Dünya Ekonomik Forumu'nun yayımladığı Toplumsal Cinsiyet Uçurumu Raporu'nda ülkemizin incelemeye alınan 58 ülke içinde 57'nci olması, pek çok çevrede şaşkınlık ve tepki yarattı. Bu şaşkınlığı ve tepkileri anlamakta güçlük çekiyoruz.

Çünkü:

Kadın sivil toplum kuruluşları, bu arada KA.DER, yıllardan beri, Türkiye'deki kadın-erkek eşitsizliğindeki uçurumdan söz ediyor. Bunun giderilmesi için politikalar oluşturulmasını ve adımlar atılmasını talep ediyor.

- Kadınların iş hayatına katılımları açısından bakıldığında, DİE 2000 yılı verilerine göre, kadınların sadece yüzde 26'sı çalışıyor. Bunların yüzde 51'i ücretsiz aile işçisi konumunda. Gene DİE verilerine göre, çalışan kadınların ancak binde 7'si işveren.

- TÜSİAD Kadın Erkek Eşitlik Komisyonu tarafından yayımlanan rapora göre, ülkemizde üst düzey yönetici kadınlar, aynı düzeydeki erkeklerden yaklaşık yüzde 47 daha az ücret alıyor.

- TBMM'ye bakıldığında, Türkiye, yüzde 4,4'lük kadın temsil oranıyla, dünya sıralamasında en altlarda yer alıyor.

- Yerel yönetimlerdeki temsil oranına bakıldığında, Türkiye, yüzde 0,46 ile, "en geri" diye anılan ülkelerden de geride bulunuyor.

- Eğitim olanaklarına erişim açısından bakıldığında, kadınların yaklaşık yüzde 20'sinin, okuryazar olmadığı görülüyor. Kız çocuklarını okutma kampanyaları ise son birkaç yılın gündemi.

- Kamu sektöründe son zamanlarda tanık olduğumuz işe alımlarda kadınların göz ardı edilmeleri, KA.DER?in ve kadın kuruluşlarının duyarlılığı sonucu kamuoyuna yansıyor.

Türkiye, ekonomik katılım, ekonomik fırsatlar 'siyasal temsil oranı' eğitime erişim gibi kıstaslar temel alındığında, derin bir 'Toplumsal Cinsiyet Uçurumu' yaşamaktadır. Sağlık hizmetlerinden yararlanma konusunda da yapması gereken çok şey vardır.

KA.DER olarak, 2003 yılı Haziran ayında Kadın Sorunlarına Çözüm Arayışı Kurultayı düzenledik. Bu toplantıya, Kadından ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanı, Eğitim/İçişleri/Çalışma/Adalet Bakanlıkları temsilcileri, milletvekilleri, siyasi partilerin temsilcileri, yerel yönetim birimleri sorumluları, sendikacılar, düşünce üretme merkezleri ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı.

Türkiye'de kadınların durumunun düzeltilebilmesi için bir eylem programı oluşturuldu. Tüm belge ve veriler, bir kitap halinde yayımlandı; ilgili kurum ve kuruluşlara iletildi.

Biz elimizdeki tüm veri ve bilgileri herkesle paylaşmaya hazırız. Ne var ki, nesnel durumun düzeltilebilmesi için Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti?nin, TBMM?nin, yerel yönetimlerin, bakanlıkların, siyasal partilerin, tüm kamu kuruluşlarının da harekete geçmesi gerekiyor.

Türkiye'de kadınların dövülüp öldürülmemeleri, işten atılmamaları, eşit işe eşit ücret almaları, sigortalı olmaları, aday listelerinin sonuna yazılmamaları, eğitim fırsatlarından yararlanmaları, kanun önünde eşit muamele görmeleri için adımlar atılması gerekiyor. Bu konuda, herkese büyük görevler düşüyor.

Bu iş, kadın sivil toplum kuruluşlarının altından kalkacağı bir sorun değildir. Uçurumun giderilebilmesi için bütçeden pay ayrılması, mecliste ve bakanlıklarda ilgili kurumların oluşturulması, kampanyaların hazırlanması ve uygulanması, tüm kamu görevlilerinin eğitimden geçirilmeleri gibi kapsamlı bir ulusal seferberlik gerekmektedir.

Dünya Ekonomik Forumu'nun Türkiye'deki toplumsal cinsiyet uçurumunu bir kez daha vurgulaması karşısında yapılacak tek şey budur.