Güneş yararının yanı sıra lekelerden benlere, damar genişlemelerinden kırışıklığa kadar pek çok soruna yol açıyor.

Günümüzde güneş ışınları nedeniyle ciltte oluşan hasarlara karşı çeşitli tedavi seçenekleri bulunuyor. işte güneşin zararlarına karşı yapabilecekleriniz...

Güneş, deniz ve kumsaldan geriye sadece güzel anılarım kaldı diyorsanız buna bir de cildinizde oluşan o sevimsiz hasarları eklemeniz gerekiyor. Ciltteki hasarların tek nedeni güneş değil elbette. Genetik alt yapı, sigara kullanımı, alkol tüketimi, dengesiz ve sağlıksız beslenme ile çevre kirliliği de bu hasarların sorumlusu. Peki, ciltte oluşan hasarlara karşı tıp dünyası nasıl bir çözüm sunuyor? Acıbadem Kozyatağı Hastanesi’nden Dermatoloji Uzmanı Dr. Özgür Bakar, modern tıbbın gelişmesiyle birlikte artık cilt sorunlarına karşı çaresiz olmadığımızı belirtiyor. Peki hangi sorunlarda hangi yöntemleri uygulamak gerekiyor?

CİLTTE KURULUK

Tedavİsİ: Cilt kuruluğunun tedavisinde en çok nemlendiriciler kullanılıyor. Düzenli nemlendirici kullanımı, kuruluk tedavisinin ana prensibini oluşturuyor. Nemlendiriciler, farklı mekanizmalarla etkili oluyor. Bu nedenle piyasada bulunan ürünler 3 ana gruba ayrılıyor:

1) Okluzifler (Kapatıcılar, örtücüler): Bu ürünler esas olarak cildin en üst tabakasını örterek, ciltten buharlaşma yoluyla gerçekleşen su kaybını önlüyorlar. Sadece ciltte bulundukları zaman etki gösteriyorlar. Ciltten temizlendiklerinde deride oluşan su kaybı eski seviyesine dönüyor.

2) Hümektanlar (Su tutucular): Bu maddeler çevreden su çekerek derinin nemlenmesine yardımcı olabiliyorlar. Ancak düşük nemli ortamlarda, cildin alt tabakalarından su çekerek kuruluğunu artırabiliyorlar. Bu sebeple tek başlarına uygulanmayıp daha çok banyodan hemen sonra ve okluziflerle kombine kullanımları öneriliyor.

3) Emoliyenler (Yumuşatıcılar): Bu ürünler daha çok cildi düzgün ve yumuşak tutmak amacıyla kozmetikler içerisine ilave ediliyor. Cilt hücreleri arasındaki boşlukları dolduruyorlar. Ciltte pürüzsüz bir yüzey oluşturuyorlar. Uygun kombine kullanımlarında oldukça güvenilir ve etkili ürünlerdir.

GÜNEŞ LEKELERİ

Tedavisi: Deriyi soyucu ajanlar, renk açıcılar, dondurma tedavisi (kriyoterapi) ve lazer tedavileri kullanılan yöntemleri oluşturuyor. Günümüzde, argon, Nd: Yag, Er-Yag, Q-s.Alexandrite, Q-s. Ruby gibi lazerler tercih ediliyor. Bu yöntemle oldukça iyi sonuçlar elde ediliyor. Dondurma tedavisi sonrasında yüzde 50’den fazla hastada tedavi alanlarında 6 ay kadar beyaz lekelenme gözlenebiliyor. Deriyi soyucu yöntemlerle bu risk çok daha az oranda gelişiyor. Bu sebeple kişinin evde uygulayabileceği soyucu özelliğe sahip AHA içeren kremler veya poliklinik koşullarında TCA veya glikolik asit gibi soyucu ajanlarla peeling ya da soyma tedavileri seanslar halinde uygulanabiliyor. Renk açıcı ajanlardan en çok kullanılanı ise, hidrokinon. Aylar içerisinde renkte açılma gözleniyor ve tedavinin bırakılmasından sonra renk genelde eski haline dönüyor.

MELAZMA

Alında, yanaklarda ve daha az oranda bıyık bölgesi ile çenede kahverenkli yama tarzında lekelenmeler oluşuyor. Kloazma veya gebelik maskesi esas olarak hamilelerde, doğum kontrol hapı kullanan genç kadınlarda sık gözlenen bir sorun. Bazı yumurtalık hastalıkları ya da endokrinolojik hastalıklarda da ortaya çıkabiliyor. Erkeklerde de görülebiliyor. Çok çeşitli faktörler suçlansa da en sık ultraviyole radyasyonu ve östrojen sorumlu tutuluyor.

