“Birçok olguya çok sık smear testi yapılmakta ve bu test sonuçlarına göre geçici HPV infeksiyonları çok önemsenip tedaviye yönelerek, gereksiz yere psikolojik travma yaratılmakta veya gelecekteki üreme potansiyeli riske edilmektedir” diyen Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ates Karateke, yeni rahim ağzı kanseri tarama programına ilişkin bilgi verdi ve uyardı: “21 yaş altındaki gençlerin smear testi yaptırması önerilmiyor. 21-29 yaş arasında 3 yılda bir, 30-65 yaş arasında 5 yılda bir HPV testi ile birlikte tarama yapılması tavsiye ediliyor” dedi. Smear testlerinde herhangi bir anormal sonuçla karşılaşılan 21 yaş altındaki hastaların gereksiz yere girişimsel işlemlere maruz kaldığına dikkat çeken Prof. Dr. Karateke “Çoğu HPV enfeksiyonu; geçici, kendiliğinden iyileşen ve gerçek kanser öncüsü lezyonlara neden olmayan niteliktedir. Yapılan araştırmalar; çoğu zaman gereksiz, erken dönem yapılan müdahalelerin, uzun dönemde servikal stenoz (rahim ağzı darlığı), erken doğum gibi önemli komplikasyonlara yol açtığını göstermektedir” diyerek gereksiz yere, çok sık aralıklarla smear testi yaptırmayın uyarısında bulundu.

Servikal kanser tarama programları ve aşılar sayesinde rahim ağzı kanseri önlenebilir bir kanser türü olmuştur

Rahim ağzı kanseri (serviks kanseri, servikal kanser) ülkemizde kadınlar arasında en sık görülen sekizinci sıradaki kanser türü olarak geçiyor. Serviks kanseri nedeni ile gerçekleşen ölümleri azaltmak amacıyla 2001 yılından itibaren tarama programları geliştirildiğine vurgu yapan Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ates Karateke “Bu kansere sebep olan human papillomavirus (HPV) enfeksiyonu için aşıların geliştirilmesiyle, rahim ağzı kanseri önleyebildiğimiz ve erken tanıyla hastayı kurtarabildiğimiz bir hastalık olmuştur. Özellikle son 10 yılda serviks kanseri patogenezinin daha iyi anlaşılması, HPV testlerinin ve aşılarının gelişmesiyle rahim ağzı kanseri taramasında güncelleme gereksinimi doğmuştur. Amerikan Kanser Derneği ve Amerikan Servikal Patoloji Derneği, 2006 yılında yayınladığı servikal kanser tarama önerilerini, 2012’de bazı değişikliklerle güncellemiştir” diyerek değişen tarama sürelerine ilişkin halkı uyardı.

İdeal taramada amaç; servikal kanser için yüksek riskli lezyonları belirlemek olmalıdır

“Günümüzde geçerli olan servikal kanser tarama stratejileri, kanser riskini sıfıra düşüremez. Bununla birlikte, gelişebilecek tüm servikal kanserli olguları yakalamaya çalışmak, birçok hastaya gereksiz yere tedavi yapılmasına, dolayısıyla bu hastaların zarar görmesine neden olacaktır” uyarısında bulunan Prof. Dr. Karateke, ”Çoğu HPV enfeksiyonu; geçici, kendiliğinden iyileşen ve gerçek kanser öncüsü lezyonlara neden olmayan niteliktedir. İdeal tarama stratejisi bu lezyonlardan ziyade, kansere ilerleyebilecek, yüksek riskli lezyonları belirlemeli ve tedaviye dahil etmelidir. Bir çok olguya gereksiz yere çok sık smear testi yapılmakta, bu test sonuçlarına göre geçici HPV infeksiyonları çok önemsenip tedaviye yönelerek, gereksiz yere psikolojik travma yaratılmakta veya gelecekteki üreme potansiyeli riske edilmektedir” dedi.
Hastaları doğru bilgilendirmenin önemine vurgu yapan Prof. Dr. Karateke “Birçok hasta, alıştığı yıllık smear taramasından vazgeçildiğini öğrenince bu durumdan rahatsız olup eksik tanı-tedavi yapıldığını düşünebiliyor. Bu konuda aydınlatıcı olmak amacıyla kanıta dayalı, yeni rahim ağzı kanseri tarama programını incelemekte fayda var” dedi.

