Günümüzde akıllı telefonlar kişisel cihazlara dönüşmüş durumda. Cihazlar; kredi kartı bilgileri, fotoğraflar, yer bilgisi içeren datalar ya da çeşitli hesaplara ilişkin oturum açma şifreleri gibi kişiye özel önemli verileri barındırabiliyorlar. Bu verilerin siber suçlular açısından çok kıymetli olabileceğine dikkat çeken ESET Güvenlik Uzmanı Denise Giusto Bilić, yenisini aldığı için eski cihazını elden çıkarmak isteyenlere, siber ihlallerin önlenebilmesi adına, tavsiyelerde bulundu.

Genç ve teknoloji meraklısı nüfusun da katkısıyla özellikle Türkiye’de çok sık telefon veya tablet yenileniyor, değiştiriliyor. Ancak pek çok kez kullanıcılar, elden çıkarmaya çalıştıkları cihazın içindeki verilerin yabancıların eline geçmesini önemsemiyor veya dikkat etmiyor. Oysa günümüzün akıllı telefonları, kullanıcıya ilişkin çok fazla kişisel bilgi taşıyor.

Telefonda nelere ulaşılabilir?

Alışveriş, bankacılık ve sosyal ağ gibi uygulamaların hesapları, kredi kartı bilgileri, kişisel bilgiler, fotoğraflar, videolar, yer bilgisi içeren görseller, fatura detayları, web gezinme geçmişi, Wi-Fi bağlantı geçmişi, çeşitli hesaplara ait oturum açma bilgileri... liste uzatılabilir. Tüm bu veriler, bir siber suçlunun, cihaz sahibi veya yakınlarına karşı saldırı düzenlemesi için yeter de artar bile. Hatta yanlış ellere düşecek olursa bu bilgiler gasp, sahtecilik ve cihazın sahibine yönelik şantajla bile sonuçlanabilir. Dolayısıyla önlem alınması, kullanıcılara geceleri daha rahat uyku sağlayacaktır.

Ne yapılabilir?

Öncelikle dosyalarınızı silin ama kilit soru şu: Bir dosyayı sildiğinizde saklanan veri gerçekten siliniyor mu? Ne yazık ki hayır! Birçok elektronik cihazda bir dosya silmek demek aslında sisteme bir dahaki sefere dosya yazılması gerektiğinde önceki dosyanın üzerine yazabileceğini söylemekten ibaret. Fakat sonraki yazma işlemi gerçekleşinceye kadar veri, fiziksel olarak bit hali ile saklanıyor ve gerektiğinde kurtarılabilir durumda bulunuyor. Bu tür silme işlemlerine mantıksal silme adı veriliyor ve hemen tüm işletim sistemleri bu yöntemle çalışıyor.

Fabrika ayarlarına dönün

2015 yılında yapılan bir araştırmaya göre Apple ve BlackBerry cihazlarda gerçekleştirilen fabrika ayarlarına dönme işleminde veriler, fiziksel olarak geri döndürülemeyecek şekilde siliniyor. Fakat çoğu Android işletim sistemli cihaz bu kadar şanslı değil, fabrika ayarlarına dönüldükten sonra bile veri kurtarılabiliyor. Araştırmacılara göre bunun nedeni, ‘Apple ve BlackBerry’nin donanımları üzerinde daha çok kontrol sahibi olması‘ olarak açıklanıyor.

Kendinizi nasıl koruyabilirsiniz?

Bahsettiğimiz gibi iOS kullanıcıları için fabrika ayarlarına dönmeleri yeterli. Fakat Android kullanıcıları ne yapmalı? Verinin tekrar kurtarılabilmesini engellemenin en basit yolu fabrika ayarlarına döndürmeden önce cihazı şifrelemek. Bu şekilde birileri cihazın fiziksel kopyasını bile oluşturabilse üzerindeki bitler hiçbir şey ifade etmeyecektir. Tüm bunlar, cihazı yeni satın alan ya da kullanan kişi için, cihazın kullanımı açısından da sorun oluşturmayacaktır.

Şifreleme nasıl yapılır?

Android cihazınızı şifrelemek için Ayarlar > Güvenlik > Şifreleme menüsüne gidebilirsiniz. Ayrıca sıfırlama seçenekleri de Ayarlar > Yedekleme & Sıfırlama > Fabrika ayarlarına sıfırla menüsünde bulunuyor.

Kartları unutmayın!

Son olarak da SIM Kart ve Micro SD kartları da çıkarmayı unutmayın. Bu şekilde cihazı gerçekten temizlemiş ve kişisel verileri korumuş olursunuz.