Özellikle hayvanlardan insanlara geçen zonoos hastalıklarına karşı çok dikkat edilmesi gerekiyor. Kurban Bayramı’nda hijyen kurallarına uyulmadan uygunsuz ortamlarda kesilen hayvanlar, mikroorganizmaların çoğalarak çevreye yayılmasına ve birtakım ciddi hastalıkların görülmesine sebep oluyor. Yapılan araştırmalar bayram dönemlerinde hayvansal kökenli hastalıkların yüzde 30 oranında arttığını belirtiyor. Uzmanlar özellikle zonoos olarak adlandırılan enfeksiyon hastalıklarına karşı çok dikkat edilmesi gerektiğini belirtiyor.

Bulaşıcı hastalıklara dikkat

Kurban kesimi öncesi yapılması gereken ilk adım, hayvanın sağlık kontrollerinden geçip geçmediğinin tespit edilmesi olduğunu söyleyen Central Hospital’dan Dahiliye Uzmanı Dr. Salim Bereket, “Kesim yapılacak hayvan mutlaka veteriner kontrolünden geçmiş olmalıdır. Ayrıca sağlık raporlarının da tam olmasına dikkat edilmelidir. Sağlık kontrolünden geçirilmeyen hayvanlar ile yapılacak temas sonucu kist, tüberküloz, brusella, şarbon, hidatik, salmonella, teniyoz, toksoplazmozis ve kuduz gibi bulaşıcı hastalıklar kapılabilir.” dedi.

Hastalığın bulaşma yolu tespit edilmeli

Zonoos hastalıklarından korunabilmek için ilk önce etkenin ve hastalık kaynağının bilinmesi gerektiğini belirten Central Hospital’dan Dahiliye Uzmanı Dr. Salim Bereket, “Tedavide hastalığın bulaşma yollarının tespit edilmesi şarttır. Hayvanlardan bulaşan enfeksiyonlardan korunabilmek için yapılan ilaçlama ve aşı, iç-dış parazitler ile mücadelede oldukça önem taşır. Ancak kuduz gibi tedavisi olmayan bazı zonoos hastalıkları için özel geliştirilen aşı uygulamaları kullanılır. Bu uygulamalar tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en etkin kullanılan yöntemdir.” diyor.

Hamileler risk grubunda

Kurban eti tüketirken özellikle hamilelerin çok dikkatli olması gerektiğini söyleyen Central Hospital’dan Dahiliye Uzmanı Dr. Salim Bereket, “Kurban etine temas eden veya eti yiyen bir kişide halsizlik, çabuk yorulma, baş ağrısı, ateş, ishal ya da kabızlık, kilo kaybı, eklem ağrıları ve gece terlemeleri gibi belirtiler görülüyorsa hemen uzman bir hekime başvurulmalıdır. Özellikle hamileler için büyük risk oluşturan toksoplazmozis enfeksiyonuna karşı da çok dikkatli olunmalıdır. Bu hastalık anne karnındaki bebeğe ulaşarak, bebekte göz ve beyin gibi organlarda kalıcı hasarlara neden olabilir. Hatta bebeğe bulaşan enfeksiyon yüzünden düşükler de yaşanabilir. Bu sebeple bayramda tüketilen etlerin hijyenik olmasına özen gösterilmelidir.” diyor.

Etler hijyen kurallarına göre temizlenmeli

Kurban kesiminde hayvanların sağlıklı olmasının tek başına yeterli bir durum olmadığına da dikkat çeken Central Hospital’dan Dahiliye Uzmanı Dr. Salim Bereket, “Besin kaynaklı 250’den fazla zehirlenme ve mikrobiyel hastalık mevcuttur. Bu tarz hastalıklar genellikle et ve et ürünlerinin tüketilmesi sonucu meydana gelir. Bu sebeple etleri keserken ve saklarken çok dikkatli olunmalıdır. Kesim yapılacak yer uygunsuz ve hijyen kurallarına uyumlu değilse kesim sırasında çevreye birçok mikroorganizma yayılabilir. Özellikle mantar-paraziter, viral ve bakteriyel hastalıklar kolaylıkla insana bulaşabilir. Bu hastalıklar genellikle et yenilirken, taşınırken veya hazırlanırken direk olarak vücuda geçer. Bu yüzden etler hijyen kurallarına göre temizlenmelidir.” diyor.

Eti tüketmeden önce buzdolabında bekletin

Et kesiminde kullanılan bıçak, satır gibi kesici aletlerin; kullanılan kapların ve kesim yapan kişilerin ellerinin temiz olması oldukça mühimdir. Kesim yerinde mutlaka sıcak-soğuk su bulundurulmalı ve bu suların içme suyu kalitesinde olmasına dikkat edilmelidir. Etler büyük parçalar halinde değil, birer yemeklik olacak şekilde parçalara ayrılmalıdır. Bu ayrılan etler daha sonra temiz bir poşet veya yağlı kağıda sarılarak saklanabilir.

Eti tüketmeden önce buzdolabında bekletilmesi gerektiğini hatırlatan Central Hospital’dan Dahiliye Uzmanı Dr. Salim Bereket, “Ette var olan mikroorganizma sayısını azaltmak, toksin salgılanmalarını ve çevreden bulaşabilen mikroorganizma üremelerini önleyebilmek için, etlerin güneş görmeyen serin bir yerde yaklaşık 4-5 saat dinlendirilmesi gerekir. Tabi bekleme süresinde etlerin hava alması da sağlanmalıdır. Daha sonra etler buzdolabına kaldırılmalı ve soğutulmalıdır. Etler kesildikten hemen sonra tüketilmemelidir. Kurban eti tüketilmeden önce en az 12 saat buzdolabında dinlendirilmelidir. Çünkü hazımsızlık başta olmak üzere birçok sağlık sorununa yol açabilir. Kurbanlık etin dayanma süresi, normal buzdolabı koşullarına göre en fazla 3-4 gün kadardır. Ama etler kıyma şekline getirildiyse bu süre 1-2 güne düşer. Dondurulmuş etlerin belli bir raf ömrü olduğu unutulmamalıdır.” dedi.

Etleri tencere usulü ya da ızgara yöntemiyle pişirin

Bayram süresince tüketilecek etlerin hazırlanma ve pişirilme yöntemlerinin de oldukça önem taşıdığını belirten Central Hospital’dan Dahiliye Uzmanı Dr. Salim Bereket, “Özellikle kansorejen maddelerin oluşmasına neden olabildiği için etler yağda kızartılarak veya kömür ızgarasında ateşe yakın pişirilmemelidir. Ayrıca bu pişirme yöntemleri ette bulunan vitaminlerin kaybolmasına, etin yüzeyinin yanmasına, etteki su ve besin değerlerinin kaybolmasına yol açar. Bu sebeple etlerin bu şekilde tüketilmesi sağlık açısından oldukça zararlıdır. Etler mümkün olduğunca ızgara, haşlama ve fırınlama gibi yöntemler kullanılarak pişirilmelidir. Ayrıca mevsim sebzeleri ile birlikte tencere usulü de hazırlanabilir. Etlerin iyi piştiğinden emin olunmalıdır. Az pişmiş etler hem mideyi yorar hem de sindirimleri kolay olmaz.” diyor.