Pek çok bebek erken yaşlardan itibaren parmak emmeğe başlar. Çocuk daha cok yorgun olduğu, sıkıldığı veya kızgın olduğu anlarda parmağını emmek ister.

International Hospital Etiler Polikliniği, Çocuk doktorlarından Uzm. Dr. Filiz Odabaşı’nın yaptığı çalışma ile bebeğinizin parmak emme alışkanlığına son verebilirsiniz.

Pek çok bebek erken yaşlardan itibaren parmak emmeğe başlar. Çocuk daha cok yorgun olduğu, sıkıldığı veya kızgın olduğu anlarda parmağını emmek ister. Parmağını emme alışkanlığı olan çocuklar aynı anda, saçını veya kulağını tutma, bir oyuncak veya battaniyeye sarılma gibi kendilerini rahatlatan diğer davranışlarda da bulunabilirler.

5 yaşından küçük parmak emme alışkanlığı olan çocuklara bu davranıştan vazğecmeleri acisindan baski yapilmamalidir. Bir cok cocuk kendiliğinden bu aliskanliği henüz ana okuluna başlamadan bırakır. İlk 1 yaştan sonra da parmak emme devam etse bile bu çocuğun duygusal problemleri olduğunu ya da ergenlik yaslarına geldiğinde de parmağını emmeye devam edeceğini gostermez. Bununla birlikte çocukların yaklaşık %15’i 5. yaştan sonra da parmak emmeye devam etmektedirler. İşte bu sıralarda parmak emen çocuk arkadasları tarafından kızdırılmaya başladığından okul çağına gelen çocuk bazı sosyal güçlükler yaşamaya başlayabilir.

Parmak emme diş problemlerine de yol açabilmektedir. 5 yasında, kalıcı dişleri çıkmaya başlayan ve hala parmagını emme alışkanlığı olan çocuklarda zamanla diş yapısı bozulabilir. Buna ek olarak parmak emme, dudaklarda çatlama veya el tırnaklarında infeksiyon gibi ufak fiziksel hasarlara da yol açabilir. 5-6 yaşından büyük çocuklar hala parmak emme alışkanlıklarını bırakmakta zorlanıyorlarsa aile çocuğa yardım etmelidir.

Olumlu bir şekilde çocuğa yaklaşılmazsa parmak emme alışkanlığından vazgeçirme çalışmaları başarısızlıkla sonuçlanabilmektedir. Devamlı parmak emmeyi bırakmasının hatırlatılması veya çocuğun parmağının ağzından zorla çekilmesi gibi yaklaşımlar sakıncalıdır.

Pek çok vakada üç basamaklı bir yaklaşım faydalı olmaktadır: Birincisi, bir ay süreyle parmak emme ile ilgili bir konudan bahsedilmemesidir. İkinci basamak, bir ilan tahtası ve çıkartmalar yardımı ile bir “iyileşme” çizelgesi yapılmasıdır. Bu dönemde çocuk, parmak emmeden kaçındığı her hafta sonunda ödüllendirilmeli ve her ay sonunda da daha büyük bir ödül verilmelidir. İstenmeyen bir alişkanlığı ortadan kaldırmak ancak çocuğun da bu çabaya katılması yolu ile mümkün olabilir. Bu nedenle bu dönemde çocuğun bu çabanıza eşlik etmesi için ona yardımcı olmalısınız. Örneğin; her hafta kaç parmak emme kaçamağına izin verilebileceği anne-baba tarafından tayin edilebilir ve o sayı kadar çıkartmayı ilan tahtasına yapıştırması çocuktan istenebilir. Özellikle geceleri tirnak üzerine (doğrudan parmak üzerine değil) kötü tadı olan bir sıvı sürülebilir. Gece yatarken eldiven de giydirilebilir.

Çocuk parmak emme alışkanlığını bırakmaya çalısırken ebeveynin ona destek olması ve ödüllendirmesi şarttır. Bu sadece hediye gibi bir ödül olmayıp, çocuğunuza sarılma, istediği bir yere götürme veya onunla hoşlandığı bir oyunu oynama şeklinde de olabilir. Çocuğun parmak emmesini tetikleyebilecek televizyon veya arabayla seyahat gibi durumları da unutmamak gerekir. Çocuğun dikkatini başka yöne kaydırmasına yardımcı olacak yasa uygun aktiviteler bulmak için anne ve babanın biraz hayal güçlerini de kullanmaları gerekebilir. Yine de bu ve benzeri yaklaşımlar başarısızlıkla sonuçlanabilir. Ancak, hemen hayal kırıklığına uğranmamalı ve unutulmamalıdır ki uzun süreli bir alışkanlıktan vazgeçmek her zaman kolay olmayabilir ve bazı çocukların fazladan yardıma ihtiyacı olabilir.

Çocuğunuzun ağız ve diş yapısında deformasyon görülmesi durumunda çocuk doktorunuz ve diş hekiminizle konuşmanız gerekmektedir. Özellikle dişlerde meydana gelebilecek deformiteleri ve çocuğun gece parmak emmesini önlemek için damak çubuğu takılması gerekebilir. Hangi yaklaşım seçilirse seçilsin mutlaka anne-baba tarafından cok kuvvetli bir emosyonel destek sağlanmalıdır. Çok ciddi durumlarda cocuk psikiyatristine başvurmak gerekebilir.

Kaynak: www.annelergrubu.com