Erkek kısırlığına dair en çok sorulan sorular

Erkek kısırlığının nedenleri nelerdir?

Sperm sayısı, hareketliliği ve normal yapıda ki spermlerin oranındaki azalma, menide hiç sperm olmaması ve antisperm antikorlarının varlığı kısırlığa yol açar. Ayrıca meninin vajinaya ulaşmasını engelleyen anatomik bozukluklar ve cinsel fonksiyon bozukluklarıda çocuk sahibi olmayı engeller.

Azoospermi nedir?

Menide hiç spermin olmadığı durumlara azospermi denir. Azospermi kanallarındaki tıkanıklığa bağlı olarak veya sperm üretiminin çok az veya olmadığı durumlarda görülür. Sperm üretiminin hiç olmaması erkek kısırlık vakaların sadece % 5'inde görülür. Bu durum beyindeki bezlerden hormon üretilmediğinde veya yumurtalıkların bu hormonlara cevap veremediği durumlarda görülür. Yumurtalıkların hormonlara cevap vermediği testiküler yetmezlik olarak adlandırılan duruma, doğuştan genetik bozukluklara , inmemiş testislere, testislerdeki yaralanmalara ve kabakulak gibi enfeksiyonlara bağlı olabilir. Tüplerde ki tıkanıklık ise doğuştan veya sonradan yaralanmalar ve enfeksiyonlar sonrasında görülür. Erkeklerin %1inde meniyi pompalayan kaslar düzenli çalışmaz ve meni mesaneye geri kaçar, retrograd ejekülasyon (geri boşalma) olarak adlandırılan bu duruma bazı ilaçlar, sinirlerdeki hasar, şeker hastalığı, yüksek tansiyon veya cerrahim girişimler yol açabilir.

Azosperminin tedavisi mümkün müdür?

Nedenine bağlı olarak tedavi edilebilir. Hiç sperm üretiminin olmadığı durumların tedavisi mümkün değildir. Bu durumlarda FSH hormon düzeyi çok yüksek, testisler sert ve küçüktür. Günümüzde kullanılan gelişmiş yöntemler sayesinde testiste sperm üretimi çok az ve sadece belli bölgelerde olsa dahi biopside elde edilen parçalardan spermler ayrıştırılarak bu hastalar çocuk sahibi olabilmektedir. Beyinde hormon üretiminde eksikliğin olduğu durumlar hormon ilaçları kullanılarak tedavi edilebilir. Kanallarda ki tıkanıklıklar ise cerrahi ile giderilir, cerrahi ile giderilmeyen vakalarda yumurtalıklardan biopsi ile elde edilen parçalardan spermler ayrıştırılarak mikroenjeksiyon yöntemi ile bu hastalar çocuk sahibi olur. Geri boşalma yakınması olan hastalarda ise idrardan elde edilen spermler ayrıştırılarak aşılama yapılabilir.

Sperm sayısı az olan erkeklerin fizik görünüşünde bir farklılık var mıdır?

Kesinlikle hayır, sperm sayısı ile erkeklerin dış görünümünün bir ilişlisi yoktur. Erkek karakteristikleri çok gelişmiş bazı erkeklerde hiç sperm olmayabileceği gibi erkek karakteristikleri hiç gelişmemiş bazı erkeklerde sperm sayısı normaldir.

Varikosel nedir?

Skrotum adı verilen yumurtalık torbalarında, yumurtalıkların etrafında oluşan varisli damarlardır. Sol tarafta daha sık görülür. Erkeklerin %10'unda görülen varikosel genellikle herhangi bir şikayete yol açmaz. Yumurtalıkların muayene edilmesi ve ultrasonografik inceleme ile tespit edilir. Varikoselin kan akımının yavaşlaması ile yumurtalık torbasında ısının yükselmesine ve kısırlığa yol açabileceği düşünülür.

Varikosel için cerrahi girişim gerekir mi?

Cerrahi tedavinin sperm sayısı ve hareketliliğini arttırması tartışmalıdır. Kısırlığın başka bir nedeni tespit edilemediğinde veya varikoselin ağrıya neden olduğu durumlarda cerrahi girişim önerilir.

İnmemiş testisler ileride kısırlık nedeni olur mu?

Evet, çocuk altı yaşına gelmeden önce düzeltilirse vereceği zarar daha az olur. Testislerinin bir tanesinin bile inmemiş olması sperm sayısının azalmasına neden olur.

Çok fazla mastürbasyon yapmak veya sık cinsel ilişkide bulunmak kısırlığa yol açar mı?

Hayır, bu bir yanlış inanıştır.

Dar ve sıkı iç çamaşırı giymek ve sıcak banyo kısırlığa neden olur mu? Soğuk duş sperm sayısını arttırır mı?

Erkeklerin rahat, çok sıkı olmayan iç çamaşırı giymeleri, çok sıcak duşlardan ve saunalardan uzak durmaları, çok ağır eksersiz yapmamaları önerilir. Soğuk duş almanın sperm sayısını arttırdığına dair kesin bir kanıt yoktur.

Maya Tüp Bebek ve Kadın Sağlığı Merkezi - Ankara