El uyuşmaları, birçok hastalığın belirtisi olabilir. Bunların içinde en sık karşılaşılanı, elin ve el bileğinin ağrılı hastalığı olan, ‘karpal tünel sendromu’dur.

Memorial Hastanesi Nöroloji Bölümü'nden Uzm. Dr. Abdulah Özkardeş, karpal tünel sendromu hakkında bilgi verdi.

- Karpal tünel sendromu nedir?


Karpal tünel sendromu, elin ve el bileğinin ağrılı bir hastalığıdır. Karpal tünel, el bileğindeki kemik ve diğer dokuların oluşturduğu dar bir kanaldır. Bu tünelin içinden median sinir geçer. Bu sinir başparmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağının duyusunu alır ve başparmaktaki kaslara kumanda eder. Bu tünelin içerisindeki bağlar ve tendonlar şişin gerildiği zaman, median sinire baskı yaparlar. Bu baskı giderek karpal tünel sendromunu oluşturur.


- Karpal tünel sendromuna yol açan nedenler?


Aynı tür el hareketlerini sürekli olarak yapmak bu hastalığa yol açabilir. En çok el bileğini büküp sıkma tarzında iş yapanlarda görülmektedir. Bilgisayar kullananlar, marangozlar, et ve tavuk paketleyicileri, müzisyenler ve teknisyenler risk altındadır. Bahçe işleri, golf oynama, iğne ve oya işleri gibi hobiler de hastalığa yol açabilir. Karpal tünel sendromu, şeker hastalığı, romatizma, guatr gibi hastalıkların seyri sırasında da ortaya çıkabilir. Hastalık, gebeliğin son birkaç ayında yaygın olarak görülmektedir.


- Karpal tünel sendromu nasıl teşhis edilir?


Doktor hastanın yakınmalarını sorar. Hastayı muayene eder, ellerini nasıl kullandığını öğrenir ve bazı testler uygular. Bunlar;

1-Bileğin iç yüzüne vurulur ve elektrik şoku gibi bir duyum veya ağrı hissedilebilir. 2.Yakınmaların orta çıkarmak için, el bileği 1 dakika aşağı doğru bükülür.
3. Kol ve elde bulunan sinir ve kaslarda karpal tünel sendromunun tipik etkilerini araştırmak için EMG yapılır.


- Karpal tünel sendromunun belirtileri nelerdir?


• El ve parmaklarda uyuşukluk ve karıncalanma (özellikle başparmak, yüzük parmağı ve işaret parmağında)
• Bilek, avuç içi ve kolda ağrı
• Uyuşukluk ve ağrının geceleri daha çok olması
• Ellerin kullanılması ile ağrının artması
• Cisimleri kavramada zaaf olması
• Başparmakta güçsüzlük olması


- Karpal tünel sendromu ciddi bir rahatsızlık mıdır?


Karpal tünel sendromu genellikle ciddi bir rahatsızlık değildir. Tedavi ile genellikle iyileşir.


- Karpal tünel sendromu nasıl tedavi edilir?


Eğer karpal tünel sendromunun nedeni başka bir hastalık ise, ilk önce o hastalık tedavi edilmeye çalışılır. Hastanın el bileğini dinlendirip dinlendirmediği veya el kullanım şeklinin değiştirilip değiştirilmediği anlamaya çalışılır. Ayrıca bileklik kullanıp kullanmadığı sorulur. Bileklik, bileği hareketlerden korur ve özellikle gece olan ağrıları azaltır. Bileğe buz koymak, masaj ve germe egsersizleri yapmak da faydalı olabilir.


- Yakınmaları azaltmak için hastalara ne önerilir?


• Uzanıldığında kolları yastıklarla desteklemek
• Elleri çok fazla kullanmaktan kaçınmak
• Farklı aletlerle el kullanım şeklini değiştirmek
• Hasta olmayan diğer eli daha çok kullanmak
• El bileğini aşağı doğru uzun periyodlarla bükmemek


- Tedavide hangi tür ilaçlar kullanılır?


Ağrıyı azaltmaya yardım etmek için çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Tünel içerisine kortizon gibi bir ilaç verilebilir. Bu şişme ve enflamasyonu durdurmaya ve ağrıyı azaltmaya yardım edebilir. Fakat elde edilen iyilik uzun sürmeyebilir.


- Tedavilerden bir sonuç alınamazsa ne yapılmalıdır?


Bazı hastalarda yakınmaları tamamen geçirmek için cerrahi tedavi gerekebilir. Ameliyat median siniri baskılayan yapıların kesilmesini içerir. Ameliyattan sonra parmak bilek egsersizleri yapmak önemlidir.


- Karpal tünel sendromu nasıl önlenebilir?


Karpal tünel sendromu önlenebilir bir hastalıktır. Ancak bunun için bazı ipuçlarını dikkate almak gereklidir.

• Kilolu iseniz kilo vermek
• Neden olabilecek başka bir hastalık varsa tedavi olmak
• Eğer ellerle aynı görevler sürekli yapılıyorsa, uzun süreli el bileğinin bükülmesi ve gerilmesinden kaçınmak
• Kollarla vücuda çok yakın veya çok uzak olarak çalışmamak
• Uzun periyodlarla el bileğini sert yüzeylerde dinlendirmemek
• Çalışma sırasında elleri sallamak
• Kullanılan aletlerin eller için çok büyük olmamasına dikkat etmek
• Tekrarlayıcı el hareketlerinden sonra elleri düzenli olarak istirahat ettirmek
• Bütün gün aynı pozisyonda kalmamak
• Eğer klavye çok kullanılıyorsa, sandalye yüksekliğini el bileği bükülmeyecek şekilde ayarlamak.