Festival, bu yılki programında yine belgesel başyapıtlarına önemli bir yer ayırıyor. Dünya Belgeselleri: Gerçeğin Çölü başlıkla bölümde son bir yıl içinde dünya festivallerinde ses getiren ve çeşitli ödüller toplayan bir düzineye yakın belgesel gösterilecek.

Adana Büyükşehir Belediyesi Altın Koza Film Festivali, son yıllarda belgesele gösterdiği ilgiyi bu yıl da genişleterek sürdürüyor. Festival, bu yılki programında yine belgesel başyapıtlarına önemli bir yer ayırıyor. Dünya Belgeselleri: Gerçeğin Çölü başlıkla bölümde son bir yıl içinde dünya festivallerinde ses getiren ve çeşitli ödüller toplayan bir düzineye yakın belgesel gösterilecek. Bölümde sunulan filmler Çin’den Kanada’ya, Norveç’ten Bangladeş’e, Türkiye’den Hindistan’a uzanan geniş bir coğrafyadan insan manzaraları sunuyor.

Bunlar arasında, eleştirmenler tarafından son dönemde yapılmış en güzel filmlerden biri olan değerlendirilen, Sundance ve HotDocs dahil pek çok festivalde ödül kazanan Gürcistan yapımı “Her Şeyi Yok Eden Makine” (The Machine Which Makes Everything Disappear); eve kapatılmış Müslüman bir kadının mücadelesinin anlatıldığı sarsıcı hikayesiyle festivallerin gediklisi haline gelen “Salma”; Hollanda’da yaşanan Türk bir ailenin ve koca cinayetine kurban gitmiş kızlarının acıklı öyküsü “Bahar”; Hindistan’da elektrik kesintilerinin günde 16 saate ulaştığı bir kentin isimsiz kahramanlarını konu alan “Cereyansız” (Powerless); iki sene önce Oslo’da yaşanan katliamda hayatları trajik biçimde kesişen bir grup insanın hikayesi “Yanlış Zamanda Yanlış Yerde”de (Wrong Time Wrong Place); Bangladeş’te deniz taşkınlarına karşı amansız bir mücadele veren yoksul köylülerin anlatıldığı “Dinliyor musunuz?” (Are You Listening?); ünlü bir sinemacının kendi ailesine ve hikaye anlatımına dair bakışını çarpıcı bir şekilde yansıtan “Anlattığımız Hikâyeler” (Stories We Tell); 1980 darbesiyle hayatları kökten değişen 78 kuşağından bir babanın ve kızının hikayesini anlatan “Babam, Devrim ve Ben” ile Adana’da yaşayan bir engellinin yürek burkan hikayesinin anlatıldığı “Mustafa’nın Yaşam Zinciri” izlenebilir.

Dünya Belgeselleri: Gerçeğin Çölü bölümünde yer alan filmlerin hepsinde, hayatın içinde saklı olup birer roman kahramanı olmayı hakkedecek kadar güçlü gerçek kahramanların hikayeleri anlatılıyor. Hayatın içindeki sinemayı kaçırmayın!

GERÇEĞİN ÇÖLÜ: DÜNYA BELGESELLERİ DİNLİYOR MUSUNUZ? / SHUNTE KI PAO! / ARE YOU LISTENING!
Yönetmen: Kamar Ahmad Simon

Bangladeş’in nüfusu yoğundur ve ülkenin uzun, değişken kıyı şeridiyle geniş deltası yüzünden neredeyse her yıl yıkıcı sel baskınları olmaktadır. Tahminlere göre iklim değişikliği bu durumu daha da kötüleştirecektir. Dolayısıyla halkın bu yaşam olgusuyla yaşamayı öğrenmekten ve rüzgarla suyun yıktığı her şeyi yeniden inşa etmekten başka yapacak bir şeyi yoktur. Kamar Amad gözlemsel bir yöntemle çektiği belgeselinde bu sorunların genç bir aile üzerindeki etkilerine odaklanıyor. Kamerayı alışılmadık bir şekilde alt açıdan kullanan yönetmen, izleyiciyi neredeyse fiziksel olarak evleri kalın bir çamur tabakası altında kalan ve son iki yıldır Bengal hükümetinden yardım bekleyen halkın içine sürüklüyor. Rakhi ve kocası Soumen’in günlük yaşamları bu kördüğümü çok iyi yansıtıyor. Güçlü bir gelgit dalgası 2009’da sahip oldukları her şeyi yok ettiğinde Rakhi’nin oğlu Rahul henüz dört yaşındaydı. Soumen o zamandan beri işsiz, bu da aileye büyük bir yük bindiriyor. Rakhi, çocuğunun geleceğinin Bangladeş’te devam edip etmeyeceğini merak edip endişeleniyor.