21 yaş altı Tarama önerilmiyor.
21-29 yaş arası 3 yılda bir smear takibi
30-65 yaş arası Önerilen: 5 yılda bir smear ve HPV testi birlikte Kabul edilebilir: 3 yılda bir smear
65 yaş üstü Son 20 yılda CIN 2 ve üstü patoloji izlenmediyse ve son 10 yılda ardışık smear testi sonucu temiz veya 2 ardışık smear ve HPV testi sonucu temiz ise tarama kesilebilir.

Konuyla ilgili Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ates Karateke’nin yaptığı açıklamalardan dikkat çeken bazı başlıklar şöyle:

21 yaş altında çok nadir olarak izlendiği için servikal kanser taraması önerilmiyor. Yapılan çalışmalarda 21 yaş altı grubunda smear testlerinde anormal sonuçla karşılaşılan hastaların gereksiz yere girişimsel işlemlere maruz kaldığı ve bunların da uzun dönemde servikal stenoz (rahim ağzı darlığı), erken doğum gibi önemli komplikasyonlara yol açtığı gösterilmiştir.

Eski kılavuzda ilk cinsel ilişki yaşından sonraki 3. yılda taramanın başlaması gerektiği belirtiliyordu. Günümüzde ilk cinsel ilişki yaşının bu anlamda bir önemi kalmamıştır.

Yeni kılavuza göre, taramanın 21 yaşında başlanması ve 30 yaşına kadar her 3 yılda bir smear testi ile yapılması öneriliyor.

30 yaş ve üstü kadınlarda ise smear testi ve HPV testinin birlikte uygulanması ve negatif olmaları halinde 65 yaşına kadar 5 yıllık aralıklarla tekrarlanması öneriliyor.

HPV testinin yapılamadığı durumlarda 3 yıllık aralıklarla smear testi yapılması da kabul edilebilir.

Son 20 yılda, taramalarında rahim ağzı kanseri için öncül lezyon (CIN 2 ve üstü) saptanmayan 65 yaşındaki kadınlarda tarama sonlandırılabiliyor.

HPV aşısı, Sağlık Bakanlığı tarafından henüz aşı programına alınmamış olmasına karşın, son yıllarda ülkemizde de dahil olmak üzere dünya genelinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu aşılar, yalnızca HPV-16 ve HPV-18’e bağlı oluşan servikal kanserleri önlemektedir. Servikal kanserlerde en çok bu iki virüs tipiyle karşılaşılsa da, kansere yol açan başka

HPV tipleri de mevcuttur. Bu yüzden, HPV aşısı yaptırmış olan kadınlar için tarama programı değişmemektedir.

Yeni kılavuzla gelen bu önerilerin yanı sıra birçok ülke, kendi sosyoekonomik koşullarına göre servikal kanser için tarama programı geliştirmiştir. T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından 2012 yılında açıklanan tarama programına göre, ülkemizin ulusal standartları ele alındığında, 30 yaşında başlayan ve 65 yaşında biten, her 5 senede bir tekrarlanan Pap-smear testi veya HPV testi, rahim ağzı kanseri taraması için uygun görülmüştür.

Yeni kılavuzla birlikte önerilen tarama stratejileri ancak genel popülasyon için geçerlidir ve hekim için sadece yol göstericidir. Kanser hikayesi olan, bazı virüs enfeksiyonuna sahip kişiler gibi yüksek risk nedeniyle daha sıkı takip gereken hastalara uygulanamaz. Her hasta için, doktor kendi deneyimini, bu önerilerle birleştirip uygun yöntemi belirleyecektir.