Milyonlarca kişiden görsel toplayan uygulamaların teknolojik riskleri hakkında uyarı yapan uzmanlar, ‘olduğundan daha güzel’ gösteren portreler nedeniyle başta çocuklar olmak üzere birçok kullanıcıda özgüven kaybı yaratabileceğine de dikkat çekiyor.

Türkiye’de çok sevildi

Sosyal medyadaki akım hakkında bilgi veren Akademisyen Yazar Ecehan Ersöz, “Bu tarz akımlar çok hızlı yayılıyor. Genelde bir konsept belirleniyor. Fotoğraflarımızla yapılan farklılaştırmalar, yaşlandırma uygulamaları, Hollywood ya da roman karakterine dönüşme, Helenistik döneme ait veya fütüristik tasarımlar bizleri bir hayal dünyasına taşıdığından hoşa gidiyor. Kullanıcılar uygulamanın kendileri için ne üreteceğini merak ediyor, kendileri ile ilgili tasarlanmış görsellere büyük ilgi gösteriyorlar ve sonuçları başka kullanıcılarında yorumlarını almak için paylaşıyorlar. Son günlerde de yapay zekâyla oluşturulan dijital portre çılgınlığı yaşanıyor. Hem dünyada hem de Türkiye’de ilgi büyük” dedi.

Siliniyor ama…

Uygulamaların işlem sonrası görsellerin silindiğine dair bilgilendirme yaptıklarını kaydeden Ersöz, “Fakat işlem sırasında kullanılan resimlerden üretimler yapılması mümkün. Sonuçta milyonlarca kullanıcıdan görsel veri toplanıyor. Yapay zekâ zaten artık görüntü üzerinde işlem yapabilme, yeniden üretebilme gücüne sahip. Bu uygulamalarda da bu yapılıyor. İlaveten toplanan verilerin farklı alanlarda görsel üretiminde kullanılma ihtimali bulunuyor. Diğer yandan bu tarz akımların çoğu yapay zekâ verilerinin eğitiminde kullanılıyor” diye konuştu.

Çocuklara dikkat!

Uygulamanın çocuklar için tehlikeleri hakkında Ersöz, “Çocuklar için çok idealize edilmiş görseller kendi gerçekliklerinden ve fiziksel görünümlerinden kopmalara yol açabilir. Bir yetişkinin bu filtreleri kullanması ile çocukların kullanması arasında çok fark var. Çocuklar daha gelişim ve fiziksel olarak değişim sürecinde olduğundan onların kendilerinin gelecekteki görünümlerine dair farklı beklentilere ve zihinsel şemalar oluşturmalarına yol açabilir” ifadelerini kullandı.

Özgüven kaybı yaratabilir

Ersöz, uygulamanın yarattığı diğer sorunlar hakkında ise şunları söyledi: “Bu tarz uygulamalar teknik altyapı ve yapay zekâ sayesinde son derece estetik sonuçlar üretebiliyorlar. Fakat asıl önemli olan bunun insanın iç dünyasında nelere yol açtığı. Burada sadece olaya eğlence olarak bakanlar olduğu gibi bu idealize ve estetize edilmiş görüntülere ulaşmak isteyen, neden öyle görünmediğini sorgulayan özgüven kaybı yaşayan ya da fiziksel görünümünde çok fazla değişikliğe gitmeye çalışanlar da olabilir. Bu durum sadece uygulamayla ilgili değil kişinin içinde bulunduğu ruhsal ve psikolojik durumla da ilgili. İstediği sonuç çıkana kadar uygulamaya tekrar tekrar resim yüklenmesi de mümkün olabiliyor. Yani gerçek görselin illa istenilen şekilde çıkmasına bile koşullananlar olabiliyor.”