BABAM, DEVRİM VE BEN / MON PERE, LA REVOLUTION ET MOI / MY FATHER , THE REVOLUTION AND ME
Yönetmen : Ufuk Emiroğlu

Yönetmenin öznel bakışıyla anlatılan bir baba-kız ilişkisi. Bizi 1970’lerin Türkiye’sinden 21. yüzyılın İsviçre’sine götürürken yol boyunca sürgün, hapis, kalpazanlık, düşmüş kahramanlar, yoldan çıkmış hippiler ve bir devrim diskosu arasında dolaştıran belgesel üslubunda bir trajikomedi. Kızı, babasının devrimci hayallerinin nasıl sürgüne, yalana ve suça dönüştüğünü anlamaya çalışıyor. Belgesel, kurmaca ve animasyon arasında gidip gelen filmde yönetmen bizi dünyada bir yolculuğa çıkarıyor. Eski bir komünistin kızı, ütopyanın kapılarını çalıyor ve kendi mirasıyla baş etmeye çalışıyor.

Ödül
Documentarist, Johan Van der Keuken Yeni Yetenek Ödülü

BAHAR
Yönetmen: Carin Goeijers

Babasının karşı çıkmasına rağmen Türk erkek arkadaşıyla çocuk denecek yaşta evlenen Bahar, büyük bir hata yaptığını kısa sürede anlar. Babası ve eşine duyduğu sevgi arasında kalan genç kadın acısını sessizce göğüslemeye, evliliğinde maruz kaldığı şiddeti kimseye anlatmamaya karar verir. Utancını saklamak için mutluymuş gibi davranır. Bahar’ın hayatı ölümcül bir trajediyle sona erer.

Bu sürükleyici belgesel Bahar’ın ve onun ölümü sonrasında yıkılan ailesinin hikâyesini anlatıyor. Bu sevgi dolu ailenin kalpleri kederle dolu bireyleri, yaşadıkları büyük acıyla başa çıkmaya çalışır ama duygularını birbirleriyle paylaşamazlar.

Bahar aşk ve aşkın size nasıl öldürebileceğine dair bir hikâye.

KARADENİZ’İN SON KORSANLARI / POSLEDNITE CHERNOMORSKI PIRATI / THE LAST BLACK SEA PIRATES
Yönetmen : Svetoslav Stoyanov

Modern bir korsan hikâyesi. Üstelik kaptanından isyancı kanun kaçağı tayfasına, bir prenses ve onun gelinliğinden muazzam bir servete kadar her şey tamam. Sadece tek bir eksik var: O da korsan gemisi. Efsaneye göre, 19. yüzyılın çingene korsanı Vulchan altınla yüklü üç konvoya saldırır. Konvoyları yağmalayan ve gemileri batıran Vulchan, hazinesini sahilde bir yere saklar. Hızlıca günümüze gelecek olursak… Sabıkalı Kaptan Jack, alkolik ve sıradan suçlardan hüküm giymiş bir grup evsiz serseriyi gizli hazineyi bulmak uğruna peşinden sürükler. Fakat Bulgaristan Başbakanı’nın kardeşi Karadeniz’de dev bir turistik tesis yapmaya ilişkin planlarını açıklayınca, bizim ekibin zenginlik ve şöhret ümitleri tehlikeye düşer.

