İşitme sistemi doğumda olgunlaşmış durumdadır. İşitmesi normal olan çocuklar doğumdan itibaren dili öğrenmeye başlarlar ve dil öğrenmede, yaşamın ilk 12-18 ayı çocuklarda alıcı (reseptif) öğrenmenin en yüksek olduğu dönemdir. Bebeklerin işitmesi ile ilgili bazı önemli gerçekler: Sağır veya işitme güçlüğü ile doğan bebekler dil öğrenmek için işitme duyularını kullanamazlar. Bu bebeklerde genellikle başka tıbbi sorunlar bulunmaz ve heceleme de dahil olmak üzere erken dönemdeki fiziksel gelişim basamaklarını normal şekilde devam eder.

Sağır veya işitme güçlüğü ile doğan bebeklerin %90’ının anne-babasında herhangi bir işitme sorunu yoktur. İşitme cihazlarının kullanımı veya işaret diline maruz kalmak sağır veya işitme güçlüğü olan bebeklerin dil öğrenmesini sağlayabilir.

İşitme kaybının mümkün olduğunca erken tespiti ve böylece bu bebeklerin düzenli olarak konuşmaya maruz tutulması son derece önemlidir. Sağır veya işitme güçlüğü olan çocuklarda erken müdahale bu çocukların normal bir dil ve zihinsel gelişim gösterme şansını artırmaktadır. Dünyaya gelen her 1000 bebekten 1-2 tanesinde önemli ölçüde işitme bozukluğu görülür.

YENİ DOĞANLARDA İŞİTME TARAMA TESTİ

Birçok hastanede yenidoğan bebeklere işitme taraması yapılmaktadır. Bu taramaların amacı, önemli ölçüde işitme kaybıyla doğan bebeklerin mümkün olduğu kadar erken dönemde belirlenmesi ve gerekli müdahalelerin yapılmasıdır.

Siz ve bebek hastanedeyken bu taramanın yapılması mümkün olmazsa, taburcu olduktan kısa bir süre sonra bebeğinizi doğum yaptığınız hastanenin ilgili bölümüne veya bulunduğunuz yöredeki ilgili bir merkeze götürerek işitme testi yaptırmanız önerilir.

BEBEKLERDE İŞİTME TESTİ NASIL YAPILIR?

Özel eğitim görmüş bir görevli, testi bebek uyurken veya sakin bir şekilde dinlenirken uygular. Görevli, bebeğin başına küçük alıcı yastıkcıklar yerleştirir ve yumuşak bir külahcıktan veya kulaklıktan bebeğin kulağına hafif ve tıkırtılı sesler gönderir. Alıcı yastıkcıklar bebeğin seslere olan tepkisini elektronik olarak ölçerler. İsterseniz test yapılırken bebeğin yanında kalabilirsiniz. Test genellikle bebeğin huzurunu bozmaz. Testin bitmesi 10-20 dakika sürebilir.

İŞİTME TESTİNİN SONUÇLARI

Test biter bitmez sonuç size bildirilir. Bu testlerde bazen ikinci bir işitme testi yapılmasını gerektiren sonuçlar alınabilirse de, bu, bebekte mutlaka işitme kaybı olduğu anlamına gelmeyebilir. Sonucu etkileyen başka nedenler de olabilir. Genel olarak, ikinci bir işitme testini gerektiren nedenler şunlardır:

• İlk testin yapıldığı zaman bebeğiniz huzursuzlanmıştır;

• Doğumdan sonra bebeğinizin kulağına su kaçmıştır veya geçici olarak kulağı tıkanmıştır;

• İşitme gücü her zaman aynı düzeyde kalmayabilir.

Bebeğinizin seslere olan tepkisi kadar konuşma ve dil öğrenme gelişimini izlemeniz de önemlidir. Çocuğunuzun işitme, konuşma veya dil öğrenme konusundaki gelişimi hakkında ilerde herhangi bir kuşkunuz olursa, çocuğa mutlaka bir işitme testi yaptırınız.

Doktorunuz çocuğunuza işitme testinin yapılacağı uygun bir merkeze sevk edilmenizi sağlayabilir. İşitme gücü her yaşta ölçülebilir. Bebeğinizin işitmesinde sorun olup olmadığını anlamak için dikkat etmeniz gereken bazı noktalar:

0 - 3 AYLIK

Yüksek seslere tepki gösterir, alışık olduğu sesleri duyunca sakinleşir, agucuklar yapar, konuşanın yüzüne bakarak söylediklerine tepki gösterir.

3 - 6 AYLIK

Gözlerini veya başını gelen sese doğru çevirir, konuşuyormuş gibi sesler çıkarmağa başlar, bir şeyi sevip sevmediğini belirtmek için güler ve sesler çıkarır.

6 - 9 AYLIK

“Dede” “mama” “meme” gibi iki heceli sesler çıkararak gevezelik eder, ilgi çekmek için bağırır - sesler çıkarır, genellikle ‘hayır’ sözcüğüne ve kendi adının söylenmesine tepki gösterir, şarkılara ve müzik sesine tepki gösterir.

9 - 12 AYLIK

Başkalarının konuşurken çıkardıkları sesleri taklit eder. "Top", "kedi", "baba" gibi basit sözcükleri anlar, hafif seslere doğru başını çevirir, ilk sözcüklerini söylemeğe başlar.

12 - 18 AYLIK

Her hafta yeni yeni sözcükleri anlamaya başladığı gözlenir, "topu getir" gibi basit ve sözlü komutları yerine getirir, sorulduğu zaman kişileri, vücut organlarını veya oyuncakları parmağıyla işaret ederek gösterir. Ne söylediği anlaşılmasa bile sürekli olarak yeni sözcükler öğrenir.

18 - 24 AYLIK

Basit öyküleri veya şarkıları dinler, "su ver" gibi iki veya daha fazla sözcüğü bir araya getirerek kısa cümleler kurar. Bebeğinizde herhangi bir işitme sorunu olduğundan şüphe etmeniz halinde, gerekli müdahalelerin en erken zamanda yapılmasını sağlamak amacıyla, endişelerinizi mutlaka doktorunuza bildirin.