Aşırı tüylenme tanısı için öncelikle vücuttaki tüy tiplerinin bilinmesi ve doğru bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor.

Kadınların yüzde 5-10'nunda görülen aşırı tüylenme ya da tıptaki diliyle 'hirsutizm' aslında bir sağlık sorunu. Anadolu Sağlık Merkezi'nden Endokrinoloji, Metabolizma Hastalıkları ve Diyabet Uzmanı Dr.Özay Tiryakioğlu 'Sorunun daha iyi anlaşılabilmesi için normal kıl yapısının bilinmesi gerekir' diyor.

Nerelerde olur?

Vücudumuzdaki tüyler vellüs ve terminal kıllar olmak üzere ikiye ayrılıyor. Vellüs denilen tüyler ince, renksizgenelde 2 mm'den kısa ve tüm vücutta yaygın olarak bulunan, terminal kıllar ise daha kalın, sert ve renkli olup gelişimleri seks hormonlarına bağımlı olan (örnek: erkeklerin çene ve karnında bulunan tüyler, koltuk altı ve genital bölgelerdeki tüyler) veya bağımsız olanlar (kirpik ve kaşlar) olarak basitçe tanımlanabiliyor. Tüylenme artışı değerlendirilirken ilk yapılması gereken vellüs veya terminal tip tüylerden kaynaklanıp kaynaklanmadığının ve erkek tipi tüylenme artışı olup olmadığının belirlenmesidir. Genellikle üst dudak, çene, boyun, göğüs, sırt ve karın bölgesi, kol ve uyluklardaki terminal kıllar değerlendirilerek hirsutizm tanısı konur. Hirsutizm altta yatan ciddi bir hastalığa bağlı olabileceği gibi genellikle iyi huylu bir soruna bağlıdır. Yumurtalıklar veya böbreküstü bezlerinden testosteron yapımının artması aşırı tüylenmenin en önemli nedenleri arasındadır.

Ses kalınlaşması

Bu hastalarda hormon fazlalığından kaynaklanan adet düzensizlikleri, deride aşırı yağlanma ve sivilcelenmeler, ses kalınlaşması, göğüslerde küçülme, saç dökülmesi, kötü kokulu terleme gibi belirtiler de bulunabilir. Yumurtalıklardan kaynaklanan sorunlardan en sık görüleni polikistik over sendromudur. Bunun yanı sıra hormon yapımında görevli bazı enzimlerin doğuştan gelen eksiklikleri, yumurtalık veya böbreküstü bezlerinin iyi veya kötü huylu tümörleri de aşırı tüylenmeye yol açabilirler.

Hormonlara mı başlı?

Çok daha nadir olarak böbreküstü bezleri ve yumurtalıkların hormon salgılamasını düzenleyen, hipofiz adı verilen ve beyin tabanında bulunan bir bezin bir ya da birden fazla hormonunun aşırı üretimi ile ortyaya çıkan cushing hastalığı (böbrek üstü bezinden aşırı kortizol ve androjen üretimine neden olduğu için tüylenme artışına sebep olabilir) ve akromegali (büyüme hormonunun fazla üretimi sonucu tüylenme artışı olur) gibi hormonal hastalıklara ve bu hastalıkların bir belirtisi olarak aşırı tüylenmeye yol açabilir. Tiroid bezinin az çalışması, yani tıbbi adıyla 'hipotiroidi' tüylenme artışının önde gelen nedenlerinden biri olmasa da bu hastalığa toplumumuzda sık rastlanması nedeniyle önemi vardır.