MUSTAFA'NIN YAŞAM ZİNCİRİ / THE LIFE CHAIN OF MUSTAFA
Yönetmen / Director: Doğu Akıncı

Mustafa Adana’da yaşayan yoksul bir ailenin en küçük çocuğudur. Zihinsel engelli ve şizofrendir. Hayatı boyunca sadece annesi yanında durmuştur. Artık yaşlanmıştır, yorgundur. Hayatta kalmak için eskisinden daha çok bakıma muhtaçtır. İlk ve belki de son kez, kardeşleri ona destek olmak için bir araya gelirler. Onu hayatta tutmaya çalışırlar, bize Mustafa’nın ve kendilerinin yaşam öyküsünü anlatırlar.

Ödül
Documentarist, Özel Mansiyonu

HER ŞEYİ YOK EDEN MAKİNE / MANQANA, ROMELIC KVELAFERS GAAQROBS / THE MACHINE WHICH MAKES EVERYTHING DISAPPEAR
Yönetmen: Tinatin Gurchiani

Gürcistan, 2011. Bir film yönetmeni 15-23 yaş arası genç oyuncular aradığını ilan eder. Bu arayış onu farklı mekanlara, köylere ve kentlere götürür. İlan için başvuran birçok insan vardır; bazıları filmin bir parçası olmak ister, bazılarıysa kendi duygusal hikayelerini paylaşmak veya ne kadar azimli olduklarını kanıtlamak ister. Yeterince ilginç olduklarını kanıtlayanlar çeşitli dramatik durumları canlandıracaktır.

Yaşamın ne kadar güzel ve insan kahraman olmayı hayal ettiğinde ne kadar zor olabileceği üzerine bir film. Bu filmin karakterleri, gerçeklikten kaçsalar da, bire bir yaşasalar da bu kahramanlığı yaşayıp, hayal ediyor. Yaşlılar ve çok gençler, hayata yeni başlıyorlar. Fakat hepsi de arayışın şiirselliğinde birleşiyor.

Ödüller
Tiflis Film Festivali, En İyi Gürcü Filmi
Sundance Film Festivali, Yönetmenlik Ödülü
Sofia Film Festivali, En İyi Belgesel
It's All True Belgesel Film Festivali, En İyi Belgesel
Hot Docs Belgesel Film Festivali, Sinemacılar Ödülü
Underhill Film Festivali, DandelionÖdülü
Londra Open City Belgesel Film Festivali, Özel Mansiyon

HALK PARKI / RENMIN GONGYUAN / PEOPLE’S PARK
Yönetmen: Libbie D. Cohn, J.P. Sniadecki

75 dakika uzunluğunda, tek çekimden oluşan Halkın Parkı, izleyicileri Siçuan eyaletinin başkenti Çengdu’daki ünlü parkta kesintisiz bir gezintiye çıkarıyor. Film, parkın prizma şeklindeki mekanı içinde onlarca ruh halini, ritmi ve performans anlarını keşfe çıkıyor; vals yapan çiftler, koca ağaçlar, karaoke söyleyenler, cırlayan ağustos böcekleri. Sinemasal zaman ve mekan üzerine duyusal bir meditasyon. Halkın Parkı, Çin’deki insanların birbirleriyle etkileşimi, boş zaman ve kendini ifade etme üzerine yeni bir bakış sunuyor.

CEREYANSIZ / KATIYABAAZ / POWERLESS
Yönetmen : Deepti Kakkar, Fahad Mustafa

Kanpur’da yaşayan 28 yaşındaki bir elektrikçi, elektrik çalmadaki hüneriyle ün salmıştır. Zenginlerin ödediği hatlardan yoksul mahallelere elektrik getirir. Elektrik kesintileri gün boyu sürerken, bir mahalleden diğerine yasadışı elektrik hatları çeker, böylece evler, fabrikalar ve iş yerleri normal düzenlerini sürdürürler. Diğer yandan kent yönetimi, her yıl milyonlarca rupilik kayıplara yol açan elektrik hırsızlığına göz açtırmamak için yeni yöntemler geliştirir. Yılda bir kere yasadışı hatları kaldırmak için yapılan operasyonlar sokak protestolarına ve öfkeye yol açar. Bu arada, elektriksizlikten dolayı insanlar kirliliğe yol açan yakıtlarla çalışan jeneratörler kullanır. Bu da kenti dumana boğar ve Kanpur’u Hindistan’ın havası en kirli kenti haline getirir. Kentsel çürümeyi ve elektriksizlikten kaynaklanan çaresizliği gösteren modern bir karşı ütopya tablosu.

