Son yıllarda şarap tüketiminde bir artış oldu. İnsanlar şarapla daha çok ilgilenir, hatta evlerinde şarap yapar oldular. Bu nedenle gazetelerde, şarabın yararına dair çıkan yazılar büyük ilgi ve heyacanla karşılandı. Tabii iş sağlığa gelince, konunun çok yönlülüğü de tartışılmaz oluyor. Bu nedenle şaraptan bahsederken, iyi ve kötü yanlarına genel olarak değinelim istedik.

İYİ YANLARI

Antioksidanlar

Tüm şaraplarda antioksidan bulunur. Şarapta bulunan antioksidan, resveratrol adı verilen kimyasaldan gelir. Bu, üzümün çekirdek ve kabuklarında bulunur. Kırmızı şaraptaki resveratrol yüzdesi yüksektir, çünkü üzüm çekirdek ve kabuğu, şarap yapımı esnasında üzüm suyu içinde mayalanır. Bu nedenle ürün şarap haline geldiğinde resveratrol seviyesi de ciddi biçimde artmış olur.

Resveratrol beyaz şarapta da bulunmasına rağmen, beyaz şarap yapımında çekirdek ve kabuklar çok daha önce ayıklandığından, resveratrol seviyesi çok daha düşüktür. Şarapta resveratrol dışında en az üç tane daha antioksidan madde bulunur: Saponin, kateşin ve guercetin.

Bağımsız radikaller adı verilen reaktif maddecikler salgılandıklarında, sağlıklı hücrelere zarar verirler. Antioksidanlarsa, hücrelerin zarar görmesini azaltır. Antioksidanlar ayrıca koroner kalp hastalıklarına da yol aöan LDL'yi (kötü kolesterol) azaltırlar. Bu, aslında 'Fransız Paradoksu' adı verilen durumu da aydınlatabilir. Fransız şaraplarında genelde diğer şaraplara nazaran daha fazla antioksidan bulunur. Yapılan bazı araştırmalar, Fransa'da, yağı ve kırmızı şarabı bol tüketen kişilerde, dünyanın başka yerlerinde benzeri şekilde beslenen insanlara oranla daha az kalp rahatsızlığı olduğunu göstermiştir.

Kanseri önler

Yapılan bazı araştırmalar resveratolün kanseri önleyici özelliklerini de ortaya koymuştur. Ayrıca tümörün vücudun diğer taraflarına yayılmasını da önler. Resveratolün kanseri önleyici özellikleri üzerinde yeterince araştırma yapılmamış olmasına rağmen, ilk araştırmaların sonuçları umut vericidir. Yapılan bir araştırmada, resveratolün kanserli hücrelerin kendi kendilerini imha etmelerini sağladığı gözlemlenmiştir. Kanserli hücreler parçalara ayrıldıktan sonra, diğer hücreler tarafından temizlenmiştir. Bu etki, göğüs, deri ve kan kanseri üzerinde yapılan deneylerde elde edilmiştir. Bazı başka araştırmalarda da prostat kanseri hücrelerinin artışının durması gözlemlenmiştir. New York'taki State Üniversitesi araştırmacıları, haftada bir içilecek bir bardak şarabın kalın bağırsak kanserini önleyeceğini iddia etseler de, bu konuda resmi ve kesin bir açıklama yapılmamıştır.

Kanı inceltir

Resveratolün kanı inceltici özelliği de mevcuttur. Böylece kalp krizi riski azalmış olur.

Fitoöstrojen etkiler

Resveratrol fitoöstrojen bir maddedir. Bu tür bitki bazlı maddeler, kimyasal olarak östrojene benzer ve vücutta östrojeninkine benzeyen bir etki yaratır. Bu nedenle kırmızı şarabın, düşük östrojen seviyesiyle ilişkilendirilen, kemik erimesi ve erken menopoz gibi bazı rahatsızlıklara iyi geldiği fikri ortaya atılmıştır.

Kırmızı şarabı sevmeyenlerse endişelenmesinler; çünkü resveratrol fıstıkta, yaban mersini ve çay üzümünde de bulunuyor.

KÖTÜ YANLARI

Kadınlar, alkolle bağlantılı rahatsızlıklara erkeklerden daha açık. Kadınlar ve erkekler aynı miktarda alkol tükettiklerinde, bu kadınlarda daha fazla doku tahribatı yapıyor ve kan basıncını daha fazla artırıyor. Bu nedenle kötü yanlar, kırmızı şarabın kendisinden ziyade, genel olarak alkol tüketimiyle ilintili.
Kırmızı şarapla gelen başağrısı

Bunun sebebi tanin adı verilen kimyasal maddelerdir. Bunlar, kırmızı şaraba keskin tadını ve kırmızı rengini verir. Üzüm kabuğunda bulunurlar, bu nedenle beyaz şarapta daha az miktarda mevcuttur. Tanin, migren olması muhtemel kişilerde migreni artırabilir ve diğerlerinde de başağrısına sebep olabilir. Tanine olan duyarlılık kişiden kişiye değişir.

Diğer problemler, kırmızı şarapta bulunan alkolle bağlantılıdır, ki bu yüzde 10 ila 15 arasında olabilir. Bu nedenle yüzde 10 alkol içeren bir şaraptan 3 kadeh içebiliyorken, yüzde 15 alkol içeren bir şarabın ikinci kadehinde hassasiyet göstermeye başlayabilirsiniz. Bu nedenle etiketleri okumak faydalı olacaktır.

Alkolle gelen kaloriler

Bu alkolün sebep olduğu problemler içinde en önemsizidir, ama şüphesiz sıkı diyet takipçileri için değil. 125 ml'lik bir bardakra bulunan şarapta 80 kalori bulunur.

Kazalar

Özellikle fazla miktarda tüketilen alkol dikkati, konsantrasyon ile refleksleri azalttığı ve beyin aktivitesini yavaşlattığı için kazalara sebep olabilir.

İlaçlarla etkileşimi

Alkol karaciğerde metabolize edildiğinden, ilaçlarla etkileşime geçebilir. Özellikle ağrı kesicilerle etkileşime girmesi tehlikeli olabilir.

Ciddi sağlık riskleri

Bu riskler alkolün aşırı tüketiminde ya da kronik kullanımında ortaya çıksa da, kadınlarda az miktarda tüketildiğinde de görülmektedir.

• Siroz
• Kemik erimesi
• Göğüs, karaciğer, ağız, boğaz ve yemek borusu gibi bazı kanser tiplerinin riskini artırır.
• Yüksek tansiyon
• Düzensiz kalp ritmi
• Ülser
• Kalp kası tahribatı
• Reflü
• Akut ve kronik pankreatit
• Trigliseridin artması
• Obezite

Peki makul ölçü nedir?

Bu ölçü Amerika ve Avrupa'da farklıdır. Amerika'da önerilen miktar, kadınlar için günde bir ünite ve erkekler için de günde en fazla 2 ünitedir. İngiltere ve Avrupa Birliği'nde bu ölçü kadınlar için günde 2-3 ünite iken, erkekler için de 3-4 ünitedir.