İş yerinde duygusal taciz (Mobbing)
Mobbing nedir, nasıl oluşur ? İşte Mobbing hakkında bilmeniz gerekenler...
Araştırmacılar, mobbinge maruz kalanların bazılarının otuzlu yaşlarda olduğunu, bazılarının ise, lisansüstü eğitiminin olduğunu vurgulamaktadır.
Mobbing nedir, nasıl oluşur ?
Mobbing, duygusal bir saldırıdır.Kişinin saygısız ve zararlı bir davranışın hedefi olması ile başlar.Bir kişinin, diğer insanları, kendi rızaları ile veya rızaları dışında başka bir kişiye karşı etrafında toplaması ve sürekli kötü niyetli hareketlerde bulunma, ima, alay ve karşısındakinin toplumsal itibarını düşürme gibi yollarla, saldırgan bir ortam yaratarak onu işten çıkmaya zorlamasıdır.Bu eylemler, giderek korkutucu davranışlara ve açık suistimale dönüşür.Kişinin çalıştığı kuruluş, bu davranışları sona erdirmeyecek, hatta bunları planlayıp hoş görecek olursa kurban kendini giderek daha çaresiz durumda bulur.
Sonuçta kişi, giderek artan sıkıntı, hastalık ve sosyal sorunlar yaşamaya başlar.Verim sıklıkla düşer.Kişi üzerindeki baskı ve eziyeti dengelemek ve azaltmak için hastalık raporu kullanmaya başlar.Kazalar olabilir ve kişi depresyona girebilir.Bunları da istifa, işine son verme, erken emeklilik ya da anlaşmalı veya anlaşmasız işten çıkarma izler. Kurban için mobbingin sonu hastalık veya intihar yolu ile ölüm bile olabilir.
Mobbing Tipolojisi
Prof.Dr Heinz Leymann,45 ayrı mobbing davranışı tanımladı.Ve bunları, davranışın özelliğine göre 5 grupta topladı.Her mobbing durumunda bunların hepsinin bulunması şart değildir.
Leymann'ın Tipolojisi
Birinci Grup: Kendini göstermeyi ve iletişim oluşumunu etkilemek
1-Üstünüz kendinizi gösterme olanaklarını kısıtlar.
2-Sözünüz sürekli kesilir.
3-Meslektaşlarınız veya birlikte çalıştığınız kişiler kendinizi gösterme olanaklarınızı kısıtlar.
4-Yüzünüze bağırılır ve yüksek sesle azarlanırsınız.
5-Yaptığınız iş sürekli eleştirilir.
6-Özel yaşamınız sürekli eleştirilir.
7-Telefonla rahatsız edilirsiniz.
8-Sözlü tehditler alırsınız.
9-Yazılı tehditler gönderilir.
10-Jestler ve bakışlar yolu ile ilişki reddedilir.
11-Imalar yolu ile ilişki reddedilir.
Ikinci Grup:
Sosyal ilişkilere saldırılar
1-Çevrenizdeki insanlar sizinle konuşmazlar.
2-Kimseyle konuşamazsınız başkalarına ulaşmanız engellenir.
3-Size diğerlerinden ayrılmış bir iş yeri verilir.
4-Meslektaşlarınızın sizinle konuşması yasaklanır.
5-Sanki orada değilmişsiniz gibi davranılır.
Üçüncü Grup:
Itibarınıza Saldırılar
1-İnsanlar arkanızdan kötü konuşur.
2-Asılsız söylentiler ortada dolaşır.
3-Gülünç durumlara düşürülürsünüz.
4-Akıl hastasıymışsınız gibi davranılır.
5-Psikolojik değerlendirme geçirmeniz için size baskı yapılır.
6-Bir özrünüzle alay edilir.
7-Sizi gülünç düşürmek için yürüyüşünüz,jestleriniz veya sesiniz taklit edilir.
8-Dini veya siyasi görüşünüzle alay edilir.
9-Özel yaşamınızla alay edilir.
10-Milliyetinizle alay edilir.
11-Öz güveninizi olumsuz etkileyen bir iş yapmaya zorlanırsınız.
12-Çabalarınız yanlış ve küçültücü şekilde yargılanır.
13-Kararlarınız sürekli sorgulanır.
14-Alçaltıcı isimlerle anılırsınız.
15-Cinsel imalar.
Dördüncü Grup:
Kişinin yaşam kalitesi ve Mesleki Durumuna Saldırılar
1-Sizin için hiçbir özel görev yoktur.
2-Size verilen işler geri alınır kendinize yeni bir iş bile yaratamazsınız.
3-Sürdürmeniz için size anlamsız işler verilir.
4-Sahip olduğunuzdan daha az yetenek gerektiren işler size verilir.
5-İşiniz sürekli değiştirilir.
6-Öz güveninizi etkileyecek işler verilir.
7-Itibarınızı düşürecek şekilde,niteliklerinizin dışındaki işler size verilir.
8-Size mali yük getirecek genel zararlara sebep olunur.
9-Eviniz ya da iş yerinize zarar verilir.
Beşinci Grup: Kişinin Sağlığına Doğrudan Saldırılar
1-Fiziksel olarak ağır işler yapmaya zorlanırsınız.
2-Fiziksel şiddet tehditleri yapılır.
3-Gözünüzü korkutmak için hafif şiddet uygulanır.
4-Fiziksel zarar.
5-Doğrudan cinsel taciz.
