Evrene gönderilen bir değişim çağrısıdır. Evren bu çağrıya ayak uydurur ve büyük dönüşümü başlatır. Doğa kabuk değiştirirken insanoğlu da bu değişimden payına düşeni alır. Yaz mevsiminin yüksek enerjisi sonbaharın melankolisiyle yer değiştirirken hüzünlü bir atmosfer hakim olur doğaya ve insana. Bu atmosfer kişinin en çok psikolojisini etkiler ve kişi depresif bir ruh haline bürünür. Sonuç ise sonbahar depresyonu… REEM Nöropsikiyatri’den Dr. Mehmet Yavuz mevsimlerin değişmesiyle birlikte ortaya çıkan duygusal değişiklikler hakkında dikkat çekici detayları anlattı.

Bir hüzün mevsimi; sonbahar

Sonbahar; yaz mevsimin geride kaldığını kapalı ve soğuk kış günlerinin giderek yaklaştığının bir ilanıdır aslında. Sonbahar, okulların açılacağının ve sorumlulukların artacağının bir belgesi gibidir. Tam da bu yüzden kimi insanlarda birtakım ruhsal problemler yaratır. Öyle ki, sonbahar hüznün mevsimi olarak adlandırılır.

Sonbahar öyle bir mevsimdir ki sizi yazın enerjisinden kışın durağanlığına taşır. Günler kısalır, soğuk geceler uzar, güneş kendini daha az gösterir ve tüm bunlar içimizdeki sıkıntıları tetikler. Bunun sebebi ise güneş ışınlarının azalmasıyla birlikte salgılanan ve mutluluk hormonu da olarak bilinen seratonin hormonunun azalması ve beyin kimyasının değişmesidir.

Mutsuzluk, uykusuzluk ve cinsel isteksizlik…

Sonbahar hem biyolojik hem de psikolojik etkenler sebebiyle kişi üzerinde çeşitli değişimlere sebep olur. Bu değişimler bilinen depresyon belirtileriyle benzerlik gösterir. Bunlar;

• Mutsuz ve huzursuz bir ruh hali,
• Sürekli uykulu hissetme ya da uyuyamama,
• Kendini suçlu hissetme ve değersizlik duygusu,
• Sinirli ve gergin bir ruh hali,
• Dikkat eksikliği ve odaklanamama,
• Yorgunluk, halsiz ve bitkin olma durumu,
• Cinsel isteksizlik,
• İştahsızlık ya da aşırı kilo alma,
• Kaygı bozuklukları,
• Ölüm ve intihar düşünceleri ve intihara yönelme.

Depresyon ciddi bir duygu durum bozukluğudur ve zamanında doğru müdahale edilerek tedavi edilmezse sonuçları olumsuz olabilir. Özellikle ağır depresyon durumlarında kişinin intihara eğilimi olacağı ve bu yönde bir davranışa teşebbüs edebileceği bilinmelidir.

Bu belirtilerden en az 5 tanesi sizde varsa…

Yukarıda birçok belirti sıralandı. Bu belirtiler sonbahar depresyonun en belirgin semptomlarıdır. Şimdi kendimizi test etme zamanı! Bir kez daha yukarıda sıralanmış olan belirtileri dikkatlice okuyun ve kendinizde gözlemlediğiniz belirtilere tik atın. Eğer tik sayısı 5’i geçiyorsa sonbahar depresyonunda olabilirsiniz demektir.

Peki, bu depresif ruh halinden nasıl sıyrılabiliriz?

• Giderek kısalmaya başlayan şu günlerde olabildiğince güneşin enerjisinden yararlanın.
• Güneş olduğu sürece perdeleri açık tutun ve güneşin sizi sarmasına izin verin.
• Açık havada yürüyüşler yapın. Doğanın her zaman sizinle paylaşacağı enerjisi vardır.
• Sağlıklı beslenin. İştahınız artsa da, karbonhidrat ve basit şekerlere fazla yüklenmemeye çalışın. Bol bol su için.
• Çok uyumayın. Zorla da olsa kendinizi sabah yataktan erken kalkmaya teşvik edin.
• İlgi duyulan bir çalışma bulun ve dikkati başka taraflara yönlendirecek uğraşlar edinin.
• Bedensel ve ruhsal olarak rahatlamayı sağlayacak faaliyetler yapın. Bu açıdan spor ve özellikle yoga size çok iyi gelebilir.
• İş yerindeki keyifsizlik içinse kendinize kısa ama etkili molalar verin. Pencereye çıkın, temiz hava aslın, biraz yürüyün belki sevdiğiniz bir kitabın bir iki sayfasına göz atın. Kısacası kendinize size ait zamanlar yaratın.
• En önemlisi de düşünce şeklinizi değiştirin ve hayata olumlu bakın.

Depresyonda tedavi süreci nasıl işler?

Son derece açık belirtileri nedeniyle depresyon çok kolay teşhis edilir. Depresyonun tedavisinde ilaç ve psikoterapi yöntemleri kullanılabilir. Ayrıca TMS (Transkranial Manyetik Stimulasyon), depresyon tedavisinde önemli bir tedavi unsuru olarak yerini almıştır. Manyetik Stimülasyon tedavisi ile beyine şok manyetik uyarılar göndererek, beyinin hastalanmadan önceki sağlıklı durumuna dönmesi amaçlanır. TMS İlaçlara cevap vermeyen ya da tam düzelmeyen hastalar için de çare olmuştur. Literatürde ilaçlara dirençli birçok hastanın manyetik stimülasyonla düzeldiğine dair sayısız örnek mevcuttur.