Bu yazımda soruyorum. Gerçek nedir’ Çok bilgili insanların, son derece gelişkin elektronik mekanizmalar kullanarak ürettiği sahte gerçekliğin bombardımanı altındayız. Onların gösterdiği sebeplere güvenim yok. Onların gücüne güvenmiyorum. Bence şaşırtıcı tek bir güç vardır: Tüm evrenleri ve akılların evrenlerini yaratan o güç... İşte bunu bilmeliyim. Ben de aynı şeyi yapıyorum.’

Philip K. Dick, "Paycheck" adlı kısa öyküsünden, 1953

Michael Jennings (Ben Affleck) tanımadığı birilerinin peşine düştüğü bir av haline gelmiştir. Ancak bunun sebebini dahi bilemez.

Uzmanlık gerektiren çok gizli projeler için yüksek teknoloji şirketleriyle anlaşmalar yapan dünya çapında bir bilgisayar dahisi olan Michael Jennings, görevini tamamladıktan sonra hafızasını sildirmekte; böylelikle şirket sırlarına dair herhangi bir ayrıntıyı hatırlamamaktadır.

Çalışması karşılığında daima yüksek ücretler alan Jennings'in üç yıldır üzerinde çalıştığı en son projesinden beklentisi de 8 haneli dolarlar düzeyindedir. Ancak görevini tamamladıktan sonra dolgun bir çek yerine gelişigüzel nesnelerle dolu bir zarf verilmiştir. Üstelik zarftan çıkan yazıda herhangi bir ödeme yapılmayacağı; ihmalinden dolayı hakkını kaybettiği ve kendisinin de cezayı onayladığı bildirilmektedir.

Hafızasının silinmiş olması nedeniyle sözleşmenin maddelerini hatırlayamadığı için bu durum karşısında savunması kalmamıştır. Zarfın içindeki nesneleri incelemeye başladığında kendi geçmişiyle ilgili birtakım ipuçları bulmaya başlar. Proje sırasında beraber çalıştığı ve o sıralar sevgilisi olan Rachel (Uma Thurman) adlı bir kadının yardımıyla geçmişinin parçalarını toplamak için zamana karşı bir yarışa başlar. Bu yarışı kazanmak zorundadır. Aksi takdirde eski patronları tarafından öldürülmesi an meselesidir.

DreamWorks Pictures ve Paramount Pictures'ın birlikte sunduğu "Paycheck"in yönetmenliğini John Woo üstlendi. Senaryosunu Philip K. Dick'in aynı adlı kısa öyküsünden yola çıkarak Dean Georgais'in yazdığı filmin yapımcılığını Terence Chang, John Davis, Michael Hackett ve John Woo üstlendi. Başrollerinde Ben Affleck, Uma Thurman, Aaron Eckhart, Paul Giamatti, Colm Feore, Joe Morton ve Michael C. Hall kamera karşısına geçti. Görüntü yönetmenliğini Jeffrey L. Kimball; prodüksiyon tasarımlarını William Sandell; kurgusunu Kevin Stitt ve Christopher Rouse üstlendi. Müziklerini John Powell hazırladı.

Futuristik ve gerçekçi unsurları başarıyla harmanlayan "Paycheck"'te insanların hafızasını silebilen cihazların; dumansız sigara ve hava üretebilen makinelerden oluşan egzotik teknolojisi dünyası yaratıldı. Ünlü bilimkurgu yazarı Philip K. Dick'in yarının dünyasına ilişkin yüksek konseptli vizyonuyla koreografik aksiyon unsurlarına dayalı stilize yönetim anlayışını birleştiren John Woo, insanların kendi benliğini bulması ve sevgi temalarını da işleyen bir aksiyon gerilim filmi yarattı.

1982 yılında hayata veda eden Philip K. Dick’in yapıtlarını sinemaya uyarlayan ilk yönetmen John Woo değildi. Dick'in beyinleri kurcalayan bilimkurgu yapıtları daha önce de sinemaya aktarılmış ve izleyicinin büyük ilgisiyle karşılaşmıştı. Bunlar arasında eleştirmenlerin de büyük beğenisini kazanan 'Blade Runner'; her ikisi de yüksek hasılat toplayan "Total Recall" ve "Minority Report" başı çekiyordu.

1952 - 1982 yılları arasında 30 romana ve 100 kısa öyküye imzasını atan Philip K. Dick'in yapıtlarının hepsi bilimkurgu şemsiyesi altında değerlendirildi. Daha önce hiçbir bilimkurgu yazarının işlemediği psikolojik boyuta da girerek bilimkurgu alanında önemli bir devrime imzasını attı.

