; ev tozundan korunma, korunma, kokulardan kaçınma, sigara dumanından kaçınma, sigara dumanından uzak durma, boyalı yiyecek ve içeceklerden sakınma, rutubetli ortamlarda bulunmamak, gripal enfeksiyonlardan korunma, yorucu egzersizler, aşırı kilo alma, aşırı yemek yemek gibi konulara dikkat etmek gibi nedenlerdir.

Ayrıca astmalı hastalar günde 2 litre su içmelidir. Böylece hem solunum hem de sindirim ve boşaltım sistemlerine katkıda bulunmuş olurlar. Akşam yemeklerini erken ve az yemek geceyi rahat geçirmelerini sağlar.

Bronşial astımın tedavisinde ikinci aşamayı ilaçlar oluşturur. Bunlar bronşları genişletici, enflamasyonu önleyici ve balgam sökücü etki sağlayarak hastayı rahatlatırlar.

Son zamanlarda yoğun olarak kullanılan topikal kottikosteroidler, anti lökotrien ilaçlar ve uzun etkili beta-agonistler tedavide büyük aşama sağlamış ve astma ölüm oranlarını azaltmıştır.

Bronşial astım tedavisinde üçüncü aşamayı oluşturan immünoterapi (aşı tedavisi) ancak seçilmiş olan bazı astmalılarda uygulanır. Hastanın allerjik bünyeye sahip olması, çocuk ya da erişkin olması hastalığının ilerlemiş olmaması, ortam değişikliği ya da ilaç tedavisinden yeterince faydalanmamış olması, hasta seçimindeki bazı kriterleri oluşturur

Allerjik Rinit (Alerjik Nezle)

Özellikle sabahları yada sabaha doğru şikayetler başlar. Bazen bu yakınmalara gözlerde kaşıntı ve batma, kulaklarda kaşıntı, halsizlik ve dermansızlık gibi yakınmalar da ilave olur. Allerjik rinit ya tüm yıl devam eder ya da belli dönemlerde ortaya çıkar.

İlkbaharda ortaya çıkıp yazın da devam eden şekline mevsimsel allerjik rinit denilmektedir. Allerjik rinitli hastaların bazılarında zamanla bronşial astım da ortaya çıkar. Anne ve babasında allerjik rinit ya da başka bir allerjik hastalık olan çocuklarda bu hastalığa yakalanma oranı da ha yüksektir. Allerjik rinit, hastanın günlük yaşamını etkiler ve hasta da psikolojik bozukluk oluşturabilir.

Allerjik rinit tedavisinde de astımda olduğu gibi aynı yasaklar geçerlidir. Bilhassa irritan maddeler, kokular çok önemlidir. Sigara yine baş sırayı almaktadır. İlaç tedavisinde ; uyku yapmayan anti-histaminikler, topikal kortikosteoridler, antienflamatuar ilaçlar, antikoinerjikler, anti lökotrien ilaçlar ve gerekirse oral ya da parentaral kotikosteroidler yer almaktadır.

Özellikle mevsimsel allerjik rinit aşı tedavisinden fayda görmektedir. Belirli allerjik testlerden sonra aşı tedavisi önerilebilir.