Çocuk sağlığı ve hastalıklarında kazalar 0-5 yaş arası dönemde ciddi sakatlık ve ölümlerin çok önemli bir yüzdesini kapsıyor. Ebeveynler, çocuk acil birimlerine genelde hep aynı cümlelerle başvuruyor: “Bir an için şuraya bakmıştık ki göz açıp kapayıncaya kadar olan olmuş!” Etiler Memorial Polikliniği Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Gökhan Mamur , “Çocukların başına gelen kazalar ve ilk yardım yöntemleri” hakkında bilgi verdi.

Ebeveyn olarak çocuklarımıza karşı sorumluluk ve görevlerimizi iki başlık altında olabilir. Bunlardan ilki “Eğitim”, ikincisi ise “Koruma”. Ancak bu iki unsur bazen birbirinin alanlarını olumsuz etkileyebilmektedir. Nasıl mı? Şöyle örnek vereyim; Mesela “Eğitim” sorumluluğunuzu yerine getirmek için çocuğunuzu takım oyunlarında tecrübe kazanmasını istiyorsunuz ve futbola kayıt ettirdiniz. Tam sahaya çıkmak üzereyken “Koruma” sorumluluğunuzu yerine getirmek için de onu çepeçevre pamukla sardınız! Tabii ki bu mümkün değil çünkü o tecrübe için hareket edebilmesi şart. Düşebilir, biraz kirlenebilir veya dizleri kanayabilir. Tecrübe kazanması yolunda bu, kabul edilebilir bir sonuçtur. Ancak bacaklarına gelebilecek tekmelerin etkisini azaltmak için de bacak koruması giymesi şart, çünkü bir darbe ile bacağının kırılmasına da göz yumamayız. Eğitim verirken ortalama değerlerle korumamız gerekir, aksi takdirde hayat tecrübesi kazanması mümkün olmayacaktır.

Ev temizliği sırasında:

• Temizlik malzemeleri alırken çocukların kendi başlarına açamayacağı ürünleri tercih edin.
• Temizlik malzemelerini çocuklarınızın göremeyeceği ve erişemeyeceği yerlerde saklayın.
• Doğal gaz şofbenlerinizi yetkili servisler tarafınca kontrolden geçirtin ve mümkünse evinize karbon monoksit alarmı yerleştirin.
• Gece çamaşır veya bulaşık makinesini çalıştırıp yatmayın çünkü kısa devre nedeniyle çıkabilecek bir yangını fark ettiğinizde çok geç olabilir.
• Çocuklarınıza oyuncaklarını toplamalarını öğretin ki onlara basıp düşmeyin. Aynı zamanda büyük çocuklarınızın oyuncaklarında bulunabilecek küçük parçalar ile küçük kardeşlerine istemeden zarar verebileceklerini de unutmayın.
• Çocuğunuzun bakış açısına inip onun karşılaşabileceği tehlikeleri tespit etmeye çalışın.
• Yılda iki kez yangın alarmlarınızın yüzeylerinde birikebilecek tozları süpürün.

Yemek hazırlarken ve yemek sırasında:

• Mümkünse kızartmalar için tava değil fritöz kullanın.
• Tavanız yanmaya başlarsa kesinlikle üstüne su atmayın çünkü PATLAR! Mümkünse ocağı söndürün, bir havluyu ıslatıp iyice sıkın ve tavanın üstüne kapatın. Herhangi bir şekilde kontrol altına alamıyorsanız HEMEN itfaiyeyi arayın ve o alanı terk edin.
• Çayınızı elinize almadan bebeğinizi güvenli bir yere yerleştirin.
• Masa örtüsü kullanırken dikkatli olun çünkü hareket kabiliyeti artmış bir bebeğin onu çekmesi ve üstündeki her şeyi üstüne dökmesi olasıdır.
• Küçük çocuklara sofra gıdaları verirken yemeklerini minik parçalara ayırın
• Yemek pişirirken mutfağın girişine küçük çocukların girmesini engellemek üzere aparat yerleştirin.
• Elektrik yangınını önlemek için bir prize birden fazla fiş sokmayın.
• Mutfağınızdaki gaz ocağı için karbon monoksit alarmı yerleştirin.

Dışarıda gezerken:

• Araba yolculuğu her ne kadar kısa olursa olsun emniyet kemerinizi takın.
• Bebek ve çocuklarınız MUTLAKA arabanın arkasında, kilo ve boylarına göre özel koltuklarının kullanma talimatlarına harfiyen uygun şekilde otursunlar. Merak etmeyin belinin desteğe ihtiyacı yoktur.
• Günümüz arabaları öyle gelişti ki bazen hızlı gittiğimizin farkına bile varamıyoruz. Hızımıza dikkat edelim!
• Yürüyüşe çıkınca çocuğunuzu elinden tutun. Ayrıca çocuğunuza karşıdan karşıya geçerken bilmesi gereken temel bilgileri öğretin.
• Karne mevsimi geldi ve hediye olarak bisikletler armağan ediliyor. Bisikletle birlikte mutlaka bir kask da alın. Bisiklet kazaları ile olan ölümlerin yüzde70’inde kafa travması söz konusudur. Kask takınca çocuğunuzu kafa travmalarından yüzde85 oranında korursunuz.

Tatilde:

• Araba yolculuğunda her iki saatlik sürüşe 15 dakikalık istirahat molası planlayın.
• Aileniz otel odaları gibi küçük alanlardayken dikkat edin. Örneğin emekleyen bebeğinizin elini ütüye basmasını hiç istemezsiniz.
• Otel, pansiyon gibi yerlerde ailenize yangın halinde nereye ve nasıl kaçmaları gerektiğini öğretin. Karavan, tekne gibi araçlara da yangın ve karbon monoksit alarmları yerleştirin.
• Altı ayın altında olan tüm bebekleri, tam gölgede tutun ve güneşe çıkmadan, 15 üstü koruma faktörlü güneş kremi sürün.
• Bebek ve süt çocukları 5 cm’lik suda bile sessizce boğulabilirler. Suyun olduğu yerde gözünüz çocuğunuzun üstünde olsun; her saniye!
• Deniz yatakları veya simitlerle denize açılmayın. Rüzgar ve akıntı sizi veya çocuğunuzu uzaklara sürükleyebilir.
• Çocuklarınıza cankurtaranların hizmet verdiği yerlerde yüzmelerini öğretin.
• Tek kullanımlık mangalları kumsalda kullandığınızda çok dikkat edin çünkü altındaki kum ısıyı geç kaybetmekle birlikte, minik ayakları yakabilir.