John Woo’nun "Paycheck'i beyazperdeye getirmeyi çok istemesinin temelinde Dick'in eşsiz hayal gücünü kullanarak'hafızanın manipülasyonu’ konusuyla yakından ilgilenmesi ve teknolojinin yanlış kullanılması halinde insanlığın ne kadar büyük bir felaketle karşılaşacağını tanımlaması geliyordu.

Philip K. Dick'in büyük bir hayranı olduğunu belirten John Woo, "Paycheck" adlı kısa öyküde gündeme getirdiği tahrik edici nitelikli ahlaksal konuların hoşuna gittiğini vurgulayarak, Yaratığı kahramanların hepsi gerçeklik temeline oturmuş insanlardır. Bilimkurgu öykülerinin çoğunda rastladığımız süper insan kahramanlara benzemez’ diyor.

Bugüne kadarki yönetmenlik kariyerinde sürekli olarak onur, şeref, sadakat, intikam ve ahlaksal krizler gibi konuları işlemesiyle tanınan John Woo’nun bu kısa öyküyü filme çekme isteğinin sebeplerinden birisi de, yazarın yarattığı Michael Jennings karakterinin karmaşık yapısıydı. Ahlaksal ikilemlerin içine çekilmiş, son derece kompleks yapılı bir kahraman vardı karşısında... Üstelik davranışlarının trajik sonuçlarıyla yüzyüze geldiği andan itibaren tehlikesine rağmen kahramanca davranmaktan çekinmiyordu.

BAŞROLDE BEN AFFLECK
‘Paycheck’in baş karakteri Michael Jennings rolünde Oscar ödüllü genç aktör Ben Affleck kamera karşısına geçti. Affleck’i bu projeye çeken sebeplerden birincisi, John Woo gibi bir yönetmenle çalışma fırsatıydı. Diğeri ise Philip K. Dick’in öyküsünden senaryosunu Dean Georgaris’in yazmış olmasıydı.

Georgaris’in senaryosunu değerlendirirken, ‘Son derece zekice yazılmış, ilginç ve karmaşık bir çalışma’ ifadesini kullanan genç aktör, ‘Philip K. Dick’ten alınan yüksek konseptli bilimkurgu kaynağı ile John Woo gibi bir görsel medya ustasının yönetmenlik anlayışını birleştirdiğinizde ortaya olağanüstü bir filmin çıkması kaçınılmaz sonuçtu’ yorumunu yapıyor.

Portresini çizdiği Michael Jennings karakterini, ‘ters amaçlarla çalışan bir mühendis’ sözleriyle tanımlayan Ben Affleck, ‘Yüksek teknolojiye dayalı ekipmanları parçalarına ayırarak daha da gelişmiş teknolojiye dayalı cihazlar üretme konusunda uzmandır. Michael Jennings mesleğinde çok başarılı bir bilgisayar dahisi olsa da, hepimiz gibi duygusal yönleri vardır. Bu yönü özellikle Rachel ile olan ilişkisinde ortaya çıkar’ diyor ve sözlerine şöyle devam ediyor:

‘Jennings’in kendisini görevine adamasını izlerken Rachel ile flört ilişkisine baktığımızda onun kırılgan ve insani yönlerini görebiliriz. Jennings’i ilk gördüğümüz sahnede bu durum daha belirgin şekilde ortaya çıkar. O güne kadarki çalışmalarıyla birbiri ardına dolgun çekler almaya alışmış olan Jennings’in ömründe ilk defa bu görevi üzerinde tekrar düşündüğüne tanık oluruz. Çıtayı sürekli yükselten Jennings, paranın o kadar da önemli olmadığının farkına varır. Kendisinin aslında kim olduğunu keşfetmeye yönelerek, bugüne kadar neler yaptığının peşine düşer.’

Genç aktör, portresini çizdiği karakterin içine düştüğü yeni durumu, ‘dramatik yapılı psikolojik ve ahlaksal metamorfoz’ sözleriyle tanımlayarak şunları söylüyor:
‘O bir süper ajan, süper casus veya süper insan değil. Karşılaşılan problemlerin arka planını çözmek üzere beynini kullanan bir mühendis... Şimdi ise kendi yaşamının arka planını çözmek gibi zor bir işle karşı karşıya. Böyle bir öyküde son derece ilginç ahlaki sorular gündeme geliyor. Bol paraya dayalı olan ve ismine iyi hayat denilen kavramı oluşturan etkenler nelerdir’ Yaşamımızdaki küçük ayrıntıları anımsamak gerçekten önemli midir’ Eğer geleceğimizi kontrol etmeyi öğrenebilirsek herhangi bir aşamasını değiştirme noktasına vardığımızda nelerle karşılaşabiliriz’’