Bir Süreç Olarak Mobbing Vurgulanması gereken nokta,mobbingin, zaman geçtikçe acı veren rahatsız edici davranışlar süreci olarak meydana geldiğidir.Sinsice başlar ama öyle hızla ilerler ki, geri dönülmez noktaya erişiverir.Olaylar, bir hortum gibi sarmal biçiminde hız kazanır.Leymann,mobbing sürecinde, beş aşama belirlemiştir:
1.Aşama:Anlaşmazlık Kritik bir olayla, bir anlaşmazlıkla, karakterize edilir.Henüz mobbing değildir fakat mobbing davranışına dönüşebilir.
2.Aşama:Saldırgan Eylemler Saldırgan eylemler ve psikolojik saldırılar,mobbing dinamiklerinin harekete geçtiğini gösterir.
3.Aşama:Yönetimin katılımı Yönetim, ikinci aşamada doğrudan yer almamışsa da,durumu yanlış yargılayarak bu negatif döngüde işin içine girer.
4.Aşama:Zor veya akıl hastası olarak damgalanma Bu aşama önemlidir.Çünkü, kurbanlar zor veya akıl hastası olarak damgalanırlar. Yönetimin yanlış yargısı ve sağlık uzmanları, bu negatif döngüyü hızlandırır.Hemen her zaman, bunun sonunda, işten kovulma veya zorunlu istifa vardır.
5.Aşama:Işine son verilme Bu olayın sarsıntısı, travma sonrası stres bozukluğunu tetikler.Kovulmadan sonra, duygusal gerilim ve onu izleyen psikosomatik hastalıklar devam eder, hatta yoğunlaşır.
Mobbingin Dereceleri:
1.Derece Mobbing:Kişi direnmeye çalışır, erken aşamalarda kaçar veya ya aynı iş yerinde ya da farklı bir yerde tamamen rehabilite edilir.Kişi, işlevselliğini sürdürse bile, şu semptomlar görülebilir.Ağlama,zaman zaman uyku bozuklukları, alınganlık,konsantrasyon bozukluğu.
2.Derece Mobbing:Kişi direnemez, kaçamaz, geçici veya uzun süreli zihinsel ve/veya fiziksel rahatsızlıklar çeker ve iş gücüne geri dönmekte zorlanır.
Uzun süre boyunca sık sık mobbinge maruz kalanlarda, şu gibi semptomlar görülebilir.Yüksek tansiyon, kalıcı uyku bozuklukları, mide bağırsak sorunları, konsantrasyon bozuklukları, aşırı kilo alma veya verme, depresyon, alkol ya da ilaç alışkanlığı, iş yerinden kaçma(sık sık geç kalmak, gitmemek veya sıklaşan hastalık izinleri) alışılmadık korkular(görünür hiçbir neden yokken uçma araba sürme veya yalnız kalma korkusu oluşması.)
3.Derece Mobbing: Etkilenen kişi, iş gücüne geri dönemez. Fiziksel ve ruhsal zarar görme, rehabilitasyonla bile, düzeltilebilecek durumda değildir.Yalnızca, çok özel bir tedavi uygulanmasının yararı olabilir.
MOBBING SENDROMU
Mobbing oluştukça, çeşitli unsurlar etkileşime girer ve kişinin sağlığını ciddi olarak etkiler.Mobbing sendromu, haksız suçlamalar, küçük düşürmeler, genel tacizler, duygusal eziyetler ve/veya terör uygulamak yoluyla bir kişiyi iş yerinden dışlamayı amaçlayan, kötü niyetli bir eylemdir.Bu kişinin, yöneticileri, örgütü,üstleri,eşitleri veya astlarından birinin öbürlerini de, sistemli ve sıklıkla, mob benzeri davranışlara örgütleyerek kişiye karşı, cephe(çeteleşme) oluşturmasıdır.Örgüt, bu davranışı görmezden geldiği, göz yumduğu, hatta kışkırttığı için, kurban,karşısında ki, çok sayıda ve güçlü kişi karşısında, kendini, çaresiz görür ve mobbing gerçekleşir. Sonuç, her zaman zarar görme;fiziksel veya zihinsel sıkıntı veya hastalık,sosyal sorunlar ve en çok da, işten çıkarılmadır.
MOBBING SENDROMUNUN ON ANAHTAR ETMENI
Mobbing sendromu,çeşitli bileşimlerle,sistemli ve sıklıkla gerçekleşen on ayırt edici etmen içerir.
1-Çalışanların şerefi, doğruluğu, güvenilirliği ve mesleki yeterliğine saldırılar. Mobbing de, insanların imajını, mesleki ahlakını ve yeterliğini küçültücü davranışlar vardır. Mesleki yeterlik sorgulandığı zaman, bu aynı zamanda, o kişiye güvenilemeyeceği anlamına da gelir.Algılamalarına göre, eğer onlara güvenilmiyorsa, yaptıkları iş değersizdir ve kendileri de, değersiz hale gelirler.Sonuç, benlik duygusunun kaybıdır.Bu unsur, herşey
“Koleksiyon Caddebostan Mağazası Yeni Yıla Yeni Yüzüyle Giriyor”
“İki Ciltlik "Cambridge Kapitalizm Tarihi" İnkılâp Kitabevi`nden Çıktı!”
““Dikişsiz Hamile” koleksiyonu...”
“Hasankeyf `Büyük Tehlike Altındaki 7 Kültür Varlığı` Programının Kısa Listesinde!”
“Zeyrek Evleri projesine ilk destek Siemens’ten…”
REKLAM
reklam@cosmoturk.com
İLETİŞİM
cosmoeditor@cosmoturk.com
TEL: (0212) 280 07 00
FAX: (0212) 244 13 32