Alışveriş için mağaza ve alışveriş merkezlerini gezmek yerine bulunduğu yerden sipariş vererek ürünü elde etme yolunu tercih eden tüketiciler, alışveriş yaparken sahte ve paravan sitelerle çok cazip fiyatlar sunanlara dikkat etmeli. Aracı hizmet sağlayıcıların da önemli sorumlulukları var. “Ürün alırken nelere dikkat etmeli”, “İlgili firmayla sorun yaşanırsa nasıl bir yol izlenmeli” sorularının cevabını Kakıcı & Şimşek Hukuk Bürosu kurucularından Avukat Elvan Kakıcı Şimşek verdi.

İnternetten alışveriş yapmak hala birçok insan için şüpheler barındıran bir konu. Türkiye’de uzun bir geçmişe sahip olan e-ticaret sektörü, büyük bir potansiyele sahip. Kredi kartı bilgilerinin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi, sipariş verilmesine rağmen ürünün alıcıya ulaşmaması, ürünün vaat edilen kalitede olmaması gibi faktörler internetten alışverişin riskleri arasında.

Şirketlerin kurumsal kimlikleri kontrol edilmeli

Kakıcı & Şimşek Hukuk Bürosu kurucularından Avukat Elvan Kakıcı Şimşek, “Bilindik çoklu ürün satış sitelerinin aracı hizmet sağlayıcılardır. Bu ve benzeri sitelerde ürün veya hizmet sunanlar ise hizmet sağlayıcılardır.” diyerek, Aracı hizmet sağlayıcılarının, çeşitli yükümlülükleri vardır. Bunlardan biri alıcılara bilgi verme yükümlülüğüdür. Aracı hizmet sağlayıcıları kendilerine ait elektronik ortamda kendilerine ait kurumsal kimlik ve iletişim bilgilerini mutlaka bulundurmak zorundadır. Bu bilgiler aracı hizmet sağlayıcılarının kayıtlı elektronik posta adresi, telefon numarası, varsa işletme adı veya tescilli marka, ticaret unvanı, MERSİS numarası ve merkez adresidir. Dolayısıyla alışveriş yapan müşteriler, alışveriş yaptıkları aracı hizmet sağlayıcının iletişim bilgilerinin varlığını, adreslerini ve kurumsal kimliklerini kontrol etmelidir. Şeklinde görüşlerini dile getirdi.
Kakıcı Şimşek, e-ticarette aracı hizmet sağlayıcıların dikkat edilmesi gereken noktaları anlattı:

Aracı hizmet sağlayıcı, siparişe ilişkin bazı ayırt edici bilgileri de belirtmekle yükümlüdür. Bu bilgiler; ödenecek toplam tutar, sipariş özeti ve sipariş özetini değiştirebilecek teknik imkânlardır. Dolayısıyla müşteriler, satın alma esnasında siparişlerine ilişkin bilgilerinin de yer alıp almadığını kontrol etmelidirler.

Tüketici açık, sade ve anlaşılır bir dille aydınlatılmalı

Ayrıca aracı hizmet sağlayıcılar kişisel verileri korumakla yükümlüdür dolayısıyla müşteri açık bir şekilde kişisel verilerinin korunmasını ihlal eden bir hal görüyorsa buna da dikkat etmelidir. Yine aracı hizmet sağlayıcısının satış gerçekleşmeden önce tüketiciyi açık, sade ve anlaşılır bir dille aydınlatma yükümlülüğü vardır. Bu yükümlülük uyarınca aracı hizmet sağlayıcı; mal alım-satımı, olası uyuşmazlıklar ve kişisel verilerin korunması hakkında bilgiler vermeli ve alıcılar için iletişim bilgilerini ve adreslerini mutlaka belirtmelidir.

Ayrıca tüketicinin cayma hakkının ön bilgilendirme formunda ve mesafeli satış sözleşmesinde belirgin bir şekilde, uygulamada 16 punto göstermeleri gerekmektedir. Bu madde haricindeki maddelerin ise 12 puntolu bir şekilde yazılması gerekmektedir. Alıcı bu hallerin mevcut olup olmadığını da incelemelidir.

Ciddi idari para cezaları var

İlgili maddeye göre, aracı hizmet sağlayıcılar, gerçek ve tüzel kişiler tarafından sağlanan ürünlerin içeriklerini kontrol etmek ya da içeriğe konu mal veya hizmetin hukuka uygun olup olmadığını araştırmakla yükümlü değillerdir. Ancak hizmet sağlayıcısı ile tüketici arasındaki iletişimi sağlayacak bilgileri platformda bulundurmalıdır. Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da aracı hizmet sağlayıcılar açısından yaptırımlar ayrıntılı düzenlenmemişse de Türk Ceza Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu açısından önemli sorumlulukları bulunmaktadır. Ciddi idari para cezaları ile karşı karşıya gelebilmektedirler. Sayılı sebeplerle aracı hizmet sağlayıcıların yaratmış olduğu ürün ve hizmet satım platformları tüketiciye muhatap oluşturacak, sorunlarına çözüm bulacak bilgi ve yükümlülüklerini de aydınlatma metinlerinde bilahare barındıracaktır.

İl Müdürlüğüne yazılı bir şekilde şikâyette bulunulabilir

Aracı hizmet sağlayıcısı hakkında alıcıların şikâyetleri varsa, elektronik ortamda e-Devlet ya da bakanlığın internet sitesi üzerinden şikâyette bulunabilirler. Fiziken bir başvuru yapılmak istenirse şikâyetçi, kendi ikametgâhının bulunduğu yerdeki İl Müdürlüğüne yazılı bir şekilde şikâyette bulunabilir. Ayrıca yönetmelik hükmü uyarınca şikâyetçi; gerçek kişi ise adı ve soyadı ile imzası ve ikametgâh adresinin; tüzel kişi ise unvanı ve adresi ile temsile yetkili kişinin veya vekilinin adı ve soyadı ile imzasının başvuruda yer alması gerekir.

Aracı hizmet sağlayıcıları pazar yeri gibidirler

Aracı hizmet sağlayıcı; başkalarına ait ticari ve iktisadi faaliyetlerin yapılmasına elektronik ortamı sağlayan gerçek ve tüzel kişileri ifade eder. Aracı hizmet sağlayıcıları çoğu zaman tüzel kişilerdir. Benzetme yapmak gerekirse aracı hizmet sağlayıcıları adeta bir pazar yeri gibidirler. Birden fazla elektronik ticaret faaliyetinde bulunan kişilerin bünyesinde satış yapmalarını sağlar. Aracı hizmet sağlayıcının sitesi üzerinden hizmet veren ya da ürün satan gerçek veya tüzel kişiler ise hizmet sağlayıcıdır. Örnek vermek gerekirse turizm paketini elektronik ortamda satan seyahat acentesi hizmet sağlayıcıyken, bu turu düzenlemeyen ancak turun satışına elektronik ortamda aracılık eden kişiye aracı hizmet sağlayıcısı denmektedir.