Hindistan’ın batılı markalara ham malzeme sağlayan dericilik başkenti Kanpur’daki yerel kriz enerji eksikliğidir. Nüfusun üçte biri bu temel gereksinimden yoksundur, geri kalanı da gelişi güzel elektrik kesintileriyle boğuşur. Cereyansız, dünyanın en hızlı gelişen ekonomilerinden birinin bilinmeyen öyküsünü anlatıyor.

SALMA
Yönetmen: Kim Longinotto

Salma, kendi başına verdiği inanılmaz mücadeleyle efsanevi bir aktivist, politikacı ve şair olmayı başaran bir kadının eşsiz hikâyesi. Müslüman ve Tamil Salma ergenliğe eriştiğinde ailesi, gelenek olduğu üzere onu eve kapatır ve evlendirir. Bu evliliğe direndiği için uzun yıllar boyunca tam bir hapis hayatı yaşayan Salma, zor koşullarda sesinin kısılmasına izin vermez. Dünyada milyonlarca genç kızla aynı kaderi paylaşan genç kadın, içinden gelen sesi dinler ve gizliden gizliye şiir yazmaya devam eder. Yirmi beş yıl sonra Salma’nın dünya görüşü demir parmaklıkları aşarken, yıllardır gizlice beslediği sesi de yükselir.

ANLATTIĞIMIZ HİKAYELER / STORIES WE TELL
Yönetmen: Sarah Polley

Yazar ve yönetmen Sarah Polley, farklı türleri harmanlayan bu yaratıcı filmde gerçeğin, dile getirene göre değiştiğini keşfediyor. Polley, hikaye anlatıcılarından oluşan bir ailenin sırlarını soruştururken hem yönetmen hem de detektif gibi davranıyor. Farklı güvenilirliklere sahip bir dizi karakteri şakacı bir şekilde sorgularken, aynı sorulara verilen samimi, fakat çoğunlukla çelişen yanıtlar ortaya çıkarıyor. Her birey aile mitolojisinin kendine has versiyonunu taşırken, bugüne ait anılar, neşeli, eğlence dolu geçmişten nostaljik görüntülere ve gölgelere dönüşüyor. Polley ailenin özüne inebilmek için paradoksları çözümlüyor: Karmakarışık, yoğun ve sevgi dolu bir çelişkiler yumağı.

Anlattığımız Hikâyeler, hakikat ve hafızanın tarifi zor doğasını keşfe çıkıyor. Fakat özünde, anlatılarımızın nasıl oluştuğu ve bizi bireyler, aileler olarak nasıl tanımladığı üzerine kişisel bir film. Her şey insanlık tarihinin derin, komik ve dokunaklı bir resmini oluşturmak için bir araya geliyor.

YANLIŞ ZAMANDA, YANLIŞ YERDE / WRONG TIME, WRONG PLACE
Yön: John Appel

22 Temmuz 2011’de Oslo’nun merkezinde gerçekleşen bombalı saldırı ve Utoya adasındaki kurşun yağmuru 77 kişinin ölümüyle sonuçlandı. Bu anlamsız ve acımasız eylemin arkasında tek bir adam vardı: Anders Breivik.

Belgesel, o gün orada bulunan beş kişinin hikâyesini anlatıyor ve bu trajik olayda tesadüfün oynadığı rolü gözler önüne seriyor. Küçük ve önemsiz gibi görünen olaylar zinciri, yaşam ve ölüm arasındaki ince çizgiyi belirliyor. Bu, kaderle pazarlık üzerine bir film. İnsan yazgısına ne kadar hükmetmeye çalışırsa çalışsın, son sözü söyleyen tesadüf oluyor.