Hayatın ilk 28 günlük dönemi ‘yenidoğan’ olarak nitelendiriliyor ve bu dönem özel bir bakım gerektiriyor. Hiç kuşkusuz her anne ve baba, üzerine titredikleri bebeklerinin sağlıklı gelişimi için en mükemmelini yapmaya çalışıyor. Ancak dikkat! Masum sanılan bazı geleneksel davranışlar yarar sağlamadıkları gibi, bebekte geri dönüşü olmayan kalıcı problemlere neden olabiliyor, hatta ölümle bile sonuçlanabiliyor! Peki yenidoğan dönemiyle ilgili toplumda doğru sanılan hatalı alışkanlıklar neler? Bu dönemde hangi hatalı alışkanlıklardan kaçınmak gerekiyor?

Hata: Sarılığı önlemek için şekerli su içirmek

Doğrusu: Bu bilginin hiçbir tıbbi temeli yok aslında. Üstelik toplumdaki yaygın inanışın aksine şekerli su faydalı olmadığı gibi, nadiren de olsa su zehirlenmesine yol açabiliyor. “Her yeni doğan bebek sararabiliyor. Ne şekerli su ne de bebeği baştan ayağa sarı kıyafetler ve bezlerle sarmak buna engel olabilir” diyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İmre Gökyar sözlerine şöyle devam ediyor: “Sarılık genellikle ilk 7 gün yükselişte oluyor ve her gün azalarak kayboluyor. İlk hafta bilurubin değeri doktor tarafından sıkı takip ediliyor. Kan beyin bariyerini geçebilecek değere ulaşırsa fototerapi uygulanıyor.”

Hata: Göbek düşene kadar banyo yaptırmamak

Doğrusu: Yeni doğan bebeğin göbeği 5-15 gün arasında kendiliğinden düşüyor. “Eskiden muhtemelen enfeksiyon riskini önlemek için böyle bir kural konulmuştur” diyen Dr. İmre Gökyar şu bilgileri veriyor: “Koşullar uygunsa yeni doğan bebeğin banyo yaptırılmasında sakınca yok. Ancak enfeksiyon riskine karşı, banyo sonrasında göbek steril gazlı bezle kurulanmalı ve açık bırakılarak kuru kalması sağlanmalı.”

Hata: İlk 40 gün dışarıya çıkmamak

Doğrusu: Toplumdaki yaygın inanışın aksine bebek ve anne kendini toplayıp, anne emzirme aralıklarını düzene koyduktan sonra dışarıya çıkabilirler. Çünkü açık havada gezmek kapalı ortamlara göre daha sağlıklı oluyor. Açık havada 10-15 dakikayla başlanan aktiviteler zamanla bir saate kadar çıkarılabilir.

Hata: Hıçkırık tuttuğunda limon suyu içirmek

Doğrusu: Hıçkırık göğüs kafesi ile karnı ayıran ve diyafram denen zarın gerilmesiyle oluşuyor. Yeni doğanlar için normal bir durum olan hıçkırık bebeğe zarar vermiyor ve emme hareketiyle duruyor. Yenidoğan döneminde yapılan hatalı uygulamalardan biri de, hıçkırık tutan bebeğe limon suyu içirmek. Sanılanın aksine limon fayda etmediği gibi asitli olduğu için bebeğin mide mukozasına zarar veriyor.

Hata: Sık ağlaması veya meme aranması nedeniyle ‘doymuyor’ diye düşünüp hemen formül mamaya başlamak

Doğrusu: Çocuklar için en yararlı besin olan anne sütü genellikle 0-6 aylık bebeklerin beslenmeleri ve gelişimleri için yeterli oluyor. Ancak yenidoğan döneminde bebekler sık sık izlenmeli ve haftalık kilo takibi yapılmalı. Bebeğin haftada 150-250 gram arası kilo alması anne sütüyle doyduğu anlamına geliyor. Haftalık kilo artışı 150 gramın altında kalırsa anne sütü miktarının değerlendirilmesi ve gerek görülürse formül mama desteğine başlanması gerekiyor.

Hata: Formül mamayla beslenirken su içirmek

Doğrusu: Kesinlikle böyle bir ihtiyaç yok. Formül mamalar günümüzde içerik ve yoğunluk olarak anne sütüne çok yaklaştıkları için bebekler suya ihtiyaç duymuyorlar. Bu nedenle mama alan bebeklere de ek gıda başlanana kadar su verilmemeli.

Hata: Göz, kulak ve buruna anne sütü damlatmak

Doğrusu: Toplumumuzda çok yaygın, bir o kadar da çok yanlış bir uygulama. Dr. İmre Gökyar bebeklerde göz, burun ve kulak bakımının steril serum fizyolojikle yapılması gerektiği uyarısında bulunarak, “Çünkü süt anne sütü bile olsa 3 saatten sonra bakteri üretiyor ve göze veya kulağa damlatıldığında enfeksiyona neden olabiliyor. Enfeksiyon varsa mutlaka doktora başvurularak uygun tedaviye başlanmalı” diyor.

Hata: Cildine tuz veya toprak sürmek

Doğrusu: Yeni doğanda yapılan en ciddi hata, büyüyünce terlemesin diye bebeğin doğar doğmaz tuzlanması. Ancak savunmasız bebeğin vücuduna sürülen tuz sıvı kaybına yol açabiliyor. Vücuttu sıvı kaybı sonucunda beyin kanaması gibi ağır bir tablo gelişebiliyor. “Bebeğinizi kesinlikle tuzlamayın veya vücuduna toprak sürmeyin” uyarısında bulunan Dr. İmre Gökyar bebeğin vücudunu toprakla kaplamanın da bazen tetanoz hastalığına neden olabildiğinin altını çiziyor.

Hata: Göze limon suyu damlatmak

Doğrusu: Gözlerin daha keskin görmesi için göze limon suyu damlatılması da bebeğin gözünde keratit ve enfeksiyon gibi komplikasyonlara yol açabiliyor.

Hata: Bacakları düzgün olsun diye kundak yapmak

Doğrusu: Yeni doğan bebekleri bacakları düzgün olsun diye kundaklamak da hatalı bir uygulama. Bebeklerin normal duruşu kurbağa bacağı şeklinde oluyor. Düzelterek sıkıca sarmak düşünülenin aksine kalçaya zarar veriyor ve bacaklarda şekil bozukluğu oluşturabiliyor.