Tedavisi: Esmerlerde tedaviye yanıt daha geç ve daha zor oluyor. Tedavide, en sık renk açıcı hidrokinon, kojik asit, azeleik asit, vitamin C gibi kremler, retinoik asit, salisilik asit, AHA gibi hem renk açıcı hem de soyucu etki gösteren kremler ile poliklinik koşullarında peeling ya da soyma işlemleri uygulanıyor. Dermatoloji Uzmanı Dr. Özgür Bakar, lazer tedavisinin kahverengi lekelenme yapabilme riskinden ötürü yüzeysel lekelenmeler için fazla tercih edilmediğini belirtiyor.

KIRIŞIKLAR

Tedavisi: Kırışıklıklar için her geçen gün yeni tedavi yöntemleri geliştiriliyor. Günümüzde, cerrahi yöntemler dışında, A vitamini türevi ve diğer antioksidan kremler, orta ve derin olarak gerçekleştirilen peeling yani soyma işlemleri uygulanıyor. Bunların yanı sıra botilinum toksini enjeksiyonları, sentetik, semisentetik ve otolog yağ, fibroblast ve kollajen içerikli dermal dolgu maddeleri enjeksiyonları en sık kullanılan yöntemleri oluşturuyor.
DAMAR GENİŞLEMELERİ

Güneş hasarının bir sonucu olarak gelişiyorlar. Ayrıca aşırı soğuk ve rüzgara maruz kalan kişilerde daha fazla ortaya çıkıyor.

Tedavisi:

Kozmetikler: Yeşil baz içeren kozmetik kapatıcı ürünler kullanılabilir.

Destrüktif veya harap edici yöntemler: Genişlemiş damarın yok edilmesi hedefleniyor. Elektrokoterizasyon, kriyoterapi ya da lazer uygulanıyor.

a) Elektokoterizasyon: Anestezi gerektirmeyen, uygulaması kolay bir yöntem. İnce bir epilasyon iğnesi yardımıyla, genişlemiş damar merkezine uygulanan elektrik akımıyla genişleyen damar harap ediliyor. Bu yöntem ile sorun yineleyebiliyor ve yeni damar gelişimi görülebiliyor.

b) Kriyoterapi: Sıvı azot kullanılarak, püskürtme yöntemiyle veya bir pamuk uç dokundurularak yapılan; dokunun dondurularak harap edilmesi esasına dayanıyor. Sonrasında deride soluk renkli iz oluşabiliyor.

c) Lazer: Yeni geliştirilmiş, vasküler lazerlerden KTP 532 nm, Pulsed-dye 595 nm gibi küçük dalga boylu fazla derine inmeyen lazer yüzeysel damarlanmaların tedavisinde kullanılıyor.

BENLER

Tedavisi: Benler için herhangi bir krem veya ilaç tedavisi bulunmuyor. Kozmetik amaçlı, cerrahi olarak eksiyon denilen yöntemle, çıkarılabiliyor. Fakat lazer tedavisi gibi yöntemler, sonrasında patolojik inceleme yapılamayacağı için genellikle bu yöntemler önerilmiyor. Benler konusunda yapılacak en doğru şey, güneşten koruyucu krem kullanmak ve herhangi bir değişim göstermeleri durumunda mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmak. Et benleri poliklinik şartlarında; genel anestezi gerektirmeden yakılarak (koterizasyon), dondurularak (kriyoterapi) veya sadece kesilerek tedavi ediliyor.

Hangi sorunlar gelişiyor?

Foto yaşlanma ve güneş ışınları nedeniyle en sık karşılaşılan cilt sorunlarını şöyle sıralamak mümkün:

• Cilt kuruluğu, kırışıklık

• Lentigo denen güneş lekeleri,

• Solaryuma bağlı kahverenkli lekelenmeler,

• Melazma denen ve daha çok gebelik maskesi diye bilinen lekeler,

• Guttat hipomelanoz denen bacaklar veya kollarda görülen beyaz lekeler

• Siyah noktalar diye bilinen komedonlar,

• Damar genişlemeleri

• Benlerin sayılarında artış

• Cilt kanserleri